Ομηρικά Έπη
Πηγή greek-language.gr _ Homer Iliad h
greek-language.gr _ Homer - Iliad and Odyssey
Ἠὼς μὲν κροκόπεπλος ἐκίδνατο πᾶσαν ἐπ᾽ αἶαν·
Ζεὺς δὲ θεῶν ἀγορὴν ποιήσατο τερπικέραυνος
ἀκροτάτῃ κορυφῇ πολυδειράδος Οὐλύμποιο·
αὐτὸς δέ σφ᾽ ἀγόρευε, θεοὶ δ᾽ ὑπὸ πάντες ἄκουον·
5 «κέκλυτέ μευ, πάντες τε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι,
ὄφρ᾽ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει.
μήτε τις οὖν θήλεια θεὸς τό γε μήτε τις ἄρσην
πειράτω διακέρσαι ἐμὸν ἔπος, ἀλλ᾽ ἅμα πάντες
αἰνεῖτ᾽, ὄφρα τάχιστα τελευτήσω τάδε ἔργα.
10 ὃν δ᾽ ἂν ἐγὼν ἀπάνευθε θεῶν ἐθέλοντα νοήσω
ἐλθόντ᾽ ἢ Τρώεσσιν ἀρηγέμεν ἢ Δαναοῖσι,
πληγεὶς οὐ κατὰ κόσμον ἐλεύσεται Οὔλυμπόνδε·
ἤ μιν ἑλὼν ῥίψω ἐς Τάρταρον ἠερόεντα,
τῆλε μάλ᾽, ἧχι βάθιστον ὑπὸ χθονός ἐστι βέρεθρον,
15 ἔνθα σιδήρειαί τε πύλαι καὶ χάλκεος οὐδός,
τόσσον ἔνερθ᾽ Ἀΐδεω ὅσον οὐρανός ἐστ᾽ ἀπὸ γαίης·
γνώσετ᾽ ἔπειθ᾽ ὅσον εἰμὶ θεῶν κάρτιστος ἁπάντων.
εἰ δ᾽ ἄγε πειρήσασθε, θεοί, ἵνα εἴδετε πάντες·
σειρὴν χρυσείην ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες
20 πάντες τ᾽ ἐξάπτεσθε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι·
ἀλλ᾽ οὐκ ἂν ἐρύσαιτ᾽ ἐξ οὐρανόθεν πεδίονδε
Ζῆν᾽ ὕπατον μήστωρ᾽, οὐδ᾽ εἰ μάλα πολλὰ κάμοιτε.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ καὶ ἐγὼ πρόφρων ἐθέλοιμι ἐρύσσαι,
αὐτῇ κεν γαίῃ ἐρύσαιμ᾽ αὐτῇ τε θαλάσσῃ·
25 σειρὴν μέν κεν ἔπειτα περὶ ῥίον Οὐλύμποιο
δησαίμην, τὰ δέ κ᾽ αὖτε μετήορα πάντα γένοιτο.
τόσσον ἐγὼ περί τ᾽ εἰμὶ θεῶν περί τ᾽ εἴμ᾽ ἀνθρώπων.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ
μῦθον ἀγασσάμενοι· μάλα γὰρ κρατερῶς ἀγόρευσεν.
30 ὀψὲ δὲ δὴ μετέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
«ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,
εὖ νυ καὶ ἡμεῖς ἴδμεν ὅ τοι σθένος οὐκ ἐπιεικτόν·
ἀλλ᾽ ἔμπης Δαναῶν ὀλοφυρόμεθ᾽ αἰχμητάων,
οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται.
35 ἀλλ᾽ ἤτοι πολέμου μὲν ἀφεξόμεθ᾽, ὡς σὺ κελεύεις·
βουλὴν δ᾽ Ἀργείοις ὑποθησόμεθ᾽, ἥ τις ὀνήσει,
ὡς μὴ πάντες ὄλωνται ὀδυσσαμένοιο τεοῖο.»
Τὴν δ᾽ ἐπιμειδήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
«θάρσει, Τριτογένεια, φίλον τέκος· οὔ νύ τι θυμῷ
40 πρόφρονι μυθέομαι, ἐθέλω δέ τοι ἤπιος εἶναι.»
Ὣς εἰπὼν ὑπ᾽ ὄχεσφι τιτύσκετο χαλκόποδ᾽ ἵππω,
ὠκυπέτα, χρυσέῃσιν ἐθείρῃσιν κομόωντε,
χρυσὸν δ᾽ αὐτὸς ἔδυνε περὶ χροΐ, γέντο δ᾽ ἱμάσθλην
χρυσείην εὔτυκτον, ἑοῦ δ᾽ ἐπεβήσετο δίφρου,
45 μάστιξεν δ᾽ ἐλάαν· τὼ δ᾽ οὐκ ἀέκοντε πετέσθην
μεσσηγὺς γαίης τε καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος.
Ἴδην δ᾽ ἵκανεν πολυπίδακα, μητέρα θηρῶν,
Γάργαρον, ἔνθα τέ οἱ τέμενος βωμός τε θυήεις.
ἔνθ᾽ ἵππους ἔστησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε
50 λύσας ἐξ ὀχέων, κατὰ δ᾽ ἠέρα πουλὺν ἔχευεν.
αὐτὸς δ᾽ ἐν κορυφῇσι καθέζετο κύδεϊ γαίων,
εἰσορόων Τρώων τε πόλιν καὶ νῆας Ἀχαιῶν.
Οἱ δ᾽ ἄρα δεῖπνον ἕλοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
ῥίμφα κατὰ κλισίας, ἀπὸ δ᾽ αὐτοῦ θωρήσσοντο.
55 Τρῶες δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἀνὰ πτόλιν ὁπλίζοντο,
παυρότεροι· μέμασαν δὲ καὶ ὧς ὑσμῖνι μάχεσθαι,
χρειοῖ ἀναγκαίῃ, πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν.
πᾶσαι δ᾽ ὠΐγνυντο πύλαι, ἐκ δ᾽ ἔσσυτο λαός,
πεζοί θ᾽ ἱππῆές τε· πολὺς δ᾽ ὀρυμαγδὸς ὀρώρει.
60 Οἱ δ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἐς χῶρον ἕνα ξυνιόντες ἵκοντο,
σύν ῥ᾽ ἔβαλον ῥινούς, σὺν δ᾽ ἔγχεα καὶ μένε᾽ ἀνδρῶν
χαλκεοθωρήκων· ἀτὰρ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι
ἔπληντ᾽ ἀλλήλῃσι, πολὺς δ᾽ ὀρυμαγδὸς ὀρώρει.
ἔνθα δ᾽ ἅμ᾽ οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν
65 ὀλλύντων τε καὶ ὀλλυμένων, ῥέε δ᾽ αἵματι γαῖα.
Ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,
τόφρα μάλ᾽ ἀμφοτέρων βέλε᾽ ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός.
ἦμος δ᾽ Ἠέλιος μέσον οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει,
καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα·
70 ἐν δὲ τίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο,
Τρώων θ᾽ ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων,
ἕλκε δὲ μέσσα λαβών· ῥέπε δ᾽ αἴσιμον ἦμαρ Ἀχαιῶν.
αἱ μὲν Ἀχαιῶν κῆρες ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ
ἑζέσθην, Τρώων δὲ πρὸς οὐρανὸν εὐρὺν ἄερθεν·
75 αὐτὸς δ᾽ ἐξ Ἴδης μεγάλ᾽ ἔκτυπε, δαιόμενον δὲ
ἧκε σέλας μετὰ λαὸν Ἀχαιῶν· οἱ δὲ ἰδόντες
θάμβησαν, καὶ πάντας ὑπὸ χλωρὸν δέος εἷλεν.
Ἔνθ᾽ οὔτ᾽ Ἰδομενεὺς τλῆ μίμνειν οὔτ᾽ Ἀγαμέμνων,
οὔτε δύ᾽ Αἴαντες μενέτην, θεράποντες Ἄρηος·
80 Νέστωρ οἶος ἔμιμνε Γερήνιος, οὖρος Ἀχαιῶν,
οὔ τι ἑκών, ἀλλ᾽ ἵππος ἐτείρετο, τὸν βάλεν ἰῷ
δῖος Ἀλέξανδρος, Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο,
ἄκρην κὰκ κορυφήν, ὅθι τε πρῶται τρίχες ἵππων
κρανίῳ ἐμπεφύασι, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστιν.
85 ἀλγήσας δ᾽ ἀνέπαλτο, βέλος δ᾽ εἰς ἐγκέφαλον δῦ,
σὺν δ᾽ ἵππους ἐτάραξε κυλινδόμενος περὶ χαλκῷ.
ὄφρ᾽ ὁ γέρων ἵπποιο παρηορίας ἀπέταμνε
φασγάνῳ ἀΐσσων, τόφρ᾽ Ἕκτορος ὠκέες ἵπποι
ἦλθον ἀν᾽ ἰωχμὸν θρασὺν ἡνίοχον φορέοντες
90 Ἕκτορα· καί νύ κεν ἔνθ᾽ ὁ γέρων ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν
εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης·
σμερδαλέον δ᾽ ἐβόησεν ἐποτρύνων Ὀδυσῆα·
«διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
πῇ φεύγεις μετὰ νῶτα βαλὼν κακὸς ὣς ἐν ὁμίλῳ;
95 μή τίς τοι φεύγοντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πήξῃ.
ἀλλὰ μέν᾽, ὄφρα γέροντος ἀπώσομεν ἄγριον ἄνδρα.
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἐσάκουσε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
ἀλλὰ παρήϊξεν κοίλας ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν.
Τυδεΐδης δ᾽ αὐτός περ ἐὼν προμάχοισιν ἐμίχθη,
100 στῆ δὲ πρόσθ᾽ ἵππων Νηληϊάδαο γέροντος,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«ὦ γέρον, ἦ μάλα δή σε νέοι τείρουσι μαχηταί,
σὴ δὲ βίη λέλυται, χαλεπὸν δέ σε γῆρας ὀπάζει,
ἠπεδανὸς δέ νύ τοι θεράπων, βραδέες δέ τοι ἵπποι.
105 ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ἐμῶν ὀχέων ἐπιβήσεο, ὄφρα ἴδηαι
οἷοι Τρώϊοι ἵπποι, ἐπιστάμενοι πεδίοιο
κραιπνὰ μάλ᾽ ἔνθα καὶ ἔνθα διωκέμεν ἠδὲ φέβεσθαι,
οὕς ποτ᾽ ἀπ᾽ Αἰνείαν ἑλόμην, μήστωρε φόβοιο.
τούτω μὲν θεράποντε κομείτων, τώδε δὲ νῶϊ
110 Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοις ἰθύνομεν, ὄφρα καὶ Ἕκτωρ
εἴσεται εἰ καὶ ἐμὸν δόρυ μαίνεται ἐν παλάμῃσιν.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ.
Νεστορέας μὲν ἔπειθ᾽ ἵππους θεράποντε κομείτην
ἴφθιμοι, Σθένελός τε καὶ Εὐρυμέδων ἀγαπήνωρ.
115 τὼ δ᾽ εἰς ἀμφοτέρω Διομήδεος ἅρματα βήτην·
Νέστωρ δ᾽ ἐν χείρεσσι λάβ᾽ ἡνία σιγαλόεντα,
μάστιξεν δ᾽ ἵππους· τάχα δ᾽ Ἕκτορος ἄγχι γένοντο.
τοῦ δ᾽ ἰθὺς μεμαῶτος ἀκόντισε Τυδέος υἱός·
καὶ τοῦ μέν ῥ᾽ ἀφάμαρτεν, ὁ δ᾽ ἡνίοχον θεράποντα,
120 υἱὸν ὑπερθύμου Θηβαίου Ἠνιοπῆα,
ἵππων ἡνί᾽ ἔχοντα βάλε στῆθος παρὰ μαζόν.
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι
ὠκύποδες· τοῦ δ᾽ αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε.
Ἕκτορα δ᾽ αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἡνιόχοιο·
125 τὸν μὲν ἔπειτ᾽ εἴασε, καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου,
κεῖσθαι, ὁ δ᾽ ἡνίοχον μέθεπε θρασύν· οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτι δὴν
ἵππω δευέσθην σημάντορος· αἶψα γὰρ εὗρεν
Ἰφιτίδην Ἀρχεπτόλεμον θρασύν, ὅν ῥα τόθ᾽ ἵππων
ὠκυπόδων ἐπέβησε, δίδου δέ οἱ ἡνία χερσίν.
130 Ἔνθα κε λοιγὸς ἔην καὶ ἀμήχανα ἔργα γένοντο,
καί νύ κε σήκασθεν κατὰ Ἴλιον ἠΰτε ἄρνες,
εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·
βροντήσας δ᾽ ἄρα δεινὸν ἀφῆκ᾽ ἀργῆτα κεραυνόν,
κὰδ δὲ πρόσθ᾽ ἵππων Διομήδεος ἧκε χαμᾶζε·
135 δεινὴ δὲ φλὸξ ὦρτο θεείου καιομένοιο,
τὼ δ᾽ ἵππω δείσαντε καταπτήτην ὑπ᾽ ὄχεσφι·
Νέστορα δ᾽ ἐκ χειρῶν φύγον ἡνία σιγαλόεντα,
δεῖσε δ᾽ ὅ γ᾽ ἐν θυμῷ, Διομήδεα δὲ προσέειπε·
«Τυδεΐδη, ἄγε δὴ αὖτε φόβονδ᾽ ἔχε μώνυχας ἵππους.
140 ἦ οὐ γιγνώσκεις ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ᾽ ἀλκή;
νῦν μὲν γὰρ τούτῳ Κρονίδης Ζεὺς κῦδος ὀπάζει
σήμερον· ὕστερον αὖτε καὶ ἡμῖν, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσι,
δώσει· ἀνὴρ δέ κεν οὔ τι Διὸς νόον εἰρύσσαιτο
οὐδὲ μάλ᾽ ἴφθιμος, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐστι.»
145 Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης·
«ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, γέρον, κατὰ μοῖραν ἔειπες·
ἀλλὰ τόδ᾽ αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει·
Ἕκτωρ γάρ ποτε φήσει ἐνὶ Τρώεσσ᾽ ἀγορεύων·
“Τυδεΐδης ὑπ᾽ ἐμεῖο φοβεύμενος ἵκετο νῆας.”
150 ὥς ποτ᾽ ἀπειλήσει· τότε μοι χάνοι εὐρεῖα χθών.»
Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·
«ὤ μοι, Τυδέος υἱὲ δαΐφρονος, οἷον ἔειπες.
εἴ περ γάρ σ᾽ Ἕκτωρ γε κακὸν καὶ ἀνάλκιδα φήσει,
ἀλλ᾽ οὐ πείσονται Τρῶες καὶ Δαρδανίωνες
155 καὶ Τρώων ἄλοχοι μεγαθύμων ἀσπιστάων,
τάων ἐν κονίῃσι βάλες θαλεροὺς παρακοίτας.»
Ὣς ἄρα φωνήσας φύγαδε τράπε μώνυχας ἵππους
αὖτις ἀν᾽ ἰωχμόν· ἐπὶ δὲ Τρῶές τε καὶ Ἕκτωρ
ἠχῇ θεσπεσίῃ βέλεα στονόεντα χέοντο.
160 τῷ δ᾽ ἐπὶ μακρὸν ἄϋσε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ·
«Τυδεΐδη, περὶ μέν σε τίον Δαναοὶ ταχύπωλοι
ἕδρῃ τε κρέασίν τε ἰδὲ πλείοις δεπάεσσι·
νῦν δέ σ᾽ ἀτιμήσουσι· γυναικὸς ἄρ᾽ ἀντὶ τέτυξο.
ἔρρε, κακὴ γλήνη, ἐπεὶ οὐκ εἴξαντος ἐμεῖο
165 πύργων ἡμετέρων ἐπιβήσεαι, οὐδὲ γυναῖκας
ἄξεις ἐν νήεσσι· πάρος τοι δαίμονα δώσω.»
Ὣς φάτο, Τυδεΐδης δὲ διάνδιχα μερμήριξεν,
ἵππους τε στρέψαι καὶ ἐναντίβιον μαχέσασθαι.
τρὶς μὲν μερμήριξε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
170 τρὶς δ᾽ ἄρ᾽ ἀπ᾽ Ἰδαίων ὀρέων κτύπε μητίετα Ζεὺς
σῆμα τιθεὶς Τρώεσσι, μάχης ἑτεραλκέα νίκην.
Ἕκτωρ δὲ Τρώεσσιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·
«Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταί,
ἀνέρες ἔστε, φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς.
175 γιγνώσκω δ᾽ ὅτι μοι πρόφρων κατένευσε Κρονίων
νίκην καὶ μέγα κῦδος, ἀτὰρ Δαναοῖσί γε πῆμα·
νήπιοι, οἳ ἄρα δὴ τάδε τείχεα μηχανόωντο
ἀβλήχρ᾽ οὐδενόσωρα· τὰ δ᾽ οὐ μένος ἁμὸν ἐρύξει·
ἵπποι δὲ ῥέα τάφρον ὑπερθορέονται ὀρυκτήν.
180 ἀλλ᾽ ὅτε κεν δὴ νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσι γένωμαι,
μνημοσύνη τις ἔπειτα πυρὸς δηΐοιο γενέσθω,
ὡς πυρὶ νῆας ἐνιπρήσω, κτείνω δὲ καὶ αὐτοὺς
Ἀργείους παρὰ νηυσὶν ἀτυζομένους ὑπὸ καπνοῦ.»
Ὣς εἰπὼν ἵπποισιν ἐκέκλετο φώνησέν τε·
185 «Ξάνθε τε καὶ σύ, Πόδαργε, καὶ Αἴθων Λάμπε τε δῖε,
νῦν μοι τὴν κομιδὴν ἀποτίνετον, ἣν μάλα πολλὴν
Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος
ὑμῖν πὰρ προτέροισι μελίφρονα πυρὸν ἔθηκεν
οἶνόν τ᾽ ἐγκεράσασα πιεῖν, ὅτε θυμὸς ἀνώγοι,
190 ἢ ἐμοί, ὅς πέρ οἱ θαλερὸς πόσις εὔχομαι εἶναι.
ἀλλ᾽ ἐφομαρτεῖτον καὶ σπεύδετον, ὄφρα λάβωμεν
ἀσπίδα Νεστορέην, τῆς νῦν κλέος οὐρανὸν ἵκει
πᾶσαν χρυσείην ἔμεναι, κανόνας τε καὶ αὐτήν,
αὐτὰρ ἀπ᾽ ὤμοιιν Διομήδεος ἱπποδάμοιο
195 δαιδάλεον θώρηκα, τὸν Ἥφαιστος κάμε τεύχων.
εἰ τούτω κε λάβοιμεν, ἐελποίμην κεν Ἀχαιοὺς
αὐτονυχὶ νηῶν ἐπιβησέμεν ὠκειάων.»
Ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, νεμέσησε δὲ πότνια Ἥρη,
σείσατο δ᾽ εἰνὶ θρόνῳ, ἐλέλιξε δὲ μακρὸν Ὄλυμπον,
200 καί ῥα Ποσειδάωνα μέγαν θεὸν ἀντίον ηὔδα·
«ὢ πόποι ἐννοσίγαι᾽ εὐρυσθενές, οὐδέ νυ σοί περ
ὀλλυμένων Δαναῶν ὀλοφύρεται ἐν φρεσὶ θυμός.
οἱ δέ τοι εἰς Ἑλίκην τε καὶ Αἰγὰς δῶρ᾽ ἀνάγουσι
πολλά τε καὶ χαρίεντα· σὺ δέ σφισι βούλεο νίκην.
205 εἴ περ γάρ κ᾽ ἐθέλοιμεν, ὅσοι Δαναοῖσιν ἀρωγοί,
Τρῶας ἀπώσασθαι καὶ ἐρυκέμεν εὐρύοπα Ζῆν,
αὐτοῦ κ᾽ ἔνθ᾽ ἀκάχοιτο καθήμενος οἶος ἐν Ἴδῃ.»
Τὴν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη κρείων ἐνοσίχθων·
«Ἥρη ἀπτοεπές, ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες.
210 οὐκ ἂν ἔγωγ᾽ ἐθέλοιμι Διὶ Κρονίωνι μάχεσθαι
ἡμέας τοὺς ἄλλους, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐστιν.»
Ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·
τῶν δ᾽, ὅσον ἐκ νηῶν ἀπὸ πύργου τάφρος ἔεργε,
πλῆθεν ὁμῶς ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν ἀσπιστάων
215 εἰλομένων· εἴλει δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ
Ἕκτωρ Πριαμίδης, ὅτε οἱ Ζεὺς κῦδος ἔδωκε.
καί νύ κ᾽ ἐνέπρησεν πυρὶ κηλέῳ νῆας ἐΐσας,
εἰ μὴ ἐπὶ φρεσὶ θῆκ᾽ Ἀγαμέμνονι πότνια Ἥρη
αὐτῷ ποιπνύσαντι θοῶς ὀτρῦναι Ἀχαιούς.
220 βῆ δ᾽ ἰέναι παρά τε κλισίας καὶ νῆας Ἀχαιῶν
πορφύρεον μέγα φᾶρος ἔχων ἐν χειρὶ παχείῃ,
στῆ δ᾽ ἐπ᾽ Ὀδυσσῆος μεγακήτεϊ νηῒ μελαίνῃ,
ἥ ῥ᾽ ἐν μεσσάτῳ ἔσκε γεγωνέμεν ἀμφοτέρωσε,
ἠμὲν ἐπ᾽ Αἴαντος κλισίας Τελαμωνιάδαο
225 ἠδ᾽ ἐπ᾽ Ἀχιλλῆος, τοί ῥ᾽ ἔσχατα νῆας ἐΐσας
εἴρυσαν, ἠνορέῃ πίσυνοι καὶ κάρτεϊ χειρῶν·
ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς·
«αἰδώς, Ἀργεῖοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, εἶδος ἀγητοί·
πῇ ἔβαν εὐχωλαί, ὅτε δὴ φάμεν εἶναι ἄριστοι,
230 ἃς ὁπότ᾽ ἐν Λήμνῳ κενεαυχέες ἠγοράασθε,
ἔσθοντες κρέα πολλὰ βοῶν ὀρθοκραιράων,
πίνοντες κρητῆρας ἐπιστεφέας οἴνοιο,
Τρώων ἄνθ᾽ ἑκατόν τε διηκοσίων τε ἕκαστος
στήσεσθ᾽ ἐν πολέμῳ· νῦν δ᾽ οὐδ᾽ ἑνὸς ἄξιοί εἰμεν
235 Ἕκτορος, ὃς τάχα νῆας ἐνιπρήσει πυρὶ κηλέῳ.
Ζεῦ πάτερ, ἦ ῥά τιν᾽ ἤδη ὑπερμενέων βασιλήων
τῇδ᾽ ἄτῃ ἄασας καί μιν μέγα κῦδος ἀπηύρας;
οὐ μὲν δή ποτέ φημι τεὸν περικαλλέα βωμὸν
νηῒ πολυκλήϊδι παρελθέμεν ἐνθάδε ἔρρων,
240 ἀλλ᾽ ἐπὶ πᾶσι βοῶν δημὸν καὶ μηρί᾽ ἔκηα,
ἱέμενος Τροίην εὐτείχεον ἐξαλαπάξαι.
ἀλλά, Ζεῦ, τόδε πέρ μοι ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·
αὐτοὺς δή περ ἔασον ὑπεκφυγέειν καὶ ἀλύξαι,
μηδ᾽ οὕτω Τρώεσσιν ἔα δάμνασθαι Ἀχαιούς.»
245 Ὣς φάτο, τὸν δὲ πατὴρ ὀλοφύρατο δάκρυ χέοντα,
νεῦσε δέ οἱ λαὸν σόον ἔμμεναι οὐδ᾽ ἀπολέσθαι.
αὐτίκα δ᾽ αἰετὸν ἧκε, τελειότατον πετεηνῶν,
νεβρὸν ἔχοντ᾽ ὀνύχεσσι, τέκος ἐλάφοιο ταχείης·
πὰρ δὲ Διὸς βωμῷ περικαλλέϊ κάββαλε νεβρόν,
250 ἔνθα πανομφαίῳ Ζηνὶ ῥέζεσκον Ἀχαιοί.
οἱ δ᾽ ὡς οὖν εἴδονθ᾽ ὅ τ᾽ ἄρ᾽ ἐκ Διὸς ἤλυθεν ὄρνις,
μᾶλλον ἐπὶ Τρώεσσι θόρον, μνήσαντο δὲ χάρμης.
Ἔνθ᾽ οὔ τις πρότερος Δαναῶν, πολλῶν περ ἐόντων,
εὔξατο Τυδεΐδαο πάρος σχέμεν ὠκέας ἵππους
255 τάφρου τ᾽ ἐξελάσαι καὶ ἐναντίβιον μαχέσασθαι,
ἀλλὰ πολὺ πρῶτος Τρώων ἕλεν ἄνδρα κορυστήν,
Φραδμονίδην Ἀγέλαον· ὁ μὲν φύγαδ᾽ ἔτραπεν ἵππους·
τῷ δὲ μεταστρεφθέντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πῆξεν
ὤμων μεσσηγύς, διὰ δὲ στήθεσφιν ἔλασσεν·
260 ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ἀράβησε δὲ τεύχε᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ.
Τὸν δὲ μετ᾽ Ἀτρεΐδαι, Ἀγαμέμνων καὶ Μενέλαος,
τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Αἴαντες θοῦριν ἐπιειμένοι ἀλκήν,
τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Ἰδομενεὺς καὶ ὀπάων Ἰδομενῆος
Μηριόνης, ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ,
265 τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Εὐρύπυλος, Εὐαίμονος ἀγλαὸς υἱός·
Τεῦκρος δ᾽ εἴνατος ἦλθε, παλίντονα τόξα τιταίνων,
στῆ δ᾽ ἄρ᾽ ὑπ᾽ Αἴαντος σάκεϊ Τελαμωνιάδαο.
ἔνθ᾽ Αἴας μὲν ὑπεξέφερεν σάκος· αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἥρως
παπτήνας, ἐπεὶ ἄρ τιν᾽ ὀϊστεύσας ἐν ὁμίλῳ
270 βεβλήκοι, ὁ μὲν αὖθι πεσὼν ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν,
αὐτὰρ ὁ αὖτις ἰὼν πάϊς ὣς ὑπὸ μητέρα δύσκεν
εἰς Αἴανθ᾽· ὁ δέ μιν σάκεϊ κρύπτασκε φαεινῷ.
Ἔνθα τίνα πρῶτον Τρώων ἕλε Τεῦκρος ἀμύμων;
Ὀρσίλοχον μὲν πρῶτα καὶ Ὄρμενον ἠδ᾽ Ὀφελέστην
275 Δαίτορά τε Χρομίον τε καὶ ἀντίθεον Λυκοφόντην
καὶ Πολυαιμονίδην Ἀμοπάονα καὶ Μελάνιππον.
πάντας ἐπασσυτέρους πέλασε χθονὶ πουλυβοτείρῃ.
τὸν δὲ ἰδὼν γήθησεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων,
τόξου ἄπο κρατεροῦ Τρώων ὀλέκοντα φάλαγγας·
280 στῆ δὲ παρ᾽ αὐτὸν ἰὼν καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπε·
«Τεῦκρε, φίλη κεφαλή, Τελαμώνιε κοίρανε λαῶν,
βάλλ᾽ οὕτως, αἴ κέν τι φόως Δαναοῖσι γένηαι
πατρί τε σῷ Τελαμῶνι, ὅ σ᾽ ἔτρεφε τυτθὸν ἐόντα,
καί σε νόθον περ ἐόντα κομίσσατο ᾧ ἐνὶ οἴκῳ·
285 τὸν καὶ τηλόθ᾽ ἐόντα ἐϋκλείης ἐπίβησον.
σοὶ δ᾽ ἐγὼ ἐξερέω ὡς καὶ τετελεσμένον ἔσται·
αἴ κέν μοι δώῃ Ζεύς τ᾽ αἰγίοχος καὶ Ἀθήνη
Ἰλίου ἐξαλαπάξαι ἐϋκτίμενον πτολίεθρον,
πρώτῳ τοι μετ᾽ ἐμὲ πρεσβήϊον ἐν χερὶ θήσω,
290 ἢ τρίποδ᾽ ἠὲ δύω ἵππους αὐτοῖσιν ὄχεσφιν
ἠὲ γυναῖχ᾽, ἥ κέν τοι ὁμὸν λέχος εἰσαναβαίνοι.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσεφώνεε Τεῦκρος ἀμύμων·
«Ἀτρεΐδη κύδιστε, τί με σπεύδοντα καὶ αὐτὸν
ὀτρύνεις; οὐ μέν τοι ὅση δύναμίς γε πάρεστι
295 παύομαι, ἀλλ᾽ ἐξ οὗ προτὶ Ἴλιον ὠσάμεθ᾽ αὐτούς,
ἐκ τοῦ δὴ τόξοισι δεδεγμένος ἄνδρας ἐναίρω.
ὀκτὼ δὴ προέηκα τανυγλώχινας ὀϊστούς,
πάντες δ᾽ ἐν χροῒ πῆχθεν ἀρηϊθόων αἰζηῶν·
τοῦτον δ᾽ οὐ δύναμαι βαλέειν κύνα λυσσητῆρα.»
300 Ἦ ῥα, καὶ ἄλλον ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν
Ἕκτορος ἀντικρύ, βαλέειν δέ ἑ ἵετο θυμός·
καὶ τοῦ μέν ῥ᾽ ἀφάμαρθ᾽, ὁ δ᾽ ἀμύμονα Γοργυθίωνα
υἱὸν ἐῢν Πριάμοιο κατὰ στῆθος βάλεν ἰῷ,
τόν ῥ᾽ ἐξ Αἰσύμηθεν ὀπυιομένη τέκε μήτηρ
305 καλὴ Καστιάνειρα δέμας ἐϊκυῖα θεῇσι.
μήκων δ᾽ ὡς ἑτέρωσε κάρη βάλεν, ἥ τ᾽ ἐνὶ κήπῳ,
καρπῷ βριθομένη νοτίῃσί τε εἰαρινῇσιν,
ὣς ἑτέρωσ᾽ ἤμυσε κάρη πήληκι βαρυνθέν.
Τεῦκρος δ᾽ ἄλλον ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν
310 Ἕκτορος ἀντικρύ, βαλέειν δέ ἑ ἵετο θυμός.
ἀλλ᾽ ὅ γε καὶ τόθ᾽ ἅμαρτε· παρέσφηλεν γὰρ Ἀπόλλων·
ἀλλ᾽ Ἀρχεπτόλεμον, θρασὺν Ἕκτορος ἡνιοχῆα,
ἱέμενον πόλεμόνδε βάλε στῆθος παρὰ μαζόν·
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι
315 ὠκύποδες· τοῦ δ᾽ αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε.
Ἕκτορα δ᾽ αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἡνιόχοιο·
τὸν μὲν ἔπειτ᾽ εἴασε καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου,
Κεβριόνην δ᾽ ἐκέλευσεν ἀδελφεὸν ἐγγὺς ἐόντα
ἵππων ἡνί᾽ ἑλεῖν· ὁ δ᾽ ἄρ᾽ οὐκ ἀπίθησεν ἀκούσας.
320 αὐτὸς δ᾽ ἐκ δίφροιο χαμαὶ θόρε παμφανόωντος
σμερδαλέα ἰάχων· ὁ δὲ χερμάδιον λάβε χειρί,
βῆ δ᾽ ἰθὺς Τεύκρου, βαλέειν δέ ἑ θυμὸς ἀνώγει.
ἤτοι ὁ μὲν φαρέτρης ἐξείλετο πικρὸν ὀϊστόν,
θῆκε δ᾽ ἐπὶ νευρῇ· τὸν δ᾽ αὖ κορυθαίολος Ἕκτωρ
325 αὐερύοντα παρ᾽ ὦμον, ὅθι κληῒς ἀποέργει
αὐχένα τε στῆθός τε, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστι,
τῇ ῥ᾽ ἐπὶ οἷ μεμαῶτα βάλεν λίθῳ ὀκριόεντι,
ῥῆξε δέ οἱ νευρήν· νάρκησε δὲ χεὶρ ἐπὶ καρπῷ,
στῆ δὲ γνὺξ ἐριπών, τόξον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.
330 Αἴας δ᾽ οὐκ ἀμέλησε κασιγνήτοιο πεσόντος,
ἀλλὰ θέων περίβη καί οἱ σάκος ἀμφεκάλυψε.
τὸν μὲν ἔπειθ᾽ ὑποδύντε δύω ἐρίηρες ἑταῖροι,
Μηκιστεὺς Ἐχίοιο πάϊς καὶ δῖος Ἀλάστωρ,
νῆας ἔπι γλαφυρὰς φερέτην βαρέα στενάχοντα.
335 Ἂψ δ᾽ αὖτις Τρώεσσιν Ὀλύμπιος ἐν μένος ὦρσεν·
οἱ δ᾽ ἰθὺς τάφροιο βαθείης ὦσαν Ἀχαιούς·
Ἕκτωρ δ᾽ ἐν πρώτοισι κίε σθένεϊ βλεμεαίνων.
ὡς δ᾽ ὅτε τίς τε κύων συὸς ἀγρίου ἠὲ λέοντος
ἅπτηται κατόπισθε, ποσὶν ταχέεσσι διώκων,
340 ἰσχία τε γλουτούς τε, ἑλισσόμενόν τε δοκεύει,
ὣς Ἕκτωρ ὤπαζε κάρη κομόωντας Ἀχαιούς,
αἰὲν ἀποκτείνων τὸν ὀπίστατον· οἱ δὲ φέβοντο.
αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν
φεύγοντες, πολλοὶ δὲ δάμεν Τρώων ὑπὸ χερσίν,
345 οἱ μὲν δὴ παρὰ νηυσὶν ἐρητύοντο μένοντες,
ἀλλήλοισί τε κεκλόμενοι καὶ πᾶσι θεοῖσι
χεῖρας ἀνίσχοντες μεγάλ᾽ εὐχετόωντο ἕκαστος·
Ἕκτωρ δ᾽ ἀμφιπεριστρώφα καλλίτριχας ἵππους,
Γοργοῦς ὄμματ᾽ ἔχων ἠδὲ βροτολοιγοῦ Ἄρηος.
350 Τοὺς δὲ ἰδοῦσ᾽ ἐλέησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
αἶψα δ᾽ Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«ὢ πόποι, αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, οὐκέτι νῶϊ
ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ᾽ ὑστάτιόν περ;
οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται
355 ἀνδρὸς ἑνὸς ῥιπῇ, ὁ δὲ μαίνεται οὐκέτ᾽ ἀνεκτῶς
Ἕκτωρ Πριαμίδης, καὶ δὴ κακὰ πολλὰ ἔοργε.»
Τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
«καὶ λίην οὗτός γε μένος θυμόν τ᾽ ὀλέσειε,
χερσὶν ὑπ᾽ Ἀργείων φθίμενος ἐν πατρίδι γαίῃ·
360 ἀλλὰ πατὴρ οὑμὸς φρεσὶ μαίνεται οὐκ ἀγαθῇσι,
σχέτλιος, αἰὲν ἀλιτρός, ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς·
οὐδέ τι τῶν μέμνηται, ὅ οἱ μάλα πολλάκις υἱὸν
τειρόμενον σώεσκον ὑπ᾽ Εὐρυσθῆος ἀέθλων.
ἤτοι ὁ μὲν κλαίεσκε πρὸς οὐρανόν, αὐτὰρ ἐμὲ Ζεὺς
365 τῷ ἐπαλεξήσουσαν ἀπ᾽ οὐρανόθεν προΐαλλεν.
εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾔδε᾽ ἐνὶ φρεσὶ πευκαλίμῃσιν,
εὖτέ μιν εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο προὔπεμψεν
ἐξ Ἐρέβευς ἄξοντα κύνα στυγεροῦ Ἀΐδαο,
οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε Στυγὸς ὕδατος αἰπὰ ῥέεθρα.
370 νῦν δ᾽ ἐμὲ μὲν στυγέει, Θέτιδος δ᾽ ἐξήνυσε βουλάς,
ἥ οἱ γούνατ᾽ ἔκυσσε καὶ ἔλλαβε χειρὶ γενείου,
λισσομένη τιμῆσαι Ἀχιλλῆα πτολίπορθον.
ἔσται μὰν ὅτ᾽ ἂν αὖτε φίλην γλαυκώπιδα εἴπῃ.
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν νῶϊν ἐπέντυε μώνυχας ἵππους,
375 ὄφρ᾽ ἂν ἐγὼ καταδῦσα Διὸς δόμον αἰγιόχοιο
τεύχεσιν ἐς πόλεμον θωρήξομαι, ὄφρα ἴδωμαι
ἢ νῶϊ Πριάμοιο πάϊς κορυθαίολος Ἕκτωρ
γηθήσει προφανέντε ἀνὰ πτολέμοιο γεφύρας,
ἦ τις καὶ Τρώων κορέει κύνας ἠδ᾽ οἰωνοὺς
380 δημῷ καὶ σάρκεσσι, πεσὼν ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη.
ἡ μὲν ἐποιχομένη χρυσάμπυκας ἔντυεν ἵππους
Ἥρη, πρέσβα θεά, θυγάτηρ μεγάλοιο Κρόνοιο·
αὐτὰρ Ἀθηναίη κούρη Διὸς αἰγιόχοιο
385 πέπλον μὲν κατέχευεν ἑανὸν πατρὸς ἐπ᾽ οὔδει
ποικίλον, ὅν ῥ᾽ αὐτὴ ποιήσατο καὶ κάμε χερσίν,
ἡ δὲ χιτῶν᾽ ἐνδῦσα Διὸς νεφεληγερέταο
τεύχεσιν ἐς πόλεμον θωρήσσετο δακρυόεντα.
ἐς δ᾽ ὄχεα φλόγεα ποσὶ βήσετο, λάζετο δ᾽ ἔγχος
390 βριθὺ μέγα στιβαρόν, τῷ δάμνησι στίχας ἀνδρῶν
ἡρώων, τοῖσίν τε κοτέσσεται ὀβριμοπάτρη.
Ἥρη δὲ μάστιγι θοῶς ἐπεμαίετ᾽ ἄρ᾽ ἵππους·
αὐτόμαται δὲ πύλαι μύκον οὐρανοῦ, ἃς ἔχον Ὧραι,
τῇς ἐπιτέτραπται μέγας οὐρανὸς Οὔλυμπός τε,
395 ἠμὲν ἀνακλῖναι πυκινὸν νέφος ἠδ᾽ ἐπιθεῖναι.
τῇ ῥα δι᾽ αὐτάων κεντρηνεκέας ἔχον ἵππους.
Ζεὺς δὲ πατὴρ Ἴδηθεν ἐπεὶ ἴδε χώσατ᾽ ἄρ᾽ αἰνῶς,
Ἶριν δ᾽ ὤτρυνε χρυσόπτερον ἀγγελέουσαν·
«βάσκ᾽ ἴθι, Ἶρι ταχεῖα, πάλιν τρέπε μηδ᾽ ἔα ἄντην
400 ἔρχεσθ᾽· οὐ γὰρ καλὰ συνοισόμεθα πτόλεμόνδε.
ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·
γυιώσω μέν σφωϊν ὑφ᾽ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,
αὐτὰς δ᾽ ἐκ δίφρου βαλέω κατά θ᾽ ἅρματα ἄξω·
οὐδέ κεν ἐς δεκάτους περιτελλομένους ἐνιαυτοὺς
405 ἕλκε᾽ ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός·
ὄφρα ἰδῇ γλαυκῶπις ὅτ᾽ ἂν ᾧ πατρὶ μάχηται.
Ἥρῃ δ᾽ οὔ τι τόσον νεμεσίζομαι οὐδὲ χολοῦμαι·
αἰεὶ γάρ μοι ἔωθεν ἐνικλᾶν ὅττι κεν εἴπω.»
Ὣς ἔφατ᾽, ὦρτο δὲ Ἶρις ἀελλόπος ἀγγελέουσα,
410 βῆ δ᾽ ἐξ Ἰδαίων ὀρέων ἐς μακρὸν Ὄλυμπον.
πρώτῃσιν δὲ πύλῃσι πολυπτύχου Οὐλύμποιο
ἀντομένη κατέρυκε, Διὸς δέ σφ᾽ ἔννεπε μῦθον·
«πῇ μέματον; τί σφῶϊν ἐνὶ φρεσὶ μαίνεται ἦτορ;
οὐκ ἐάᾳ Κρονίδης ἐπαμυνέμεν Ἀργείοισιν.
415 ὧδε γὰρ ἠπείλησε Κρόνου πάϊς, ᾗ τελέει περ,
γυιώσειν μὲν σφῶϊν ὑφ᾽ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,
αὐτὰς δ᾽ ἐκ δίφρου βαλέειν κατά θ᾽ ἅρματα ἄξειν·
οὐδέ κεν ἐς δεκάτους περιτελλομένους ἐνιαυτοὺς
ἕλκε᾽ ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός·
420 ὄφρα ἰδῇς, γλαυκῶπι, ὅτ᾽ ἂν σῷ πατρὶ μάχηαι.
Ἥρῃ δ᾽ οὔ τι τόσον νεμεσίζεται οὐδὲ χολοῦται·
αἰεὶ γάρ οἱ ἔωθεν ἐνικλᾶν ὅττι κεν εἴπῃ·
ἀλλὰ σύ γ᾽ αἰνοτάτη, κύον ἀδεές, εἰ ἐτεόν γε
τολμήσεις Διὸς ἄντα πελώριον ἔγχος ἀεῖραι.»
425 Ἡ μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰποῦσ᾽ ἀπέβη πόδας ὠκέα Ἶρις,
αὐτὰρ Ἀθηναίην Ἥρη πρὸς μῦθον ἔειπεν·
«ὢ πόποι, αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, οὐκέτ᾽ ἔγωγε
νῶϊ ἐῶ Διὸς ἄντα βροτῶν ἕνεκα πτολεμίζειν·
τῶν ἄλλος μὲν ἀποφθίσθω, ἄλλος δὲ βιώτω,
430 ὅς κε τύχῃ· κεῖνος δὲ τὰ ἃ φρονέων ἐνὶ θυμῷ
Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι δικαζέτω, ὡς ἐπιεικές.
Ὣς ἄρα φωνήσασα πάλιν τρέπε μώνυχας ἵππους·
τῇσιν δ᾽ Ὧραι μὲν λῦσαν καλλίτριχας ἵππους,
καὶ τοὺς μὲν κατέδησαν ἐπ᾽ ἀμβροσίῃσι κάπῃσιν,
435 ἅρματα δ᾽ ἔκλιναν πρὸς ἐνώπια παμφανόωντα·
αὐταὶ δὲ χρυσέοισιν ἐπὶ κλισμοῖσι κάθιζον
μίγδ᾽ ἄλλοισι θεοῖσι, φίλον τετιημέναι ἦτορ.
Ζεὺς δὲ πατὴρ Ἴδηθεν ἐΰτροχον ἅρμα καὶ ἵππους
Οὔλυμπόνδε δίωκε, θεῶν δ᾽ ἐξίκετο θώκους.
440 τῷ δὲ καὶ ἵππους μὲν λῦσε κλυτὸς ἐννοσίγαιος,
ἅρματα δ᾽ ἂμ βωμοῖσι τίθει, κατὰ λῖτα πετάσσας·
αὐτὸς δὲ χρύσειον ἐπὶ θρόνον εὐρύοπα Ζεὺς
ἕζετο, τῷ δ᾽ ὑπὸ ποσσὶ μέγας πελεμίζετ᾽ Ὄλυμπος.
αἱ δ᾽ οἶαι Διὸς ἀμφὶς Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη
445 ἥσθην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ᾽ ἐρέοντο·
αὐτὰρ ὁ ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε·
τίφθ᾽ οὕτω τετίησθον, Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη;
οὐ μέν θην κάμετόν γε μάχῃ ἔνι κυδιανείρῃ
ὀλλῦσαι Τρῶας, τοῖσιν κότον αἰνὸν ἔθεσθε.
450 πάντως, οἷον ἐμόν γε μένος καὶ χεῖρες ἄαπτοι,
οὐκ ἄν με τρέψειαν ὅσοι θεοί εἰσ᾽ ἐν Ὀλύμπῳ.
σφῶϊν δὲ πρίν περ τρόμος ἔλλαβε φαίδιμα γυῖα,
πρὶν πόλεμόν τε ἰδεῖν πολέμοιό τε μέρμερα ἔργα.
ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δέ κεν τετελεσμένον ἦεν·
455 οὐκ ἂν ἐφ᾽ ὑμετέρων ὀχέων πληγέντε κεραυνῷ
ἂψ ἐς Ὄλυμπον ἵκεσθον, ἵν᾽ ἀθανάτων ἕδος ἐστίν.
Ὣς ἔφαθ᾽, αἱ δ᾽ ἐπέμυξαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη·
πλησίαι αἵ γ᾽ ἥσθην, κακὰ δὲ Τρώεσσι μεδέσθην.
ἤτοι Ἀθηναίη ἀκέων ἦν οὐδέ τι εἶπε
460 σκυζομένη Διὶ πατρί, χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει·
Ἥρῃ δ᾽ οὐκ ἔχαδε στῆθος χόλον, ἀλλὰ προσηύδα·
αἰνότατε Κρονίδη, ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες.
εὖ νυ καὶ ἡμεῖς ἴδμεν ὅ τοι σθένος οὐκ ἀλαπαδνόν·
ἀλλ᾽ ἔμπης Δαναῶν ὀλοφυρόμεθ᾽ αἰχμητάων,
465 οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται.
ἀλλ᾽ ἤτοι πολέμου μὲν ἀφεξόμεθ᾽, εἰ σὺ κελεύεις·
βουλὴν δ᾽ Ἀργείοις ὑποθησόμεθ᾽, ἥ τις ὀνήσει,
ὡς μὴ πάντες ὄλωνται ὀδυσσαμένοιο τεοῖο.
Τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
470 ἠοῦς δὴ καὶ μᾶλλον ὑπερμενέα Κρονίωνα
ὄψεαι, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσθα, βοῶπις πότνια Ἥρη,
ὀλλύντ᾽ Ἀργείων πουλὺν στρατὸν αἰχμητάων·
οὐ γὰρ πρὶν πολέμου ἀποπαύσεται ὄβριμος Ἕκτωρ,
πρὶν ὄρθαι παρὰ ναῦφι ποδώκεα Πηλεΐωνα,
475 ἤματι τῷ ὅτ᾽ ἂν οἱ μὲν ἐπὶ πρύμνῃσι μάχωνται
στείνει ἐν αἰνοτάτῳ περὶ Πατρόκλοιο θανόντος·
ὣς γὰρ θέσφατόν ἐστι· σέθεν δ᾽ ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω
χωομένης, οὐδ᾽ εἴ κε τὰ νείατα πείραθ᾽ ἵκηαι
γαίης καὶ πόντοιο, ἵν᾽ Ἰάπετός τε Κρόνος τε
480 ἥμενοι οὔτ᾽ αὐγῇς Ὑπερίονος Ἠελίοιο
τέρποντ᾽ οὔτ᾽ ἀνέμοισι, βαθὺς δέ τε Τάρταρος ἀμφίς·
οὐδ᾽ ἢν ἔνθ᾽ ἀφίκηαι ἀλωμένη, οὔ σευ ἔγωγε
σκυζομένης ἀλέγω, ἐπεὶ οὐ σέο κύντερον ἄλλο.»
Ὣς φάτο, τὸν δ᾽ οὔ τι προσέφη λευκώλενος Ἥρη.
485 ἐν δ᾽ ἔπεσ᾽ Ὠκεανῷ λαμπρὸν φάος ἠελίοιο,
ἕλκον νύκτα μέλαιναν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν.
Τρωσὶν μέν ῥ᾽ ἀέκουσιν ἔδυ φάος, αὐτὰρ Ἀχαιοῖς
ἀσπασίη τρίλλιστος ἐπήλυθε νὺξ ἐρεβεννή.
Τρώων αὖτ᾽ ἀγορὴν ποιήσατο φαίδιμος Ἕκτωρ,
490 νόσφι νεῶν ἀγαγὼν ποταμῷ ἔπι δινήεντι,
ἐν καθαρῷ, ὅθι δὴ νεκύων διεφαίνετο χῶρος.
ἐξ ἵππων δ᾽ ἀποβάντες ἐπὶ χθόνα μῦθον ἄκουον,
τόν ῥ᾽ Ἕκτωρ ἀγόρευε Διῒ φίλος· ἐν δ᾽ ἄρα χειρὶ
ἔγχος ἔχ᾽ ἑνδεκάπηχυ· πάροιθε δὲ λάμπετο δουρὸς
495 αἰχμὴ χαλκείη, περὶ δὲ χρύσεος θέε πόρκης,
τῷ ὅ γ᾽ ἐρεισάμενος ἔπεα Τρώεσσι μετηύδα·
κέκλυτέ μευ, Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ᾽ ἐπίκουροι·
νῦν ἐφάμην νῆάς τ᾽ ὀλέσας καὶ πάντας Ἀχαιοὺς
ἂψ ἀπονοστήσειν προτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν·
500 ἀλλὰ πρὶν κνέφας ἦλθε, τὸ νῦν ἐσάωσε μάλιστα
Ἀργείους καὶ νῆας ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης.
ἀλλ᾽ ἤτοι νῦν μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ
δόρπα τ᾽ ἐφοπλισόμεσθα· ἀτὰρ καλλίτριχας ἵππους
λύσαθ᾽ ὑπὲξ ὀχέων, παρὰ δέ σφισι βάλλετ᾽ ἐδωδήν·
505 ἐκ πόλιος δ᾽ ἄξεσθε βόας καὶ ἴφια μῆλα
καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζεσθε
σῖτόν τ᾽ ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε,
ὥς κεν παννύχιοι μέσφ᾽ ἠοῦς ἠριγενείης
καίωμεν πυρὰ πολλά, σέλας δ᾽ εἰς οὐρανὸν ἵκῃ,
510 μή πως καὶ διὰ νύκτα κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
φεύγειν ὁρμήσωνται ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης.
μὴ μὰν ἀσπουδί γε νεῶν ἐπιβαῖεν ἕκηλοι,
ἀλλ᾽ ὥς τις τούτων γε βέλος καὶ οἴκοθι πέσσῃ,
βλήμενος ἢ ἰῷ ἢ ἔγχεϊ ὀξυόεντι
515 νηὸς ἐπιθρῴσκων, ἵνα τις στυγέῃσι καὶ ἄλλος
Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοισι φέρειν πολύδακρυν Ἄρηα.
κήρυκες δ᾽ ἀνὰ ἄστυ Διῒ φίλοι ἀγγελλόντων
παῖδας πρωθήβας πολιοκροτάφους τε γέροντας
λέξασθαι περὶ ἄστυ θεοδμήτων ἐπὶ πύργων·
520 θηλύτεραι δὲ γυναῖκες ἐνὶ μεγάροισιν ἑκάστη
πῦρ μέγα καιόντων· φυλακὴ δέ τις ἔμπεδος ἔστω,
μὴ λόχος εἰσέλθῃσι πόλιν λαῶν ἀπεόντων.
ὧδ᾽ ἔστω, Τρῶες μεγαλήτορες, ὡς ἀγορεύω·
μῦθος δ᾽ ὃς μὲν νῦν ὑγιὴς εἰρημένος ἔστω,
525 τὸν δ᾽ ἠοῦς Τρώεσσι μεθ᾽ ἱπποδάμοις ἀγορεύσω.
ἔλπομαι εὐχόμενος Διί τ᾽ ἄλλοισίν τε θεοῖσιν
ἐξελάαν ἐνθένδε κύνας κηρεσσιφορήτους,
οὓς κῆρες φορέουσι μελαινάων ἐπὶ νηῶν.
ἀλλ᾽ ἤτοι ἐπὶ νυκτὶ φυλάξομεν ἡμέας αὐτούς,
530 πρῶϊ δ᾽ ὑπηοῖοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες
νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα.
εἴσομαι εἴ κέ μ᾽ ὁ Τυδεΐδης κρατερὸς Διομήδης
πὰρ νηῶν πρὸς τεῖχος ἀπώσεται, ἦ κεν ἐγὼ τὸν
χαλκῷ δῃώσας ἔναρα βροτόεντα φέρωμαι.
535 αὔριον ἣν ἀρετὴν διαείσεται, εἴ κ᾽ ἐμὸν ἔγχος
μείνῃ ἐπερχόμενον· ἀλλ᾽ ἐν πρώτοισιν, ὀΐω,
κείσεται οὐτηθείς, πολέες δ᾽ ἀμφ᾽ αὐτὸν ἑταῖροι,
ἠελίου ἀνιόντος ἐς αὔριον· εἰ γὰρ ἐγὼν ὣς
εἴην ἀθάνατος καὶ ἀγήρως ἤματα πάντα,
540 τιοίμην δ᾽ ὡς τίετ᾽ Ἀθηναίη καὶ Ἀπόλλων,
ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν.»
Ὣς Ἕκτωρ ἀγόρευ᾽, ἐπὶ δὲ Τρῶες κελάδησαν.
οἱ δ᾽ ἵππους μὲν λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ ἱδρώοντας,
δῆσαν δ᾽ ἱμάντεσσι παρ᾽ ἅρμασιν οἷσιν ἕκαστος·
545 ἐκ πόλιος δ᾽ ἄξοντο βόας καὶ ἴφια μῆλα
καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζοντο,
σῖτόν τ᾽ ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγοντο.
[ἔρδον δ᾽ ἀθανάτοισι τεληέσσας ἑκατόμβας·]
κνίσην δ᾽ ἐκ πεδίου ἄνεμοι φέρον οὐρανὸν εἴσω
550 [ἡδεῖαν· τῆς δ᾽ οὔ τι θεοὶ μάκαρες δατέοντο,
οὐδ᾽ ἔθελον· μάλα γάρ σφιν ἀπήχθετο Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο].
Οἱ δὲ μέγα φρονέοντες ἐπὶ πτολέμοιο γεφύρας
ἥατο παννύχιοι, πυρὰ δέ σφισι καίετο πολλά.
555 ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἐν οὐρανῷ ἄστρα φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην
φαίνετ᾽ ἀριπρεπέα, ὅτε τ᾽ ἔπλετο νήνεμος αἰθήρ·
ἔκ τ᾽ ἔφανεν πᾶσαι σκοπιαὶ καὶ πρώονες ἄκροι
καὶ νάπαι· οὐρανόθεν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ,
πάντα δὲ εἴδεται ἄστρα, γέγηθε δέ τε φρένα ποιμήν·
560 τόσσα μεσηγὺ νεῶν ἠδὲ Ξάνθοιο ῥοάων
Τρώων καιόντων πυρὰ φαίνετο Ἰλιόθι πρό.
χίλι᾽ ἄρ᾽ ἐν πεδίῳ πυρὰ καίετο, πὰρ δὲ ἑκάστῳ
ἥατο πεντήκοντα σέλᾳ πυρὸς αἰθομένοιο.
ἵπποι δὲ κρῖ λευκὸν ἐρεπτόμενοι καὶ ὀλύρας
565 ἑσταότες παρ᾽ ὄχεσφιν ἐΰθρονον Ἠῶ μίμνον.
Ιλιάδα - Η
- HOME -
Πηγή greek-language.gr _ Homer Iliad h
greek-language.gr _ Homer - Iliad and Odyssey
Ἠὼς μὲν κροκόπεπλος ἐκίδνατο πᾶσαν ἐπ᾽ αἶαν·
Ζεὺς δὲ θεῶν ἀγορὴν ποιήσατο τερπικέραυνος
ἀκροτάτῃ κορυφῇ πολυδειράδος Οὐλύμποιο·
αὐτὸς δέ σφ᾽ ἀγόρευε, θεοὶ δ᾽ ὑπὸ πάντες ἄκουον·
5 «κέκλυτέ μευ, πάντες τε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι,
ὄφρ᾽ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει.
μήτε τις οὖν θήλεια θεὸς τό γε μήτε τις ἄρσην
πειράτω διακέρσαι ἐμὸν ἔπος, ἀλλ᾽ ἅμα πάντες
αἰνεῖτ᾽, ὄφρα τάχιστα τελευτήσω τάδε ἔργα.
10 ὃν δ᾽ ἂν ἐγὼν ἀπάνευθε θεῶν ἐθέλοντα νοήσω
ἐλθόντ᾽ ἢ Τρώεσσιν ἀρηγέμεν ἢ Δαναοῖσι,
πληγεὶς οὐ κατὰ κόσμον ἐλεύσεται Οὔλυμπόνδε·
ἤ μιν ἑλὼν ῥίψω ἐς Τάρταρον ἠερόεντα,
τῆλε μάλ᾽, ἧχι βάθιστον ὑπὸ χθονός ἐστι βέρεθρον,
15 ἔνθα σιδήρειαί τε πύλαι καὶ χάλκεος οὐδός,
τόσσον ἔνερθ᾽ Ἀΐδεω ὅσον οὐρανός ἐστ᾽ ἀπὸ γαίης·
γνώσετ᾽ ἔπειθ᾽ ὅσον εἰμὶ θεῶν κάρτιστος ἁπάντων.
εἰ δ᾽ ἄγε πειρήσασθε, θεοί, ἵνα εἴδετε πάντες·
σειρὴν χρυσείην ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες
20 πάντες τ᾽ ἐξάπτεσθε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι·
ἀλλ᾽ οὐκ ἂν ἐρύσαιτ᾽ ἐξ οὐρανόθεν πεδίονδε
Ζῆν᾽ ὕπατον μήστωρ᾽, οὐδ᾽ εἰ μάλα πολλὰ κάμοιτε.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ καὶ ἐγὼ πρόφρων ἐθέλοιμι ἐρύσσαι,
αὐτῇ κεν γαίῃ ἐρύσαιμ᾽ αὐτῇ τε θαλάσσῃ·
25 σειρὴν μέν κεν ἔπειτα περὶ ῥίον Οὐλύμποιο
δησαίμην, τὰ δέ κ᾽ αὖτε μετήορα πάντα γένοιτο.
τόσσον ἐγὼ περί τ᾽ εἰμὶ θεῶν περί τ᾽ εἴμ᾽ ἀνθρώπων.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ
μῦθον ἀγασσάμενοι· μάλα γὰρ κρατερῶς ἀγόρευσεν.
30 ὀψὲ δὲ δὴ μετέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
«ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων,
εὖ νυ καὶ ἡμεῖς ἴδμεν ὅ τοι σθένος οὐκ ἐπιεικτόν·
ἀλλ᾽ ἔμπης Δαναῶν ὀλοφυρόμεθ᾽ αἰχμητάων,
οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται.
35 ἀλλ᾽ ἤτοι πολέμου μὲν ἀφεξόμεθ᾽, ὡς σὺ κελεύεις·
βουλὴν δ᾽ Ἀργείοις ὑποθησόμεθ᾽, ἥ τις ὀνήσει,
ὡς μὴ πάντες ὄλωνται ὀδυσσαμένοιο τεοῖο.»
Τὴν δ᾽ ἐπιμειδήσας προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
«θάρσει, Τριτογένεια, φίλον τέκος· οὔ νύ τι θυμῷ
40 πρόφρονι μυθέομαι, ἐθέλω δέ τοι ἤπιος εἶναι.»
Ὣς εἰπὼν ὑπ᾽ ὄχεσφι τιτύσκετο χαλκόποδ᾽ ἵππω,
ὠκυπέτα, χρυσέῃσιν ἐθείρῃσιν κομόωντε,
χρυσὸν δ᾽ αὐτὸς ἔδυνε περὶ χροΐ, γέντο δ᾽ ἱμάσθλην
χρυσείην εὔτυκτον, ἑοῦ δ᾽ ἐπεβήσετο δίφρου,
45 μάστιξεν δ᾽ ἐλάαν· τὼ δ᾽ οὐκ ἀέκοντε πετέσθην
μεσσηγὺς γαίης τε καὶ οὐρανοῦ ἀστερόεντος.
Ἴδην δ᾽ ἵκανεν πολυπίδακα, μητέρα θηρῶν,
Γάργαρον, ἔνθα τέ οἱ τέμενος βωμός τε θυήεις.
ἔνθ᾽ ἵππους ἔστησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε
50 λύσας ἐξ ὀχέων, κατὰ δ᾽ ἠέρα πουλὺν ἔχευεν.
αὐτὸς δ᾽ ἐν κορυφῇσι καθέζετο κύδεϊ γαίων,
εἰσορόων Τρώων τε πόλιν καὶ νῆας Ἀχαιῶν.
Οἱ δ᾽ ἄρα δεῖπνον ἕλοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
ῥίμφα κατὰ κλισίας, ἀπὸ δ᾽ αὐτοῦ θωρήσσοντο.
55 Τρῶες δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἀνὰ πτόλιν ὁπλίζοντο,
παυρότεροι· μέμασαν δὲ καὶ ὧς ὑσμῖνι μάχεσθαι,
χρειοῖ ἀναγκαίῃ, πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν.
πᾶσαι δ᾽ ὠΐγνυντο πύλαι, ἐκ δ᾽ ἔσσυτο λαός,
πεζοί θ᾽ ἱππῆές τε· πολὺς δ᾽ ὀρυμαγδὸς ὀρώρει.
60 Οἱ δ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἐς χῶρον ἕνα ξυνιόντες ἵκοντο,
σύν ῥ᾽ ἔβαλον ῥινούς, σὺν δ᾽ ἔγχεα καὶ μένε᾽ ἀνδρῶν
χαλκεοθωρήκων· ἀτὰρ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι
ἔπληντ᾽ ἀλλήλῃσι, πολὺς δ᾽ ὀρυμαγδὸς ὀρώρει.
ἔνθα δ᾽ ἅμ᾽ οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν
65 ὀλλύντων τε καὶ ὀλλυμένων, ῥέε δ᾽ αἵματι γαῖα.
Ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,
τόφρα μάλ᾽ ἀμφοτέρων βέλε᾽ ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός.
ἦμος δ᾽ Ἠέλιος μέσον οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει,
καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα·
70 ἐν δὲ τίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο,
Τρώων θ᾽ ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων,
ἕλκε δὲ μέσσα λαβών· ῥέπε δ᾽ αἴσιμον ἦμαρ Ἀχαιῶν.
αἱ μὲν Ἀχαιῶν κῆρες ἐπὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ
ἑζέσθην, Τρώων δὲ πρὸς οὐρανὸν εὐρὺν ἄερθεν·
75 αὐτὸς δ᾽ ἐξ Ἴδης μεγάλ᾽ ἔκτυπε, δαιόμενον δὲ
ἧκε σέλας μετὰ λαὸν Ἀχαιῶν· οἱ δὲ ἰδόντες
θάμβησαν, καὶ πάντας ὑπὸ χλωρὸν δέος εἷλεν.
Ἔνθ᾽ οὔτ᾽ Ἰδομενεὺς τλῆ μίμνειν οὔτ᾽ Ἀγαμέμνων,
οὔτε δύ᾽ Αἴαντες μενέτην, θεράποντες Ἄρηος·
80 Νέστωρ οἶος ἔμιμνε Γερήνιος, οὖρος Ἀχαιῶν,
οὔ τι ἑκών, ἀλλ᾽ ἵππος ἐτείρετο, τὸν βάλεν ἰῷ
δῖος Ἀλέξανδρος, Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο,
ἄκρην κὰκ κορυφήν, ὅθι τε πρῶται τρίχες ἵππων
κρανίῳ ἐμπεφύασι, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστιν.
85 ἀλγήσας δ᾽ ἀνέπαλτο, βέλος δ᾽ εἰς ἐγκέφαλον δῦ,
σὺν δ᾽ ἵππους ἐτάραξε κυλινδόμενος περὶ χαλκῷ.
ὄφρ᾽ ὁ γέρων ἵπποιο παρηορίας ἀπέταμνε
φασγάνῳ ἀΐσσων, τόφρ᾽ Ἕκτορος ὠκέες ἵπποι
ἦλθον ἀν᾽ ἰωχμὸν θρασὺν ἡνίοχον φορέοντες
90 Ἕκτορα· καί νύ κεν ἔνθ᾽ ὁ γέρων ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν
εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης·
σμερδαλέον δ᾽ ἐβόησεν ἐποτρύνων Ὀδυσῆα·
«διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
πῇ φεύγεις μετὰ νῶτα βαλὼν κακὸς ὣς ἐν ὁμίλῳ;
95 μή τίς τοι φεύγοντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πήξῃ.
ἀλλὰ μέν᾽, ὄφρα γέροντος ἀπώσομεν ἄγριον ἄνδρα.
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἐσάκουσε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
ἀλλὰ παρήϊξεν κοίλας ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν.
Τυδεΐδης δ᾽ αὐτός περ ἐὼν προμάχοισιν ἐμίχθη,
100 στῆ δὲ πρόσθ᾽ ἵππων Νηληϊάδαο γέροντος,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«ὦ γέρον, ἦ μάλα δή σε νέοι τείρουσι μαχηταί,
σὴ δὲ βίη λέλυται, χαλεπὸν δέ σε γῆρας ὀπάζει,
ἠπεδανὸς δέ νύ τοι θεράπων, βραδέες δέ τοι ἵπποι.
105 ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ἐμῶν ὀχέων ἐπιβήσεο, ὄφρα ἴδηαι
οἷοι Τρώϊοι ἵπποι, ἐπιστάμενοι πεδίοιο
κραιπνὰ μάλ᾽ ἔνθα καὶ ἔνθα διωκέμεν ἠδὲ φέβεσθαι,
οὕς ποτ᾽ ἀπ᾽ Αἰνείαν ἑλόμην, μήστωρε φόβοιο.
τούτω μὲν θεράποντε κομείτων, τώδε δὲ νῶϊ
110 Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοις ἰθύνομεν, ὄφρα καὶ Ἕκτωρ
εἴσεται εἰ καὶ ἐμὸν δόρυ μαίνεται ἐν παλάμῃσιν.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ.
Νεστορέας μὲν ἔπειθ᾽ ἵππους θεράποντε κομείτην
ἴφθιμοι, Σθένελός τε καὶ Εὐρυμέδων ἀγαπήνωρ.
115 τὼ δ᾽ εἰς ἀμφοτέρω Διομήδεος ἅρματα βήτην·
Νέστωρ δ᾽ ἐν χείρεσσι λάβ᾽ ἡνία σιγαλόεντα,
μάστιξεν δ᾽ ἵππους· τάχα δ᾽ Ἕκτορος ἄγχι γένοντο.
τοῦ δ᾽ ἰθὺς μεμαῶτος ἀκόντισε Τυδέος υἱός·
καὶ τοῦ μέν ῥ᾽ ἀφάμαρτεν, ὁ δ᾽ ἡνίοχον θεράποντα,
120 υἱὸν ὑπερθύμου Θηβαίου Ἠνιοπῆα,
ἵππων ἡνί᾽ ἔχοντα βάλε στῆθος παρὰ μαζόν.
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι
ὠκύποδες· τοῦ δ᾽ αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε.
Ἕκτορα δ᾽ αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἡνιόχοιο·
125 τὸν μὲν ἔπειτ᾽ εἴασε, καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου,
κεῖσθαι, ὁ δ᾽ ἡνίοχον μέθεπε θρασύν· οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτι δὴν
ἵππω δευέσθην σημάντορος· αἶψα γὰρ εὗρεν
Ἰφιτίδην Ἀρχεπτόλεμον θρασύν, ὅν ῥα τόθ᾽ ἵππων
ὠκυπόδων ἐπέβησε, δίδου δέ οἱ ἡνία χερσίν.
130 Ἔνθα κε λοιγὸς ἔην καὶ ἀμήχανα ἔργα γένοντο,
καί νύ κε σήκασθεν κατὰ Ἴλιον ἠΰτε ἄρνες,
εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·
βροντήσας δ᾽ ἄρα δεινὸν ἀφῆκ᾽ ἀργῆτα κεραυνόν,
κὰδ δὲ πρόσθ᾽ ἵππων Διομήδεος ἧκε χαμᾶζε·
135 δεινὴ δὲ φλὸξ ὦρτο θεείου καιομένοιο,
τὼ δ᾽ ἵππω δείσαντε καταπτήτην ὑπ᾽ ὄχεσφι·
Νέστορα δ᾽ ἐκ χειρῶν φύγον ἡνία σιγαλόεντα,
δεῖσε δ᾽ ὅ γ᾽ ἐν θυμῷ, Διομήδεα δὲ προσέειπε·
«Τυδεΐδη, ἄγε δὴ αὖτε φόβονδ᾽ ἔχε μώνυχας ἵππους.
140 ἦ οὐ γιγνώσκεις ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ᾽ ἀλκή;
νῦν μὲν γὰρ τούτῳ Κρονίδης Ζεὺς κῦδος ὀπάζει
σήμερον· ὕστερον αὖτε καὶ ἡμῖν, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσι,
δώσει· ἀνὴρ δέ κεν οὔ τι Διὸς νόον εἰρύσσαιτο
οὐδὲ μάλ᾽ ἴφθιμος, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐστι.»
145 Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης·
«ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, γέρον, κατὰ μοῖραν ἔειπες·
ἀλλὰ τόδ᾽ αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει·
Ἕκτωρ γάρ ποτε φήσει ἐνὶ Τρώεσσ᾽ ἀγορεύων·
“Τυδεΐδης ὑπ᾽ ἐμεῖο φοβεύμενος ἵκετο νῆας.”
150 ὥς ποτ᾽ ἀπειλήσει· τότε μοι χάνοι εὐρεῖα χθών.»
Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·
«ὤ μοι, Τυδέος υἱὲ δαΐφρονος, οἷον ἔειπες.
εἴ περ γάρ σ᾽ Ἕκτωρ γε κακὸν καὶ ἀνάλκιδα φήσει,
ἀλλ᾽ οὐ πείσονται Τρῶες καὶ Δαρδανίωνες
155 καὶ Τρώων ἄλοχοι μεγαθύμων ἀσπιστάων,
τάων ἐν κονίῃσι βάλες θαλεροὺς παρακοίτας.»
Ὣς ἄρα φωνήσας φύγαδε τράπε μώνυχας ἵππους
αὖτις ἀν᾽ ἰωχμόν· ἐπὶ δὲ Τρῶές τε καὶ Ἕκτωρ
ἠχῇ θεσπεσίῃ βέλεα στονόεντα χέοντο.
160 τῷ δ᾽ ἐπὶ μακρὸν ἄϋσε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ·
«Τυδεΐδη, περὶ μέν σε τίον Δαναοὶ ταχύπωλοι
ἕδρῃ τε κρέασίν τε ἰδὲ πλείοις δεπάεσσι·
νῦν δέ σ᾽ ἀτιμήσουσι· γυναικὸς ἄρ᾽ ἀντὶ τέτυξο.
ἔρρε, κακὴ γλήνη, ἐπεὶ οὐκ εἴξαντος ἐμεῖο
165 πύργων ἡμετέρων ἐπιβήσεαι, οὐδὲ γυναῖκας
ἄξεις ἐν νήεσσι· πάρος τοι δαίμονα δώσω.»
Ὣς φάτο, Τυδεΐδης δὲ διάνδιχα μερμήριξεν,
ἵππους τε στρέψαι καὶ ἐναντίβιον μαχέσασθαι.
τρὶς μὲν μερμήριξε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
170 τρὶς δ᾽ ἄρ᾽ ἀπ᾽ Ἰδαίων ὀρέων κτύπε μητίετα Ζεὺς
σῆμα τιθεὶς Τρώεσσι, μάχης ἑτεραλκέα νίκην.
Ἕκτωρ δὲ Τρώεσσιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·
«Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταί,
ἀνέρες ἔστε, φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς.
175 γιγνώσκω δ᾽ ὅτι μοι πρόφρων κατένευσε Κρονίων
νίκην καὶ μέγα κῦδος, ἀτὰρ Δαναοῖσί γε πῆμα·
νήπιοι, οἳ ἄρα δὴ τάδε τείχεα μηχανόωντο
ἀβλήχρ᾽ οὐδενόσωρα· τὰ δ᾽ οὐ μένος ἁμὸν ἐρύξει·
ἵπποι δὲ ῥέα τάφρον ὑπερθορέονται ὀρυκτήν.
180 ἀλλ᾽ ὅτε κεν δὴ νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσι γένωμαι,
μνημοσύνη τις ἔπειτα πυρὸς δηΐοιο γενέσθω,
ὡς πυρὶ νῆας ἐνιπρήσω, κτείνω δὲ καὶ αὐτοὺς
Ἀργείους παρὰ νηυσὶν ἀτυζομένους ὑπὸ καπνοῦ.»
Ὣς εἰπὼν ἵπποισιν ἐκέκλετο φώνησέν τε·
185 «Ξάνθε τε καὶ σύ, Πόδαργε, καὶ Αἴθων Λάμπε τε δῖε,
νῦν μοι τὴν κομιδὴν ἀποτίνετον, ἣν μάλα πολλὴν
Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος
ὑμῖν πὰρ προτέροισι μελίφρονα πυρὸν ἔθηκεν
οἶνόν τ᾽ ἐγκεράσασα πιεῖν, ὅτε θυμὸς ἀνώγοι,
190 ἢ ἐμοί, ὅς πέρ οἱ θαλερὸς πόσις εὔχομαι εἶναι.
ἀλλ᾽ ἐφομαρτεῖτον καὶ σπεύδετον, ὄφρα λάβωμεν
ἀσπίδα Νεστορέην, τῆς νῦν κλέος οὐρανὸν ἵκει
πᾶσαν χρυσείην ἔμεναι, κανόνας τε καὶ αὐτήν,
αὐτὰρ ἀπ᾽ ὤμοιιν Διομήδεος ἱπποδάμοιο
195 δαιδάλεον θώρηκα, τὸν Ἥφαιστος κάμε τεύχων.
εἰ τούτω κε λάβοιμεν, ἐελποίμην κεν Ἀχαιοὺς
αὐτονυχὶ νηῶν ἐπιβησέμεν ὠκειάων.»
Ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, νεμέσησε δὲ πότνια Ἥρη,
σείσατο δ᾽ εἰνὶ θρόνῳ, ἐλέλιξε δὲ μακρὸν Ὄλυμπον,
200 καί ῥα Ποσειδάωνα μέγαν θεὸν ἀντίον ηὔδα·
«ὢ πόποι ἐννοσίγαι᾽ εὐρυσθενές, οὐδέ νυ σοί περ
ὀλλυμένων Δαναῶν ὀλοφύρεται ἐν φρεσὶ θυμός.
οἱ δέ τοι εἰς Ἑλίκην τε καὶ Αἰγὰς δῶρ᾽ ἀνάγουσι
πολλά τε καὶ χαρίεντα· σὺ δέ σφισι βούλεο νίκην.
205 εἴ περ γάρ κ᾽ ἐθέλοιμεν, ὅσοι Δαναοῖσιν ἀρωγοί,
Τρῶας ἀπώσασθαι καὶ ἐρυκέμεν εὐρύοπα Ζῆν,
αὐτοῦ κ᾽ ἔνθ᾽ ἀκάχοιτο καθήμενος οἶος ἐν Ἴδῃ.»
Τὴν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη κρείων ἐνοσίχθων·
«Ἥρη ἀπτοεπές, ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες.
210 οὐκ ἂν ἔγωγ᾽ ἐθέλοιμι Διὶ Κρονίωνι μάχεσθαι
ἡμέας τοὺς ἄλλους, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐστιν.»
Ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·
τῶν δ᾽, ὅσον ἐκ νηῶν ἀπὸ πύργου τάφρος ἔεργε,
πλῆθεν ὁμῶς ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν ἀσπιστάων
215 εἰλομένων· εἴλει δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ
Ἕκτωρ Πριαμίδης, ὅτε οἱ Ζεὺς κῦδος ἔδωκε.
καί νύ κ᾽ ἐνέπρησεν πυρὶ κηλέῳ νῆας ἐΐσας,
εἰ μὴ ἐπὶ φρεσὶ θῆκ᾽ Ἀγαμέμνονι πότνια Ἥρη
αὐτῷ ποιπνύσαντι θοῶς ὀτρῦναι Ἀχαιούς.
220 βῆ δ᾽ ἰέναι παρά τε κλισίας καὶ νῆας Ἀχαιῶν
πορφύρεον μέγα φᾶρος ἔχων ἐν χειρὶ παχείῃ,
στῆ δ᾽ ἐπ᾽ Ὀδυσσῆος μεγακήτεϊ νηῒ μελαίνῃ,
ἥ ῥ᾽ ἐν μεσσάτῳ ἔσκε γεγωνέμεν ἀμφοτέρωσε,
ἠμὲν ἐπ᾽ Αἴαντος κλισίας Τελαμωνιάδαο
225 ἠδ᾽ ἐπ᾽ Ἀχιλλῆος, τοί ῥ᾽ ἔσχατα νῆας ἐΐσας
εἴρυσαν, ἠνορέῃ πίσυνοι καὶ κάρτεϊ χειρῶν·
ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς·
«αἰδώς, Ἀργεῖοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, εἶδος ἀγητοί·
πῇ ἔβαν εὐχωλαί, ὅτε δὴ φάμεν εἶναι ἄριστοι,
230 ἃς ὁπότ᾽ ἐν Λήμνῳ κενεαυχέες ἠγοράασθε,
ἔσθοντες κρέα πολλὰ βοῶν ὀρθοκραιράων,
πίνοντες κρητῆρας ἐπιστεφέας οἴνοιο,
Τρώων ἄνθ᾽ ἑκατόν τε διηκοσίων τε ἕκαστος
στήσεσθ᾽ ἐν πολέμῳ· νῦν δ᾽ οὐδ᾽ ἑνὸς ἄξιοί εἰμεν
235 Ἕκτορος, ὃς τάχα νῆας ἐνιπρήσει πυρὶ κηλέῳ.
Ζεῦ πάτερ, ἦ ῥά τιν᾽ ἤδη ὑπερμενέων βασιλήων
τῇδ᾽ ἄτῃ ἄασας καί μιν μέγα κῦδος ἀπηύρας;
οὐ μὲν δή ποτέ φημι τεὸν περικαλλέα βωμὸν
νηῒ πολυκλήϊδι παρελθέμεν ἐνθάδε ἔρρων,
240 ἀλλ᾽ ἐπὶ πᾶσι βοῶν δημὸν καὶ μηρί᾽ ἔκηα,
ἱέμενος Τροίην εὐτείχεον ἐξαλαπάξαι.
ἀλλά, Ζεῦ, τόδε πέρ μοι ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·
αὐτοὺς δή περ ἔασον ὑπεκφυγέειν καὶ ἀλύξαι,
μηδ᾽ οὕτω Τρώεσσιν ἔα δάμνασθαι Ἀχαιούς.»
245 Ὣς φάτο, τὸν δὲ πατὴρ ὀλοφύρατο δάκρυ χέοντα,
νεῦσε δέ οἱ λαὸν σόον ἔμμεναι οὐδ᾽ ἀπολέσθαι.
αὐτίκα δ᾽ αἰετὸν ἧκε, τελειότατον πετεηνῶν,
νεβρὸν ἔχοντ᾽ ὀνύχεσσι, τέκος ἐλάφοιο ταχείης·
πὰρ δὲ Διὸς βωμῷ περικαλλέϊ κάββαλε νεβρόν,
250 ἔνθα πανομφαίῳ Ζηνὶ ῥέζεσκον Ἀχαιοί.
οἱ δ᾽ ὡς οὖν εἴδονθ᾽ ὅ τ᾽ ἄρ᾽ ἐκ Διὸς ἤλυθεν ὄρνις,
μᾶλλον ἐπὶ Τρώεσσι θόρον, μνήσαντο δὲ χάρμης.
Ἔνθ᾽ οὔ τις πρότερος Δαναῶν, πολλῶν περ ἐόντων,
εὔξατο Τυδεΐδαο πάρος σχέμεν ὠκέας ἵππους
255 τάφρου τ᾽ ἐξελάσαι καὶ ἐναντίβιον μαχέσασθαι,
ἀλλὰ πολὺ πρῶτος Τρώων ἕλεν ἄνδρα κορυστήν,
Φραδμονίδην Ἀγέλαον· ὁ μὲν φύγαδ᾽ ἔτραπεν ἵππους·
τῷ δὲ μεταστρεφθέντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πῆξεν
ὤμων μεσσηγύς, διὰ δὲ στήθεσφιν ἔλασσεν·
260 ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ἀράβησε δὲ τεύχε᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ.
Τὸν δὲ μετ᾽ Ἀτρεΐδαι, Ἀγαμέμνων καὶ Μενέλαος,
τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Αἴαντες θοῦριν ἐπιειμένοι ἀλκήν,
τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Ἰδομενεὺς καὶ ὀπάων Ἰδομενῆος
Μηριόνης, ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ,
265 τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Εὐρύπυλος, Εὐαίμονος ἀγλαὸς υἱός·
Τεῦκρος δ᾽ εἴνατος ἦλθε, παλίντονα τόξα τιταίνων,
στῆ δ᾽ ἄρ᾽ ὑπ᾽ Αἴαντος σάκεϊ Τελαμωνιάδαο.
ἔνθ᾽ Αἴας μὲν ὑπεξέφερεν σάκος· αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἥρως
παπτήνας, ἐπεὶ ἄρ τιν᾽ ὀϊστεύσας ἐν ὁμίλῳ
270 βεβλήκοι, ὁ μὲν αὖθι πεσὼν ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν,
αὐτὰρ ὁ αὖτις ἰὼν πάϊς ὣς ὑπὸ μητέρα δύσκεν
εἰς Αἴανθ᾽· ὁ δέ μιν σάκεϊ κρύπτασκε φαεινῷ.
Ἔνθα τίνα πρῶτον Τρώων ἕλε Τεῦκρος ἀμύμων;
Ὀρσίλοχον μὲν πρῶτα καὶ Ὄρμενον ἠδ᾽ Ὀφελέστην
275 Δαίτορά τε Χρομίον τε καὶ ἀντίθεον Λυκοφόντην
καὶ Πολυαιμονίδην Ἀμοπάονα καὶ Μελάνιππον.
πάντας ἐπασσυτέρους πέλασε χθονὶ πουλυβοτείρῃ.
τὸν δὲ ἰδὼν γήθησεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων,
τόξου ἄπο κρατεροῦ Τρώων ὀλέκοντα φάλαγγας·
280 στῆ δὲ παρ᾽ αὐτὸν ἰὼν καί μιν πρὸς μῦθον ἔειπε·
«Τεῦκρε, φίλη κεφαλή, Τελαμώνιε κοίρανε λαῶν,
βάλλ᾽ οὕτως, αἴ κέν τι φόως Δαναοῖσι γένηαι
πατρί τε σῷ Τελαμῶνι, ὅ σ᾽ ἔτρεφε τυτθὸν ἐόντα,
καί σε νόθον περ ἐόντα κομίσσατο ᾧ ἐνὶ οἴκῳ·
285 τὸν καὶ τηλόθ᾽ ἐόντα ἐϋκλείης ἐπίβησον.
σοὶ δ᾽ ἐγὼ ἐξερέω ὡς καὶ τετελεσμένον ἔσται·
αἴ κέν μοι δώῃ Ζεύς τ᾽ αἰγίοχος καὶ Ἀθήνη
Ἰλίου ἐξαλαπάξαι ἐϋκτίμενον πτολίεθρον,
πρώτῳ τοι μετ᾽ ἐμὲ πρεσβήϊον ἐν χερὶ θήσω,
290 ἢ τρίποδ᾽ ἠὲ δύω ἵππους αὐτοῖσιν ὄχεσφιν
ἠὲ γυναῖχ᾽, ἥ κέν τοι ὁμὸν λέχος εἰσαναβαίνοι.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσεφώνεε Τεῦκρος ἀμύμων·
«Ἀτρεΐδη κύδιστε, τί με σπεύδοντα καὶ αὐτὸν
ὀτρύνεις; οὐ μέν τοι ὅση δύναμίς γε πάρεστι
295 παύομαι, ἀλλ᾽ ἐξ οὗ προτὶ Ἴλιον ὠσάμεθ᾽ αὐτούς,
ἐκ τοῦ δὴ τόξοισι δεδεγμένος ἄνδρας ἐναίρω.
ὀκτὼ δὴ προέηκα τανυγλώχινας ὀϊστούς,
πάντες δ᾽ ἐν χροῒ πῆχθεν ἀρηϊθόων αἰζηῶν·
τοῦτον δ᾽ οὐ δύναμαι βαλέειν κύνα λυσσητῆρα.»
300 Ἦ ῥα, καὶ ἄλλον ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν
Ἕκτορος ἀντικρύ, βαλέειν δέ ἑ ἵετο θυμός·
καὶ τοῦ μέν ῥ᾽ ἀφάμαρθ᾽, ὁ δ᾽ ἀμύμονα Γοργυθίωνα
υἱὸν ἐῢν Πριάμοιο κατὰ στῆθος βάλεν ἰῷ,
τόν ῥ᾽ ἐξ Αἰσύμηθεν ὀπυιομένη τέκε μήτηρ
305 καλὴ Καστιάνειρα δέμας ἐϊκυῖα θεῇσι.
μήκων δ᾽ ὡς ἑτέρωσε κάρη βάλεν, ἥ τ᾽ ἐνὶ κήπῳ,
καρπῷ βριθομένη νοτίῃσί τε εἰαρινῇσιν,
ὣς ἑτέρωσ᾽ ἤμυσε κάρη πήληκι βαρυνθέν.
Τεῦκρος δ᾽ ἄλλον ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν
310 Ἕκτορος ἀντικρύ, βαλέειν δέ ἑ ἵετο θυμός.
ἀλλ᾽ ὅ γε καὶ τόθ᾽ ἅμαρτε· παρέσφηλεν γὰρ Ἀπόλλων·
ἀλλ᾽ Ἀρχεπτόλεμον, θρασὺν Ἕκτορος ἡνιοχῆα,
ἱέμενον πόλεμόνδε βάλε στῆθος παρὰ μαζόν·
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι
315 ὠκύποδες· τοῦ δ᾽ αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε.
Ἕκτορα δ᾽ αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἡνιόχοιο·
τὸν μὲν ἔπειτ᾽ εἴασε καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου,
Κεβριόνην δ᾽ ἐκέλευσεν ἀδελφεὸν ἐγγὺς ἐόντα
ἵππων ἡνί᾽ ἑλεῖν· ὁ δ᾽ ἄρ᾽ οὐκ ἀπίθησεν ἀκούσας.
320 αὐτὸς δ᾽ ἐκ δίφροιο χαμαὶ θόρε παμφανόωντος
σμερδαλέα ἰάχων· ὁ δὲ χερμάδιον λάβε χειρί,
βῆ δ᾽ ἰθὺς Τεύκρου, βαλέειν δέ ἑ θυμὸς ἀνώγει.
ἤτοι ὁ μὲν φαρέτρης ἐξείλετο πικρὸν ὀϊστόν,
θῆκε δ᾽ ἐπὶ νευρῇ· τὸν δ᾽ αὖ κορυθαίολος Ἕκτωρ
325 αὐερύοντα παρ᾽ ὦμον, ὅθι κληῒς ἀποέργει
αὐχένα τε στῆθός τε, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστι,
τῇ ῥ᾽ ἐπὶ οἷ μεμαῶτα βάλεν λίθῳ ὀκριόεντι,
ῥῆξε δέ οἱ νευρήν· νάρκησε δὲ χεὶρ ἐπὶ καρπῷ,
στῆ δὲ γνὺξ ἐριπών, τόξον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.
330 Αἴας δ᾽ οὐκ ἀμέλησε κασιγνήτοιο πεσόντος,
ἀλλὰ θέων περίβη καί οἱ σάκος ἀμφεκάλυψε.
τὸν μὲν ἔπειθ᾽ ὑποδύντε δύω ἐρίηρες ἑταῖροι,
Μηκιστεὺς Ἐχίοιο πάϊς καὶ δῖος Ἀλάστωρ,
νῆας ἔπι γλαφυρὰς φερέτην βαρέα στενάχοντα.
335 Ἂψ δ᾽ αὖτις Τρώεσσιν Ὀλύμπιος ἐν μένος ὦρσεν·
οἱ δ᾽ ἰθὺς τάφροιο βαθείης ὦσαν Ἀχαιούς·
Ἕκτωρ δ᾽ ἐν πρώτοισι κίε σθένεϊ βλεμεαίνων.
ὡς δ᾽ ὅτε τίς τε κύων συὸς ἀγρίου ἠὲ λέοντος
ἅπτηται κατόπισθε, ποσὶν ταχέεσσι διώκων,
340 ἰσχία τε γλουτούς τε, ἑλισσόμενόν τε δοκεύει,
ὣς Ἕκτωρ ὤπαζε κάρη κομόωντας Ἀχαιούς,
αἰὲν ἀποκτείνων τὸν ὀπίστατον· οἱ δὲ φέβοντο.
αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν
φεύγοντες, πολλοὶ δὲ δάμεν Τρώων ὑπὸ χερσίν,
345 οἱ μὲν δὴ παρὰ νηυσὶν ἐρητύοντο μένοντες,
ἀλλήλοισί τε κεκλόμενοι καὶ πᾶσι θεοῖσι
χεῖρας ἀνίσχοντες μεγάλ᾽ εὐχετόωντο ἕκαστος·
Ἕκτωρ δ᾽ ἀμφιπεριστρώφα καλλίτριχας ἵππους,
Γοργοῦς ὄμματ᾽ ἔχων ἠδὲ βροτολοιγοῦ Ἄρηος.
350 Τοὺς δὲ ἰδοῦσ᾽ ἐλέησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
αἶψα δ᾽ Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«ὢ πόποι, αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, οὐκέτι νῶϊ
ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ᾽ ὑστάτιόν περ;
οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται
355 ἀνδρὸς ἑνὸς ῥιπῇ, ὁ δὲ μαίνεται οὐκέτ᾽ ἀνεκτῶς
Ἕκτωρ Πριαμίδης, καὶ δὴ κακὰ πολλὰ ἔοργε.»
Τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
«καὶ λίην οὗτός γε μένος θυμόν τ᾽ ὀλέσειε,
χερσὶν ὑπ᾽ Ἀργείων φθίμενος ἐν πατρίδι γαίῃ·
360 ἀλλὰ πατὴρ οὑμὸς φρεσὶ μαίνεται οὐκ ἀγαθῇσι,
σχέτλιος, αἰὲν ἀλιτρός, ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς·
οὐδέ τι τῶν μέμνηται, ὅ οἱ μάλα πολλάκις υἱὸν
τειρόμενον σώεσκον ὑπ᾽ Εὐρυσθῆος ἀέθλων.
ἤτοι ὁ μὲν κλαίεσκε πρὸς οὐρανόν, αὐτὰρ ἐμὲ Ζεὺς
365 τῷ ἐπαλεξήσουσαν ἀπ᾽ οὐρανόθεν προΐαλλεν.
εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾔδε᾽ ἐνὶ φρεσὶ πευκαλίμῃσιν,
εὖτέ μιν εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο προὔπεμψεν
ἐξ Ἐρέβευς ἄξοντα κύνα στυγεροῦ Ἀΐδαο,
οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε Στυγὸς ὕδατος αἰπὰ ῥέεθρα.
370 νῦν δ᾽ ἐμὲ μὲν στυγέει, Θέτιδος δ᾽ ἐξήνυσε βουλάς,
ἥ οἱ γούνατ᾽ ἔκυσσε καὶ ἔλλαβε χειρὶ γενείου,
λισσομένη τιμῆσαι Ἀχιλλῆα πτολίπορθον.
ἔσται μὰν ὅτ᾽ ἂν αὖτε φίλην γλαυκώπιδα εἴπῃ.
ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν νῶϊν ἐπέντυε μώνυχας ἵππους,
375 ὄφρ᾽ ἂν ἐγὼ καταδῦσα Διὸς δόμον αἰγιόχοιο
τεύχεσιν ἐς πόλεμον θωρήξομαι, ὄφρα ἴδωμαι
ἢ νῶϊ Πριάμοιο πάϊς κορυθαίολος Ἕκτωρ
γηθήσει προφανέντε ἀνὰ πτολέμοιο γεφύρας,
ἦ τις καὶ Τρώων κορέει κύνας ἠδ᾽ οἰωνοὺς
380 δημῷ καὶ σάρκεσσι, πεσὼν ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη.
ἡ μὲν ἐποιχομένη χρυσάμπυκας ἔντυεν ἵππους
Ἥρη, πρέσβα θεά, θυγάτηρ μεγάλοιο Κρόνοιο·
αὐτὰρ Ἀθηναίη κούρη Διὸς αἰγιόχοιο
385 πέπλον μὲν κατέχευεν ἑανὸν πατρὸς ἐπ᾽ οὔδει
ποικίλον, ὅν ῥ᾽ αὐτὴ ποιήσατο καὶ κάμε χερσίν,
ἡ δὲ χιτῶν᾽ ἐνδῦσα Διὸς νεφεληγερέταο
τεύχεσιν ἐς πόλεμον θωρήσσετο δακρυόεντα.
ἐς δ᾽ ὄχεα φλόγεα ποσὶ βήσετο, λάζετο δ᾽ ἔγχος
390 βριθὺ μέγα στιβαρόν, τῷ δάμνησι στίχας ἀνδρῶν
ἡρώων, τοῖσίν τε κοτέσσεται ὀβριμοπάτρη.
Ἥρη δὲ μάστιγι θοῶς ἐπεμαίετ᾽ ἄρ᾽ ἵππους·
αὐτόμαται δὲ πύλαι μύκον οὐρανοῦ, ἃς ἔχον Ὧραι,
τῇς ἐπιτέτραπται μέγας οὐρανὸς Οὔλυμπός τε,
395 ἠμὲν ἀνακλῖναι πυκινὸν νέφος ἠδ᾽ ἐπιθεῖναι.
τῇ ῥα δι᾽ αὐτάων κεντρηνεκέας ἔχον ἵππους.
Ζεὺς δὲ πατὴρ Ἴδηθεν ἐπεὶ ἴδε χώσατ᾽ ἄρ᾽ αἰνῶς,
Ἶριν δ᾽ ὤτρυνε χρυσόπτερον ἀγγελέουσαν·
«βάσκ᾽ ἴθι, Ἶρι ταχεῖα, πάλιν τρέπε μηδ᾽ ἔα ἄντην
400 ἔρχεσθ᾽· οὐ γὰρ καλὰ συνοισόμεθα πτόλεμόνδε.
ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δὲ καὶ τετελεσμένον ἔσται·
γυιώσω μέν σφωϊν ὑφ᾽ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,
αὐτὰς δ᾽ ἐκ δίφρου βαλέω κατά θ᾽ ἅρματα ἄξω·
οὐδέ κεν ἐς δεκάτους περιτελλομένους ἐνιαυτοὺς
405 ἕλκε᾽ ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός·
ὄφρα ἰδῇ γλαυκῶπις ὅτ᾽ ἂν ᾧ πατρὶ μάχηται.
Ἥρῃ δ᾽ οὔ τι τόσον νεμεσίζομαι οὐδὲ χολοῦμαι·
αἰεὶ γάρ μοι ἔωθεν ἐνικλᾶν ὅττι κεν εἴπω.»
Ὣς ἔφατ᾽, ὦρτο δὲ Ἶρις ἀελλόπος ἀγγελέουσα,
410 βῆ δ᾽ ἐξ Ἰδαίων ὀρέων ἐς μακρὸν Ὄλυμπον.
πρώτῃσιν δὲ πύλῃσι πολυπτύχου Οὐλύμποιο
ἀντομένη κατέρυκε, Διὸς δέ σφ᾽ ἔννεπε μῦθον·
«πῇ μέματον; τί σφῶϊν ἐνὶ φρεσὶ μαίνεται ἦτορ;
οὐκ ἐάᾳ Κρονίδης ἐπαμυνέμεν Ἀργείοισιν.
415 ὧδε γὰρ ἠπείλησε Κρόνου πάϊς, ᾗ τελέει περ,
γυιώσειν μὲν σφῶϊν ὑφ᾽ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,
αὐτὰς δ᾽ ἐκ δίφρου βαλέειν κατά θ᾽ ἅρματα ἄξειν·
οὐδέ κεν ἐς δεκάτους περιτελλομένους ἐνιαυτοὺς
ἕλκε᾽ ἀπαλθήσεσθον, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός·
420 ὄφρα ἰδῇς, γλαυκῶπι, ὅτ᾽ ἂν σῷ πατρὶ μάχηαι.
Ἥρῃ δ᾽ οὔ τι τόσον νεμεσίζεται οὐδὲ χολοῦται·
αἰεὶ γάρ οἱ ἔωθεν ἐνικλᾶν ὅττι κεν εἴπῃ·
ἀλλὰ σύ γ᾽ αἰνοτάτη, κύον ἀδεές, εἰ ἐτεόν γε
τολμήσεις Διὸς ἄντα πελώριον ἔγχος ἀεῖραι.»
425 Ἡ μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰποῦσ᾽ ἀπέβη πόδας ὠκέα Ἶρις,
αὐτὰρ Ἀθηναίην Ἥρη πρὸς μῦθον ἔειπεν·
«ὢ πόποι, αἰγιόχοιο Διὸς τέκος, οὐκέτ᾽ ἔγωγε
νῶϊ ἐῶ Διὸς ἄντα βροτῶν ἕνεκα πτολεμίζειν·
τῶν ἄλλος μὲν ἀποφθίσθω, ἄλλος δὲ βιώτω,
430 ὅς κε τύχῃ· κεῖνος δὲ τὰ ἃ φρονέων ἐνὶ θυμῷ
Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι δικαζέτω, ὡς ἐπιεικές.
Ὣς ἄρα φωνήσασα πάλιν τρέπε μώνυχας ἵππους·
τῇσιν δ᾽ Ὧραι μὲν λῦσαν καλλίτριχας ἵππους,
καὶ τοὺς μὲν κατέδησαν ἐπ᾽ ἀμβροσίῃσι κάπῃσιν,
435 ἅρματα δ᾽ ἔκλιναν πρὸς ἐνώπια παμφανόωντα·
αὐταὶ δὲ χρυσέοισιν ἐπὶ κλισμοῖσι κάθιζον
μίγδ᾽ ἄλλοισι θεοῖσι, φίλον τετιημέναι ἦτορ.
Ζεὺς δὲ πατὴρ Ἴδηθεν ἐΰτροχον ἅρμα καὶ ἵππους
Οὔλυμπόνδε δίωκε, θεῶν δ᾽ ἐξίκετο θώκους.
440 τῷ δὲ καὶ ἵππους μὲν λῦσε κλυτὸς ἐννοσίγαιος,
ἅρματα δ᾽ ἂμ βωμοῖσι τίθει, κατὰ λῖτα πετάσσας·
αὐτὸς δὲ χρύσειον ἐπὶ θρόνον εὐρύοπα Ζεὺς
ἕζετο, τῷ δ᾽ ὑπὸ ποσσὶ μέγας πελεμίζετ᾽ Ὄλυμπος.
αἱ δ᾽ οἶαι Διὸς ἀμφὶς Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη
445 ἥσθην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ᾽ ἐρέοντο·
αὐτὰρ ὁ ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε·
τίφθ᾽ οὕτω τετίησθον, Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη;
οὐ μέν θην κάμετόν γε μάχῃ ἔνι κυδιανείρῃ
ὀλλῦσαι Τρῶας, τοῖσιν κότον αἰνὸν ἔθεσθε.
450 πάντως, οἷον ἐμόν γε μένος καὶ χεῖρες ἄαπτοι,
οὐκ ἄν με τρέψειαν ὅσοι θεοί εἰσ᾽ ἐν Ὀλύμπῳ.
σφῶϊν δὲ πρίν περ τρόμος ἔλλαβε φαίδιμα γυῖα,
πρὶν πόλεμόν τε ἰδεῖν πολέμοιό τε μέρμερα ἔργα.
ὧδε γὰρ ἐξερέω, τὸ δέ κεν τετελεσμένον ἦεν·
455 οὐκ ἂν ἐφ᾽ ὑμετέρων ὀχέων πληγέντε κεραυνῷ
ἂψ ἐς Ὄλυμπον ἵκεσθον, ἵν᾽ ἀθανάτων ἕδος ἐστίν.
Ὣς ἔφαθ᾽, αἱ δ᾽ ἐπέμυξαν Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη·
πλησίαι αἵ γ᾽ ἥσθην, κακὰ δὲ Τρώεσσι μεδέσθην.
ἤτοι Ἀθηναίη ἀκέων ἦν οὐδέ τι εἶπε
460 σκυζομένη Διὶ πατρί, χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει·
Ἥρῃ δ᾽ οὐκ ἔχαδε στῆθος χόλον, ἀλλὰ προσηύδα·
αἰνότατε Κρονίδη, ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες.
εὖ νυ καὶ ἡμεῖς ἴδμεν ὅ τοι σθένος οὐκ ἀλαπαδνόν·
ἀλλ᾽ ἔμπης Δαναῶν ὀλοφυρόμεθ᾽ αἰχμητάων,
465 οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται.
ἀλλ᾽ ἤτοι πολέμου μὲν ἀφεξόμεθ᾽, εἰ σὺ κελεύεις·
βουλὴν δ᾽ Ἀργείοις ὑποθησόμεθ᾽, ἥ τις ὀνήσει,
ὡς μὴ πάντες ὄλωνται ὀδυσσαμένοιο τεοῖο.
Τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
470 ἠοῦς δὴ καὶ μᾶλλον ὑπερμενέα Κρονίωνα
ὄψεαι, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσθα, βοῶπις πότνια Ἥρη,
ὀλλύντ᾽ Ἀργείων πουλὺν στρατὸν αἰχμητάων·
οὐ γὰρ πρὶν πολέμου ἀποπαύσεται ὄβριμος Ἕκτωρ,
πρὶν ὄρθαι παρὰ ναῦφι ποδώκεα Πηλεΐωνα,
475 ἤματι τῷ ὅτ᾽ ἂν οἱ μὲν ἐπὶ πρύμνῃσι μάχωνται
στείνει ἐν αἰνοτάτῳ περὶ Πατρόκλοιο θανόντος·
ὣς γὰρ θέσφατόν ἐστι· σέθεν δ᾽ ἐγὼ οὐκ ἀλεγίζω
χωομένης, οὐδ᾽ εἴ κε τὰ νείατα πείραθ᾽ ἵκηαι
γαίης καὶ πόντοιο, ἵν᾽ Ἰάπετός τε Κρόνος τε
480 ἥμενοι οὔτ᾽ αὐγῇς Ὑπερίονος Ἠελίοιο
τέρποντ᾽ οὔτ᾽ ἀνέμοισι, βαθὺς δέ τε Τάρταρος ἀμφίς·
οὐδ᾽ ἢν ἔνθ᾽ ἀφίκηαι ἀλωμένη, οὔ σευ ἔγωγε
σκυζομένης ἀλέγω, ἐπεὶ οὐ σέο κύντερον ἄλλο.»
Ὣς φάτο, τὸν δ᾽ οὔ τι προσέφη λευκώλενος Ἥρη.
485 ἐν δ᾽ ἔπεσ᾽ Ὠκεανῷ λαμπρὸν φάος ἠελίοιο,
ἕλκον νύκτα μέλαιναν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν.
Τρωσὶν μέν ῥ᾽ ἀέκουσιν ἔδυ φάος, αὐτὰρ Ἀχαιοῖς
ἀσπασίη τρίλλιστος ἐπήλυθε νὺξ ἐρεβεννή.
Τρώων αὖτ᾽ ἀγορὴν ποιήσατο φαίδιμος Ἕκτωρ,
490 νόσφι νεῶν ἀγαγὼν ποταμῷ ἔπι δινήεντι,
ἐν καθαρῷ, ὅθι δὴ νεκύων διεφαίνετο χῶρος.
ἐξ ἵππων δ᾽ ἀποβάντες ἐπὶ χθόνα μῦθον ἄκουον,
τόν ῥ᾽ Ἕκτωρ ἀγόρευε Διῒ φίλος· ἐν δ᾽ ἄρα χειρὶ
ἔγχος ἔχ᾽ ἑνδεκάπηχυ· πάροιθε δὲ λάμπετο δουρὸς
495 αἰχμὴ χαλκείη, περὶ δὲ χρύσεος θέε πόρκης,
τῷ ὅ γ᾽ ἐρεισάμενος ἔπεα Τρώεσσι μετηύδα·
κέκλυτέ μευ, Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ᾽ ἐπίκουροι·
νῦν ἐφάμην νῆάς τ᾽ ὀλέσας καὶ πάντας Ἀχαιοὺς
ἂψ ἀπονοστήσειν προτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν·
500 ἀλλὰ πρὶν κνέφας ἦλθε, τὸ νῦν ἐσάωσε μάλιστα
Ἀργείους καὶ νῆας ἐπὶ ῥηγμῖνι θαλάσσης.
ἀλλ᾽ ἤτοι νῦν μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ
δόρπα τ᾽ ἐφοπλισόμεσθα· ἀτὰρ καλλίτριχας ἵππους
λύσαθ᾽ ὑπὲξ ὀχέων, παρὰ δέ σφισι βάλλετ᾽ ἐδωδήν·
505 ἐκ πόλιος δ᾽ ἄξεσθε βόας καὶ ἴφια μῆλα
καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζεσθε
σῖτόν τ᾽ ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε,
ὥς κεν παννύχιοι μέσφ᾽ ἠοῦς ἠριγενείης
καίωμεν πυρὰ πολλά, σέλας δ᾽ εἰς οὐρανὸν ἵκῃ,
510 μή πως καὶ διὰ νύκτα κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
φεύγειν ὁρμήσωνται ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης.
μὴ μὰν ἀσπουδί γε νεῶν ἐπιβαῖεν ἕκηλοι,
ἀλλ᾽ ὥς τις τούτων γε βέλος καὶ οἴκοθι πέσσῃ,
βλήμενος ἢ ἰῷ ἢ ἔγχεϊ ὀξυόεντι
515 νηὸς ἐπιθρῴσκων, ἵνα τις στυγέῃσι καὶ ἄλλος
Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοισι φέρειν πολύδακρυν Ἄρηα.
κήρυκες δ᾽ ἀνὰ ἄστυ Διῒ φίλοι ἀγγελλόντων
παῖδας πρωθήβας πολιοκροτάφους τε γέροντας
λέξασθαι περὶ ἄστυ θεοδμήτων ἐπὶ πύργων·
520 θηλύτεραι δὲ γυναῖκες ἐνὶ μεγάροισιν ἑκάστη
πῦρ μέγα καιόντων· φυλακὴ δέ τις ἔμπεδος ἔστω,
μὴ λόχος εἰσέλθῃσι πόλιν λαῶν ἀπεόντων.
ὧδ᾽ ἔστω, Τρῶες μεγαλήτορες, ὡς ἀγορεύω·
μῦθος δ᾽ ὃς μὲν νῦν ὑγιὴς εἰρημένος ἔστω,
525 τὸν δ᾽ ἠοῦς Τρώεσσι μεθ᾽ ἱπποδάμοις ἀγορεύσω.
ἔλπομαι εὐχόμενος Διί τ᾽ ἄλλοισίν τε θεοῖσιν
ἐξελάαν ἐνθένδε κύνας κηρεσσιφορήτους,
οὓς κῆρες φορέουσι μελαινάων ἐπὶ νηῶν.
ἀλλ᾽ ἤτοι ἐπὶ νυκτὶ φυλάξομεν ἡμέας αὐτούς,
530 πρῶϊ δ᾽ ὑπηοῖοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες
νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα.
εἴσομαι εἴ κέ μ᾽ ὁ Τυδεΐδης κρατερὸς Διομήδης
πὰρ νηῶν πρὸς τεῖχος ἀπώσεται, ἦ κεν ἐγὼ τὸν
χαλκῷ δῃώσας ἔναρα βροτόεντα φέρωμαι.
535 αὔριον ἣν ἀρετὴν διαείσεται, εἴ κ᾽ ἐμὸν ἔγχος
μείνῃ ἐπερχόμενον· ἀλλ᾽ ἐν πρώτοισιν, ὀΐω,
κείσεται οὐτηθείς, πολέες δ᾽ ἀμφ᾽ αὐτὸν ἑταῖροι,
ἠελίου ἀνιόντος ἐς αὔριον· εἰ γὰρ ἐγὼν ὣς
εἴην ἀθάνατος καὶ ἀγήρως ἤματα πάντα,
540 τιοίμην δ᾽ ὡς τίετ᾽ Ἀθηναίη καὶ Ἀπόλλων,
ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν.»
Ὣς Ἕκτωρ ἀγόρευ᾽, ἐπὶ δὲ Τρῶες κελάδησαν.
οἱ δ᾽ ἵππους μὲν λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ ἱδρώοντας,
δῆσαν δ᾽ ἱμάντεσσι παρ᾽ ἅρμασιν οἷσιν ἕκαστος·
545 ἐκ πόλιος δ᾽ ἄξοντο βόας καὶ ἴφια μῆλα
καρπαλίμως, οἶνον δὲ μελίφρονα οἰνίζοντο,
σῖτόν τ᾽ ἐκ μεγάρων, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγοντο.
[ἔρδον δ᾽ ἀθανάτοισι τεληέσσας ἑκατόμβας·]
κνίσην δ᾽ ἐκ πεδίου ἄνεμοι φέρον οὐρανὸν εἴσω
550 [ἡδεῖαν· τῆς δ᾽ οὔ τι θεοὶ μάκαρες δατέοντο,
οὐδ᾽ ἔθελον· μάλα γάρ σφιν ἀπήχθετο Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο].
Οἱ δὲ μέγα φρονέοντες ἐπὶ πτολέμοιο γεφύρας
ἥατο παννύχιοι, πυρὰ δέ σφισι καίετο πολλά.
555 ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἐν οὐρανῷ ἄστρα φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην
φαίνετ᾽ ἀριπρεπέα, ὅτε τ᾽ ἔπλετο νήνεμος αἰθήρ·
ἔκ τ᾽ ἔφανεν πᾶσαι σκοπιαὶ καὶ πρώονες ἄκροι
καὶ νάπαι· οὐρανόθεν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ,
πάντα δὲ εἴδεται ἄστρα, γέγηθε δέ τε φρένα ποιμήν·
560 τόσσα μεσηγὺ νεῶν ἠδὲ Ξάνθοιο ῥοάων
Τρώων καιόντων πυρὰ φαίνετο Ἰλιόθι πρό.
χίλι᾽ ἄρ᾽ ἐν πεδίῳ πυρὰ καίετο, πὰρ δὲ ἑκάστῳ
ἥατο πεντήκοντα σέλᾳ πυρὸς αἰθομένοιο.
ἵπποι δὲ κρῖ λευκὸν ἐρεπτόμενοι καὶ ὀλύρας
565 ἑσταότες παρ᾽ ὄχεσφιν ἐΰθρονον Ἠῶ μίμνον.
Ιλιάδα - Η
Θεῶν ἀγορά. Κόλος μάχη.
Η Έως άπλωνε η χρυσή σ᾽ όλην την γην το φως της,
κι εσυγκαλούσε τους θεούς ο υπέρτατος Κρονίδης
στην ακροτάτην κορυφήν του πολυλόφου Ολύμπου.
Έλεγε αυτός και όλ᾽ οι θεοί προσέχαν εις τον λόγον:
5 «Αθάνατοι και αθάνατες θεές, ακούσετ᾽ όλοι
ό,τι στα στήθη μου η ψυχή να ειπώ παρακινεί με·
μήτε θεός μήτε θεά τολμήσει ν᾽ αντικόψει
τούτον που λέγω τον σκοπόν και στέρξετ᾽ όλοι αντάμα
ώστε στα έργα τούτα εγώ γοργό να δώσω τέλος.
10 Και όποιον θεόν αλλόγνωμα νοήσω να βοηθήσει
τους Τρώας ή τους Δαναούς, άσχημα κτυπημένος
στον Όλυμπον θα στρέψει αυτός ή θα τον ρίξω κάτω
με τούτα εγώ τα χέρια μου στα σκότη του Ταρτάρου,
πολύ μακράν στα τρίσβαθα του κόσμου καταχθόνια,
15 που πύλες έχει σιδηρές και χάλκινο κατώφλι,
κάτω απ᾽ τον Άδη όσο της γης ο ουρανός απέχει·
τότε θα μάθει αν τους θεούς νικώ στην ρώμην όλους.
Και δοκιμάσετε, ω θεοί, να το γνωρίσετ᾽ όλοι.
Χρυσήν κρεμάσετ᾽ άλυσον απ᾽ τ᾽ ουρανού την άκρην,
20 και αθάνατοι και αθάνατες όλοι απ᾽ αυτήν πιασθείτε.
Αλλά δεν θα ᾽σθε δυνατοί μ᾽ όσον και αν βάλτε κόπον
να σύρετ᾽ απ᾽ τον ουρανόν τον πάνσοφον Κρονίδην.
Αλλ᾽ αν εγώ το ήθελα θα εδύνομουν και μόνος
μ᾽ όλην την γην και θάλασσαν επάνω να σας σύρω·
25 και θα ᾽δενα την άλυσον στην κορυφήν του Ολύμπου
ώστε τα πάντ᾽ ανάερα να μείνουν εις τον κόσμον·
τόσον ανώτερος εγώ θεών και ανθρώπων είμαι».
Είπεν αυτά κι εσίγησεν, άφωνοι εμείναν όλοι·
ότι με φόβον άκουσαν τον αυστηρόν του λόγον·
30 και τέλος η γλαυκόματη θεά σ᾽ εκείνον είπε:
«Κρονίδη, ω πατέρα μας, των βασιλέων πρώτε,
το ηξεύρομ᾽ ότι αντίσταση δεν έχ᾽ η δύναμίς σου·
αλλ᾽ όμως δια τους Δαναούς πονούμε τους ανδρείους,
οπού θα πάθουν και άσφαλτα θ᾽ αδικοθανατήσουν·
35 αλλ᾽ όμως θέλει απέχομεν, ως θέλεις, απ᾽ την μάχην.
Πλην συμβουλήν θα δώσομεν καλήν εις τους Αργείους,
να μη χαθούν όλοι δια μιας απ᾽ το βαρύ σου μίσος».
Της είπε με χαμόγελον ο νεφελοσυνάκτης:
«Παρηγορήσου, τέκνον μου· με την ψυχήν δεν είπα
40 τον λόγον οπού επρόφερα· και μαλακόν θα μ᾽ έβρεις».
Είπε· στ᾽ αμάξι έζεψε τα ορμητικά πουλάρια,
χαλκόποδα, μ᾽ ολόχρυσην και φουντωμένην κόμην,
ολόχρυσ᾽ άρματα και αυτός εζώσθηκε κι επήρε
χρυσήν ωραία μάστιγα και ανέβηκε στον θρόνον
45 κι εράβδισε να κινηθούν και πρόθυμα επετούσαν
τ΄ άλογ᾽ ανάμεσα στην γην και τ᾽ ουρανού τ᾽ αστέρια.
Έφθασε στην πολύβρυσην και θηριοθρέπτραν Ίδην,
στο Γάργαρον, που του Διός έχει βωμόν και κτήμα·
αυτού εστάθη των θεών και ανθρώπων ο πατέρας,
50 και τ᾽ άλογ᾽ αφού ξέζεψε και τα ᾽ζωσε με νέφος,
στην κορυφήν περήφανος εκάθισε να βλέπει
των Τρώων και των Αχαιών την πόλιν και τα πλοία.
Και εις τες σκηνές των οι Αχαιοί το πρόγευμά τους παίρναν
σύντομα και αρματώνονταν ευθύς κατόπιν όλοι,
55 και οι Τρώες εις την πόλιν των, και αν και ολιγότερ᾽ ήσαν,
διψούσαν δια τον πόλεμον, βιασμένοι απ᾽ την ανάγκην,
δια τες γυναίκες, την ζωήν, δια τα παιδιά να βάλουν·
οι πύλες όλες άνοιξαν κι εχύνονταν τα πλήθη,
πεζοί και ιππείς, και αλαλαγμός μεγάλος ακουόνταν.
60 Και ότ᾽ έφθασαν και εβρέθηκαν εις έναν τόπον όλοι,
τα τόμαρα και τ᾽ άρματα και τ᾽ ανδρειωμένα στήθη,
τα χαλκοθώρηκτ᾽ έσμιξαν· κι οι ομφαλωτές ασπίδες
απ᾽ τα δυο μέρη εγγίζονταν, και ο κόσμος εβροντούσε.
Κι εκεί κραυγή χαράς ανδρών που φόνευαν και βόγγος
65 ανδρών οπού εφονεύοντο και η γη πλημμύριζ᾽ αίμα.
Και όσο ήτο αυγή και τ᾽ άγιο φως αύξαινε της ημέρας,
επέφταν και των δυο στρατών άνδρες πολλοί στην μάχην.
Και όταν ο ήλιος τ᾽ ουρανού στην μέσην είχε φθάσει,
τα χρυσά τάλαντ᾽ άνοιξεν ο ύψιστος πατέρας
70 και εις το καθέν᾽ απέδωσε πικρού θανάτου μοίραν,
των χαλκοφράκτων Αχαιών, των ιπποδάμων Τρώων·
τα σήκωσε κι έκλιν᾽ ευθύς των Αχαιών η μοίρα·
των Αχαιών εκάθισαν κάτω στην γην οι μοίρες·
των Τρώων ως τον ουρανόν οι μοίρες πεταχθήκαν·
75 και από την Ίδην βρόντησεν ο Ζευς και αστροπελέκι
φρικτόν στην μέσην έριξε των Αχαιών· κι εκείνοι
την φλόγα ως είδαν έμειναν και αχνός τούς πήρε φόβος.
Και τότε μήτ᾽ ο Ιδομενεύς και μήτ᾽ ο Αγαμέμνων
μήτ᾽ οι ανδρειωμένοι Αίαντες κει να σταθούν τολμούσαν·
80 μόνος ο Νέστωρ έμεινε, κι εκείνος εξ ανάγκης·
αδημονούσ᾽ ο ίππος του, που ᾽χε ακοντίσει ο Πάρις
στην κορυφήν της κεφαλής που οι πρώτες τρίχες βγαίνουν
των ίππων εις το καύκαλο, κι είναι ακριβό το μέρος·
και η λόγχη στον εγκέφαλον εμπήχθη και απ΄ τον πόνον
85 οπίσ᾽ ορθός σηκώθηκε και με την λόγχην όλην
χάμω εκυλιόταν κι έβαλε τους ίππους άνω κάτω
να κόψει τα παράζυγα καθώς επροσπαθούσεν
ο γέρος με την μάχαιραν, του Έκτορος εφθάσαν
οι ταχείς ίπποι στον διωγμόν κι εφέρναν κυβερνήτην
90 απότολμον τον Έκτορα· ούδ᾽ είχε σωτηρίαν·
αλλά τον είδε ο δυνατός Τυδείδης και μεγάλην,
τρομερήν έσυρε κραυγήν να ειπεί στον Οδυσσέα:
«Λαερτιάδη, διογενή, πολύτεχνε Οδυσσέα:
πού φεύγεις, πού με τους πολλούς δειλός τα νώτα στρέφεις;
95 Μη, καθώς φεύγεις, τρυπηθείς στην ράχην αλλά μείνε,
εμείς απ᾽ άνδρ᾽ απάνθρωπον να σώσομεν τον γέρον».
Είπεν, αλλ᾽ ο πολύπαθος ο θείος Οδυσσέας
ποσώς δεν τον εισάκουσε κι έτρεχε προς τα πλοία·
τότε ο Τυδείδης πρόμαχος πετάχθη, κι ήταν μόνος
100 κι εστήθη εμπρός στην άμαξαν του γέροντος Νηλείδη,
κι εκείνον επροσφώνησε με λόγια φτερωμένα:
«Ω γέρε, τώρα μαχηταί στενοχωρούν σε νέοι,
σ᾽ ήβρε το γήρας το κακό και η δύναμίς σου εκόπη,
αδύναμον θεράποντα και αργούς τους ίππους έχεις·
105 και ανέβα εδώ στ᾽ αμάξι μου να ιδείς τους ανδρειωμένους
ίππους που ήσαν του Τρωός κι επήρ᾽ απ᾽ τον Αινείαν,
πώς κυνηγούνται ή κυνηγούν, πετούν εις το πεδίον·
ας έχουν οι θεράποντες των ίππων σου φροντίδα
κι εμείς με τούτ᾽ ας τρέξουμε τα φοβερά πουλάρια
110 των Τρώων μες στες φάλαγγες, ο Έκτωρ να γνωρίσει
εάν εις την παλάμην μου τούτη μανίζ᾽ η λόγχη».
Είπε και ο Νέστωρ έστερξε τον λόγον του Τυδείδη·
τότε οι λαμπροί θεράποντες φροντίσαν δια τους ίππους
του Νέστορος, ο Σθένελος κι ο ανδρείος Ευρυμέδων·
115 και ο Νέστωρ εις την άμαξαν με τον Τυδείδη ανέβη·
τους λαμπρούς πήρε χαλινούς κι εράβδισε τους ίππους
κι έφθασαν ως τον Έκτορα που επάνω τους εχύθη.
Πετάχθη ευθύς αλλ᾽ έσφαλε το βέλος του Τυδείδη
κι εύρηκε τον ακόλουθον καλόν Ηνιοπήα,
120 που γόνος ήταν του υψηλού στο φρόνημα Θηβαίου,
στα στήθη, ενώ τους χαλινούς των ίππων εκρατούσε·
κυλίσθη από την άμαξαν κι οι ταχείς ίπποι οπίσω
επήδησαν, και η δύναμις εκόπη και η πνοή του·
εζάλισε τον Έκτορα ο πόνος του συντρόφου·
125 θλιμμένος κει τον άφησε κι εζήτα κυβερνήτην
να έβρει άλλον ατρόμητον· ουδέ πολληώρα εμείναν
οι ίπποι δίχως οδηγόν, ότι τον Ιφιτίδην
ήβρε τον Αρχιπτόλεμον, ατρόμητον κι επήρε
στην άμαξαν και του ᾽δωκε τους χαλινούς των ίππων.
130 Όλεθρος τότε θα ᾽ρχονταν· καταστροφή των Τρώων,
και μες στα τείχη ωσάν αρνιά θα τους μανδρίζαν όλους·
το νόησ᾽ όμως των θεών κι ανθρώπων ο πατέρας·
και με φωνήν τρομακτικήν λευκόν αστροπελέκι
στην γην απέλυσ᾽ έμπροσθεν των ίππων του Τυδείδη,
135 και από το θειάφι όπ᾽ άναβε δεινή σηκώθη φλόγα·
ετρόμαξαν στην άμαξαν ζεμένα τα πουλάρια·
οι χαλινοί του Νέστορος από τα χέρια φύγαν
και φόβος τον κυρίευσε και στον Τυδείδην είπε:
«Τυδείδη, στρέψε δια φυγήν τ᾽ ακούραστα πουλάρια·
140 δεν βλέπεις ότι του Διός δεν σε βοηθεί το χέρι;
εις τούτον τώρα εχάρισε την δόξαν ο Κρονίδης,
σήμερα· κι ύστερα σε μας θα την χαρίσει, αν θέλει.
Θνητός την γνώμην του Διός του μεγαλοδυνάμου,
όσον και αν είναι ανδράγαθος, ποτέ δεν θα κρατήσει».
145 Σ᾽ εκείνον τότε απάντησεν ο ανδρείος Διομήδης:
«Αυτά που λέγεις, γέροντα, ορθόν τον λόγον έχουν·
αλλ᾽ είναι τούτο που βαθιά πληγώνει την ψυχήν μου·
μια μέρα θέλει καυχηθεί ο Έκτωρ προς τους Τρώας:
«Τον Διομήδη έκαμα εγώ να φύγει προς τα πλοία».
150 Αυτό θα ειπεί, και η μαύρη γη τότε ας ανοίξει εμπρός μου». Του απάντησ᾽ ο Γερήνιος ο Νέστορας ιππότης:
«Οϊμένα, υιέ του συνετού Τυδέως του ιπποδάμου,
και αν ο Έκτωρ άνανδρον σε ειπεί, πώς θα το στέρξουν
των Τρώων και Δαρδανιδών τ᾽ ασπιδοφόρα πλήθη,
155 κι εξόχως οι γυναίκες των που τους ανδρειωμένους
συντρόφους είδαν από σε να κυλισθούν στο χώμα; »
Κι έστρεψε ο γέρος δια φυγήν τ᾽ ακούραστα πουλάρια
με τον λαόν όπ᾽ έφευγε, και ο Έκτωρ με τους Τρώας
μ᾽ αλαλαγμόν επάνω τους τα πικρά βέλη εχύναν.
160 Τότε μακράν τού έσυρε κραυγήν ο μέγας Έκτωρ:
«Τυδείδ᾽, οι άνδρες Δαναοί με θέσιν σ᾽ ετιμούσαν
πρώτην, με κρέας άφθονον, μ᾽ ολόγεμα ποτήρια·
τώρα που εφάνηκες γυνή θα σε καταφρονέσουν.
Ω χάσου, κόρη ουτιδανή· στους πύργους μας να φθάσεις,
165 δούλες εις τα καράβια σας να πάρεις τες γυναίκες
δεν θα σ᾽ αφήσω και από εμέ θα ιδείς την κακήν ώραν».
Είπε και τότε μέσα του στοχάσθη ο Διομήδης
εάν θα στρέψει τ᾽ άλογα ν᾽ αντιταχθεί σ᾽ εκείνον·
και τρεις φορές εις της ψυχής τα βάθη το εστοχάσθη,
170 και τρεις εβρόντησε φορές της Ίδης απ᾽ τα όρη
στους Τρώας νίκης μήνυμα ο πάνσοφος Κρονίδης.
Και φωνήν έβγαλε τρανήν ο Έκτωρ προς τους Τρώας:
«Τρώες, Λύκιοι, Δάρδανοι και σεις κονταρομάχοι,
ως άνδρες την πολεμικήν ορμήν σας αισθανθείτε.
175 Ξεύρ᾽ ότι νίκην ένδοξον ευδόκησε ο Κρονίδης
σ᾽ εμέ να δώσει και κακό μεγάλο εις τους Αργείους
που σοφισθήκαν οι μωροί τα τείχη αυτά που βλέπω
τ᾽ αδύνατα τ᾽ αψήφιστα· κι η ανδρειά μας θα τα σπάσει
και τ᾽ άλογα τον λάκκον τους ευκόλως θα πηδήσουν.
180 Και όταν περάσω κι ευρεθώ σιμά στα κοίλα πλοία,
φωτιά να μου ετοιμάσετε, μη λησμονείτε, ω φίλοι,
να καύσω τα καράβια τους κι εκείνους να φονεύσω,
τους Αχαιούς κει που ο καπνός θα τους στενοχωρήσει».
Είπε κι επαρακίνησε με την φωνήν τους ίππους:
185 «Ω Ξάνθε και συ Πόδαργε Αίθων και Λάμπε θείε,
τώρα να μου αποδώσετε τες τόσες καλοσύνες,
που η γεννημένη απ᾽ τον λαμπρόν Αετίων᾽ Ανδρομάχη
έχει δια σας και πρόθυμα σας ετοιμάζει πρώτα
γλυκό σιτάρι και κρασί, κι ευφραίνεται η καρδιά σας,
190 παρά σ᾽ εμέ που σύντροφος καυχώμαι αγαπητός της.
Συντρέχτε με σπουδακτικά και τότε την ασπίδα
του Νέστορος θα πάρομεν, που ως τ᾽ άστρ᾽ ανέβ᾽ η φήμη,
πως είναι ολόκληρη χρυσή με τα ραβδιά της όλα,
και από τους ώμους έπειτα του δυνατού Τυδείδη
195 τον θώρακα να πάρομεν έργον λαμπρόν του Ηφαίστου.
Αν αυτά πάρομεν ημείς, οι Αχαιοί, νομίζω
την νύκτα τούτην θ᾽ ανεβούν στα γρήγορα καράβια».
Στο καύχημά του εθύμωσεν η Ήρα κι εταράχθη
στον θρόνον η σεπτή θεά και ο Όλυμπος εσείσθη.
200 Κι έπειτα εστράφη κι έλεγε στον μέγαν Ποσειδώνα:
«Στην δύναμίν σου, απέραντε, μεγάλε κοσμοσείστη,
δεν θλίβεσαι των Δαναών να βλέπεις τους θανάτους;
Και σου ανεβάζουν στες Αιγές και στην Ελίκην δώρα
καλά και πάμπολλα· και συ το θέλεις να νικήσουν.
205 Εάν όσ᾽ είμαστε βοηθοί των Αχαιών τον Δία
θέλαμε να κρατήσομε κι εσπρώχναμε τους Τρώας,
μόνος στην Ίδην θα ᾽μενεν ο Βροντητής θλιμμένος».
Εβάρυνε και απάντησε, ο μέγας κοσμοσείστης:
«Στην γλώσσαν αχαλίνωτη, ποιον λόγον είπες, Ήρα;
210 Εις μάχην να ᾽λθομεν ημείς οι άλλοι με τον Δία
εγώ δεν θα ᾽θελα, επειδή πολύ ᾽ναι ανώτερός μας».
Αυτά ελέγαν οι θεοί· και ωστόσ᾽ όλον τον τόπον,
οπού του τείχους έκλειεν ο λάκκος προς τα πλοία,
ίπποι γεμίζαν στριμωκτά και πλήθη ασπιδοφόρα·
215 και τους εστρίμωνε ο γοργός ισόπαλος του Άρη,
ο Έκτωρ, αφού ήθελε να τον δοξάσει ο Δίας.
Και αφεύκτως τότε θα ᾽καιε τα ισόπλευρα καράβια,
αν στου Αγαμέμνονος τον νουν δεν έβαζεν η Ήρα
να κινηθεί, τους Αχαιούς ο ίδιος να εμψυχώσει.
220 Των Αχαιών εις τες σκηνές επήγε κι εκρατούσε
μέγαν μανδύαν πορφυρόν, και εις το τρανό καράβι
του Οδυσσέως έμεινε, που ευρίσκετο στην μέσην,
ώστε ν᾽ ακούεται η φωνή στο ᾽να και στ᾽ άλλο μέρος·
και στες σκηνές του Αίαντος του Τελαμωνιάδη
225 και του Αχιλλέως, που ακρινά τα πλοία τους εστήσαν,
στην δύναμίν τους ήσυχοι και στην πολλήν ανδρείαν·
και ψιλήν έσυρε φωνήν στων Δαναών τα πλήθη:
«Αίσχος, Αργείοι θαυμαστοί στην όψιν, αλλ᾽ αχρείοι!
Πού επήγαν τα καυχήματα πολεμικής ανδρείας
230 που στον αέρα ερίχνετε στην Λήμνον συναγμένοι,
τρώγοντας κρέατα πολλά βοδιών ορθοκεράτων,
πίνοντας το γλυκό κρασί στα ολόγεμα ποτήρια,
πως ένας θ᾽ αντιστέκονταν προς διακοσίους Τρώας;
Και τώρα άξιοι δεν είμασθεν δι᾽ έναν όλοι αντάμα,
235 τον Έκτορα, που ιδού φωτιά θα βάλει στα καράβια.
Απ᾽ τους μεγάλους βασιλείς τάχ᾽ άλλον, ω πατέρα,
εις τόσην ζάλην έριξες και στέρησιν της δόξης;
Και όμως κανέναν των λαμπρών βωμών σου δεν αφήκα
καθώς αρμένιζα για δω —ποτέ να μη ᾽χα φθάσει—
240 χωρίς των μόσχων τα μηριά και λίπος να σας κάψω,
δια να κερδίσ᾽ ως ήθελα την πυργωμένην Τροίαν.
Αλλά, πατέρα, στέρξε μου καν τούτην την ευχήν μου·
καν την ζωήν να σώσομεν ευδόκησε, μη θέλεις
οι Δαναοί να συντριβούν, ως βλέπεις, απ᾽ τους Τρώας».
245 Είπε, και τον λυπήθηκε, που εδάκρυζε, ο πατέρας
κι ευδόκησε απ᾽ τον όλεθρον να σώσει τον λαόν του.
Κι έστειλ᾽ απ᾽ τα πετούμενα το πλέον τελεσφόρον,
τον αετόν όπ᾽ έσφιγγε στα νύχια ελαφομόσχι,
και τ᾽ άφησε στον εύμορφον βωμόν σιμά να πέσει,
250 όπου θυσιάζαν οι Αχαιοί στον πάμφημον Κρονίδην.
Και ως είδαν κείνοι το πτηνόν σταλμένο από τον Δία,
δίψαν πολέμου αισθάνθηκαν κι εχύθηκαν στους Τρώας».
Και όλων εκεί των Δαναών κανείς δεν εκαυχήθη
πως του Τυδείδη πρότερα τους ίππους είχε στρέψει
255 πέραν του λάκκου να στηθεί, την μάχην ν᾽ απαντήσει·
εκείνος πρώτος κτύπησε πολεμιστήν των Τρώων,
Αγέλαον του Φράδμονος υιόν· και όπως τους ίππους
έστρεψ᾽ εκείνος να σωθεί τ᾽ ακόντι μες στους ώμους
του έμπηξε και απ᾽ τα στήθη του η λόγχη εβγήκε πέρα.
260 Έπεσε αυτός κι επάνω του βροντήσαν τ᾽ άρματά του.
Κατόπι του εις τον πόλεμον κατέβηκαν οι Ατρείδαι,
οι Αίαντες μ᾽ αδάμαστην ζωσμένοι ανδραγαθίαν,
ο Ιδομενεύς και ο σύντροφος εκείνου Μηριόνης,
φρικτός, ως ο Ενυάλιος· ο Ευρύπυλος ο ανδρείος,
265 ο Ευαιμονίδης, κι ένατος μ᾽ αυτούς ο Τεύκρος ήλθε
με τόξ᾽ οπισθοτέντωτο, και κάτω απ᾽ την ασπίδα
έμεινε αυτός του Αίαντος του Τελαμωνιάδη.
Και την ασπίδα έβαζ᾽ εμπρός ο Αίας· τότε ο Τεύκρος
στο πλήθος γύρω εκοίταζε· και όποιον ετόξευ᾽ άνδρα,
270 κάτω τον έριχνε και αυτός του Αίαντος οπίσω
πάλιν εκρύβετ᾽, ως παιδί στον κόλπον της μητρός του·
και ο Αίας τον εσκέπαζε με την λαμπρήν ασπίδα.
Ποιον απ᾽ τους Τρώας έριξεν ο θείος Τεύκρος πρώτον;
Πρώτ᾽ έπεσε ο Ορσίλοχος, κατόπιν κι οι ανδρειωμένοι
275 Δαίτωρ, Χρομίος, Όρμενος και ισόθεος Λυκοφόντης,
ο Οφελέστης έπεσε και ο ήρως Αμοπάων
Πολυαιμονίδης κι ύστερον η ανδρειά του Μελανίππου.
Και ως είδ᾽ αυτόν που αφάνιζε τες φάλαγγες των Τρώων
του τόξου με την δύναμιν, εχάρη ο βασιλέας
280 ο Αγαμέμνων, κι έμεινε σιμά του και του είπε·
«Ω Τεύκρε Τελαμώνιε, γλυκέ μου πολεμάρχε,
καθώς το κάμνεις, τόξευε, των Δαναών να φέρνεις
χαράν και εις τον πατέρα σου που σ᾽ έχει θρέψει βρέφος
και τρυφερά σ᾽ ανάστησε στο σπίτι, αν κι ήσουν νόθος·
285 και συ μακρόθεν λάμπρυνε με δόξαν τον γονέα.
Και άκουσε πράγμα οπού θα ειπώ και άσφαλτ᾽ αυτό θα γίνει·
εάν ο Ζευς κι η Αθηνά δώσουν σ᾽ εμέ την χάριν,
την πόλιν την καλόκτιστην να πάρω της Ιλίου
σ᾽ εσέ πρώτον κατόπι μου θα δώσω εγώ βραβείον
290 ή τρίποδα ή στην άμαξαν ζεμένα δυο πουλάρια
ή κορασίδα σύντροφον της κλίνης να την έχεις».
Και ο Τεύκρος του αποκρίθηκεν: «Ω δοξασμένε Ατρείδη,
εμέ κινείς τον πρόθυμον, ως βλέπεις, στον αγώνα;
Και μ᾽ όσην έχω δύναμιν εγώ δεν ησυχάζω·
295 απ᾽ την στιγμήν που εσπρώξαμεν αυτούς κατά την πόλιν,
μ᾽ αυτό το τόξο καρτερώ τους άνδρες και φονεύω.
Οκτώ μου βέλη αγκυλωτά που έριξα εμπηχθήκαν
όλα σ᾽ ανδρείων σώματα· και όμως το λυσσασμένο
τούτο σκυλί δεν δύναμαι να το κτυπήσω ακόμη».
300 Είπε κι ευθύς απ᾽ την χορδήν ετράβηξε άλλο βέλος,
τον Έκτορα που ᾽χε αντικρύ ποθώντας να ΄πιτύχει.
Τον έσφαλε κι εκτύπησε στο στήθος τον γενναίον
εύμορφον Γοργυθίωνα, αγόρι του Πριάμου
που ᾽χε γεννήσει νυμφευτή γυνή του απ᾽ την Αισύμην.
305 η ωραία Καστιάνειρα, ωσάν θεά στο σώμα.
Και ως παπαρούνα φουντωτή που απ᾽ του καρπού το βάρος
και απ᾽ ανοιξιάτικες δροσιές την κεφαλήν της γέρνει,
την κεφαλήν έγειρε αυτός του κράνους απ᾽ το βάρος.
Και βέλος άλλο τράβηξεν ο Τεύκρος να κτυπήσει
310 τον Έκτορα κατάντικρυς, αλλ᾽ έσφαλε και πάλιν
ότι το βέλος αλλαχού τού έστριψεν ο Φοίβος·
του Έκτορος τον τρομερόν ανδρείον κυβερνήτην
ήβρε, τον Αρχιπτόλεμον, το βέλος, εις το στήθος.
Από τ᾽ αμάξι εβρόντησε και οι ταχείς ίπποι οπίσω
315 εσύρθηκαν και η δύναμις εκόπη και η πνοή του.
Βαθιά τον Έκτορα έπληξε του κυβερνήτου ο πόνος,
θλιμμένος κει τον άφησε, κι είπε στον Κεβριόνην,
τον αδελφόν που ήταν σιμά τους χαλινούς να πάρει,
και τον υπάκουσε ο αδελφός· και αυτός απ᾽ τον ωραίον
320 θρόνον στην γην επήδησε και τρομερά βοώντας
έπιασε στρογγυλόπετραν κι εχύθη προς τον Τεύκρον,
να τον κτυπήσει πρόθυμος· και ο Τεύκρος παίρνει βέλος
απ᾽ την φαρέτραν φονικό και στην χορδήν τ᾽ αρμόζει,
και ως την τραβούσαν άνωθεν στην κλείδωση της πλάτης,
325 που στήθος δένει και λαιμόν κι είναι ακριβό το μέρος,
ο Έκτωρ κει τον κτύπησε με το σκληρό λιθάρι
και την χορδήν τού έσπασεν· ενάρκωσε η παλάμη
εις τον αρμόν κι έπεσε αυτός στα γόνατα κι εστάθη
ακίνητος και του ᾽πεσε το τόξο από το χέρι.
330 Στον αδελφόν όπ᾽ έπεσε δεν έλειψεν ο Αίας,
κι εμπρός του με το σώμα του και την ασπίδα εστάθη.
Και δυο καλοί του σύντροφοι, ο Μηκιστεύς, του Εχίου
υιός, με τον Αλάστορα στους ώμους των τον φέραν,
οπού βαριαναστέναζε στα βαθουλά καράβια.
335 Και ορμήν στους Τρώας έβαλε και πάλιν ο Κρονίδης·
και ως εις τον λάκκον τον βαθύν τους Αχαιούς εσπρώξαν,
και ο Έκτωρ πρώτος μ᾽ έπαρσιν πολλήν στην δύναμίν του,
και ωσάν σκυλί γοργόποδο, που κυνηγά λεοντάρι
ή άγριον χοίρον, τα μεριά τού πιάνει και τες φτέρνες,
340 και εις όποιο μέρος και αν στραφεί, ποτέ δεν τον αφήνει,
παρόμοια τους Αχαιούς πατούσε ο μέγας Έκτωρ
κι όπως εφεύγαν πάντοτε τον ύστερον κτυπούσε.
Και αφού διαβήκαν οι Αχαιοί του λάκκου τους πασσάλους,
και πλήθος καθώς έφευγαν εφόνευσαν οι Τρώες,
345 πλησίον στα καράβια τους εμείναν ενωμένοι
και ν᾽ ανδρειωθούν εκραύγαζαν ο ένας προς τον άλλον
και στους Θεούς εδέοντο με χέρια σηκωμένα·
και ο Έκτωρ περιέστρεψεν ολόγυρα τους ίππους
με μάτια ως είναι της Γοργούς και του ανδροφόνου Άρη.
350 Τους είδε κι ελεήθηκεν η Ήρα η λευκοχέρα,
κι έλεγε προς την Αθηνά: «Ω του Κρονίδη κόρη,
οϊμέ, πόνον δεν θα ᾽χομεν εμείς οι δύο πλέον
δια την φθοράν των Δαναών στην ύστερην καν ώραν;
Κι εύκολον είναι ολόβολοι να κακοθανατίσουν
355 ενός ανδρός απ᾽ την ορμήν· του Έκτορος η λύσσα
τούτη δεν υποφέρεται και θρήνον έχει κάμει».
Τότε η γλαυκόματη Αθηνά στην Ήραν αποκρίθη:
«Εύκολ᾽ από των Δαναών τα χέρια την ανδρείαν
και την ζωήν θα ᾽χανε αυτός στο πατρικό του χώμα·
360 αλλ᾽ ο πατέρας μου κακά μανίζει ο διεστραμμένος
που πάντοτε ό,τι εγώ ποθώ και βούλομαι εμποδίζει.
Λησμόνησε πόσες φορές το τέκνον του έχω σώσει,
όταν το εβασάνιζαν οι αγώνες του Ευρυσθέως.
Στον ουρανόν εκλαίονταν εκείνος, και ο Κρονίδης
365 εμέν᾽ από τα ουράνια βοηθόν τού προβοδούσε.
Αν τούτα ο νους μου πρόβλεπεν όταν την είχε στείλει
στον Άδη, από το Έρεβος στον κόσμον ν᾽ ανεβάσει
τον σκύλον που ο τρομακτικός θεός στην πύλην έχει,
δε θα ᾽βγαινε από της στυγός το απέραντο ποτάμι.
370 Και τώρα εμέ μισεί και ιδού τον πόθον φέρ᾽ εις τέλος
της Θέτιδος, που πρόσπεσε κλιτή στα γόνατά του,
να της τιμήσει τον υιόν πολιορκητήν Πηλείδην.
Θα έλθ᾽ η ώρα να με ειπεί και πάλι αγαπητήν του.
Αλλά συ τώρα ευτρέπισε τα δυνατά πουλάρια,
375 ώσπου να ζώσω τ᾽ άρματα στο δώμα του πατρός μου
να ετοιμασθώ στον πόλεμον, να μάθ᾽ ο λοφοστείστης
ο Έκτωρ του Πριάμου υιός αν θα γελάσει οπόταν
ν᾽ αναφανούμε μας ιδεί στους δρόμους του πολέμου.
Τρώες θα πέσουν πάμπολλοι σιμά στα κοίλα πλοία
380 και τα πουλιά στες σάρκες των και οι σκύλοι θα χορτάσουν». Είπε και την υπάκουσεν η Ήρα η λευκοχέρα.
Πήγε τα χρυσοστέφανα πουλάρια να ευτρεπίσει
η Ήρα σεβαστή θεά του Υψίστου Κρόνου η κόρη,
κι η Αθηνά κόρη σεμνή του αιγιδοφόρου Δία
385 εις του πατρός το έδαφος τον πέπλον απολύει
τον αγανόν και πλουμιστόν που εκέντησεν εκείνη,
και τον χιτώνα ως έλαβε του αστραποφόρου Δία
στην μάχην την πολύθρηνην να ορμήσει αρματωνόνταν.
Ανέβηκε στο φλογερόν αμάξι και κοντάρι
390 φούκτωσε μέγα, στερεό —μ᾽ αυτά δαμάζ᾽ ηρώων
τα πλήθη, αν η πατράγαθη θεά μ᾽ αυτούς θυμώσει.
Κι η Ήρα με την μάστιγα σφοδρά κεντά τους ίππους.
Βρόντησε τότε τ᾽ Ουρανού η πύλη και του Ολύμπου
αφ᾽ εαυτού της· την φρουρούν οι Ώρες πόχουν έργον
395 το πυκνό νέφος ν᾽ αφαιρούν ή να το επαναφέρουν.
Και ως τα κεντούσαν, τ᾽ άλογα περάσαν απ᾽ την πύλην.
Τους ξάνοιξε και οργίσθηκεν ο Ζευς από την Ίδην,
κι έλεγε προς την Ίριδα, χρυσόπτερην μηνύτραν:
«Γοργόποδ᾽ Ίρι, πήγαινε και οπίσω γύρισέ τες,
400 να ᾽λθουν μ᾽ εμένα εις πόλεμον κακόν μη τες αφήσεις.
Κι ιδού το λέγω φανερά και ο λόγος μου θα γίνει·
θα τους χολώσω τ᾽ άλογα στα αμάξια τους ζεμένα·
αυτές θα ρίξω απ᾽ το θρονί, τ᾽ αμάξι θα συντρίψω
και χρόνοι δέκα δεν θ᾽ αρκούν να κλείσουν οι πληγές των
405 όσες χαράξει ο κεραυνός· και τότε η γλαυκομάτα
θα ιδεί τι είναι πόλεμον να κάμει στον πατέρα.
Στην Ήραν δεν χολεύομαι και δεν θυμώνω τόσο,
τι ξέρω που αντιφέρεται σ᾽ όποιον κι αν είπω λόγον».
Είπε, κι ευθύς εκίνησεν η ανεμόποδ᾽ Ίρις
410 προς τον υψηλόν Όλυμπον της Ίδης απ᾽ τα όρη·
στην πύλην τες σταμάτησε του πολυλόφου Ολύμπου
ως βγαίναν και τους είπ᾽ ευθύς τον λόγον του Κρονίδη:
«Πού τρέχετε, τι μάνητα τον νουν σας συνεπήρε;
Δεν στέργει ο Ζευς των Δαναών βοηθοί να κατεβείτε.
415 Και ακούτε ό,τ᾽ είπε, και άσφαλτα θα κάμει ο υιός του Κρόνου· θα σας χολώσει τ᾽ άλογα στ᾽ αμάξια σας ζεμένα,
εσάς θα ρίξει απ᾽ το θρονί, τ᾽ αμάξι θα συντρίψει,
και χρόνοι δέκα δεν θ᾽ αρκούν να κλείσουν οι πληγές σας,
που θα χαράξει ο κεραυνός· και τότε, ω γλαυκομάτα,
420 θα ιδείς τι είναι πόλεμον να κάμνεις του πατρός σου.
Της Ήρας δεν χολεύεται και δεν θυμώνει τόσο
τι ξέρει ότι αντιφέρεται σ᾽ όποιον κι αν είπει λόγον.
Αλλά συ σκύλ᾽ αδιάντροπη, συ πάγκακη, αν τωόντι
στον Δία το θεόρατο κοντάρι θα σηκώσεις».
425 Αυτά τους είπε κι έφυγεν η ανεμόποδ᾽ Ίρις,
κι η Ήρα προς την Αθηνά τον λόγον τούτον είπε:
«Κόρη ω μεγάλη του Διός, εγώ δεν στέργω πλέον
πόλεμον χάριν των θνητών να κάμομεν στον Δία.
Ας αποθάνουν κει στην γην άλλοι και άλλοι ας ζήσουν,
430 όπως του τύχει καθενός· και όπως του λέγει ο νους του
τους Τρώας και τους Δαναούς, ως πρέπει ας κρίνει εκείνος».
Είπε και οπίσω εγύρισε τα δυνατά πουλάρια·
κι οι Ώρες τα καλότριχα τους ξέζεψαν πουλάρια,
κατόπιν εις τ᾽ αμβρόσια παχνιά τους τα προσδέσαν,
435 και προς τους τοίχους πόλαμπαν την άμαξαν εκλίναν.
Κι οι δυο θεές ανάμεσα των άλλων αθανάτων
καθίσαν εις χρυσά θρονιά με θλίψιν στην ψυχήν τους.
Κίνησε το καλότροχον αμάξι από την Ίδην
ο Ζευς, κι ήλθε στον Όλυμπον στην σύνοδον την θείαν.
440 Και τ᾽ άλογ᾽ αφού ξέζεψεν ο μέγας Κοσμοσείστης
τ᾽ αμάξι επάνω στους βωμούς εσκέπασε με πέπλον·
εκάθισεν ο Βροντητής εις τον χρυσόν του θρόνον
και ο Όλυμπος σαλεύετο στα πόδια του αποκάτου.
Και μόνες του Διός μακράν η Αθηνά κι η Ήρα
445 καθίζαν ούδ᾽ ερώτησιν ή λόγον τού προφέραν.
Και ο Ζευς καλά τες νόησε κι είπε: «Αθηνά και Ήρα,
τι στέκεσθε περίλυπες; Δεν έχετε κοπιάσει,
θαρρώ, πολύ στον πόλεμον, όπου δοξάζοντ᾽ άνδρες,
τους Τρώας ν᾽ αφανίσετε, που φοβερά μισείτε.
450 Τόσ᾽ η δική μου δύναμις και των χεριών μου ο τρόμος,
που όλ᾽ οι θεοί στον Όλυμπον την γνώμην δεν μου αλλάζουν.
Και σας των δύο πάγωσαν τα τρυφερά σας μέλη
πριν καν να ιδείτε τους φρικτούς αγώνες του πολέμου.
Και ακούτε ό,τι είπα και άφευκτα θα ήταν τελειωμένο·
455 κρουσμένες απ᾽ τον κεραυνόν δεν θα ᾽χετ᾽ επανέλθει
με την δικήν σας άμαξαν στα δώματα του Ολύμπου».
Είπε, κι εγόγγυσαν κρυφά η Αθηνά κι η Ήρα·
σιμά καθίζαν και όλεθρον των Τρώων μελετούσαν.
Λόγον δεν έλεγε η Αθηνά και στον πατέρα Δία
460 μ᾽ αγρίαν μάνιζε χολήν· αλλ᾽ η χολή στης Ήρας
το στήθος δεν εχώρεσε, και προς εκείνον είπε:
«Κρονίδη τρομερότατε, ποιον λόγον είπες τώρα!
Το ηξεύρομ᾽ ότι αντίστασιν δεν έχ᾽ η δύναμίς σου.
Αλλ᾽ όμως δια τους Δαναούς πονούμε τους ανδρείους
465 οπού θα πάθουν και άσφαλτα θ᾽ αδικοθανατίσουν.
Αλλ᾽ όμως θέλει απέχουμεν, ως θέλεις, απ᾽ την μάχην
και συμβουλήν θα δώσομεν καλήν εις τους Αργείους,
να μη χαθούν όλοι δια μιας απ᾽ τον βαρύν θυμόν σου».
Και ο Δίας της απάντησεν: «Άμα χαράξ᾽ η μέρα
470 τον Δία τον υπέρτατον θα ιδείς, αν θέλεις, Ήρα
ω μεγαλόφθαλμη θεά, χειρότερον να φέρει
αφανισμόν εις τον στρατόν των μαχητών Αργείων.
Ότι την μάχην ο βαρύς Πριαμίδης δεν θ᾽ αφήσει,
πριν απ᾽ τα πλοία σηκωθεί ο ανίκητος Πηλείδης,
475 οπόταν πέσει ο Πάτροκλος και δια το νεκρόν σώμα
θα μάχονται με στένωσιν φρικτήν σιμά στα πλοία.
Η μοίρ᾽ αυτό διόρισε και προσοχήν δεν δίδει
εις τον θυμόν σου, κι εάν πας στης γης και της θαλάσσης
τα πέρατα, όπου κατοικούν ο Ιαπετός και ο Κρόνος,
480 κι ούτε τους τέρπουν άνεμοι, ούτε το φως του ηλίου,
και Τάρταρος βαθύτατος παντού τους περιζώνει.
Αν απ᾽ το πείσμα σου ως αυτού θα φθάσεις, δεν με μέλει·
ότι άλλο πράγμ᾽ αδιάντροπον, ως είσ᾽ εγώ δεν είδα».
Είπεν ο Ζευς κι εσώπαινεν η Ήρα η λευκοχέρα.
485 Κι έπεσε στον Ωκεανόν το λαμπρό φως του ηλίου
την μαύρην νύκτα σέρνοντας στην γην την σιτοδότραν.
Τότε να εσβήσθηκε το φως δεν άρεσε των Τρώων,
πλην των Αργείων ποθητό πολύ το σκότος ήλθε.
Ο Έκτωρ πάλιν σύνοδον συνάθροιζε των Τρώων
490 μακράν των πλοίων και σιμά στου ποταμού το ρεύμα,
που από νεκρούς ελεύθερος είχε απομείνει ο τόπος.
Από τ᾽ αμάξια εξέζεψαν και του Έκτορος του θείου
τον λόγον ακροάζονταν κι έσφιγγε αυτός στο χέρι
κοντάρι ενδεκάπηχο κι εμπρός σπιθοβολούσε
495 η χάλκιν᾽ άκρη και χρυσό την έδενε στεφάνι.
Σ᾽ εκείνο στηριζόμενος ομίλει προς τους Τρώας:
«Ακούτε, Τρώες, Δάρδανοι και όσ᾽ ήλθετε βοηθοί μας.
Τους Αχαιούς θαρρούσα εγώ να εξολοθρεύσω απόψε
όλους και τα καράβια τους, και στην ανεμισμένην
500 Ίλιον να γύρω νικητής· αλλ᾽ έσωσε το σκότος
αυτούς και τα καράβια τους στην άκραν της θαλάσσης.
Και τώρ᾽ ας υπακούσομεν κι εμείς στην μαύρην νύκτα.
Τον δείπνον ετοιμάσετε, και τα καλά πουλάρια
από τ᾽ αμάξια λύσετε και βάλετε τροφήν τους.
505 Βόδια κι ερίφια παχιά θα φέρετε απ᾽ την πόλιν
ογρήγορα κι ευφραντικό κρασί προμηθευθείτε
και άρτον απ᾽ τα σπίτια σας συνάξετε και ξύλα
πολλά διότι ολόνυκτα θα καίμε, ώσπου να φέξει,
πυρά πολλά που η λάμψις των θα φθάσει ως τον αιθέρα,
510 οι κομοφόροι Αχαιοί μήπως την νύκτα ορμήσουν
στα νώτα επάνω τα πλατιά της θάλασσας να φύγουν.
Μη τους αφήσουμ᾽ ήσυχοι ν᾽ ανέβουν στα καράβια,
αλλά και κάποιος απ᾽ αυτούς στο σπίτι του ας χωνεύει
την ακοντιά που θα ᾽λαβε πηδώντας εις το πλοίον·
515 ώστε και άλλοι στο εξής να φέρουν θα τρομάξουν
τον Άρην τον πολύθρονον στους ιπποδάμους Τρώας·
και οι κήρυκες οι σεβαστοί στην πόλιν ν᾽ αναγγείλουν.
Οι γέροντες οι ασπρόμαλλοι, τα ουράνια παλικάρια
στους πύργους, κτίσμα των θεών, να ξενυκτήσουν όλοι,
520 και οι γυναίκες σπίτι τους φωτιά πολλήν ας έχουν
αδιάκοπα, και ανύστακτη φρουρά να στέκει μήπως
ξάφνου στην πόλιν έμπει εχθρός, οι άνδρες ενώ λείπουν.
Ω Τρώες μεγαλόψυχοι, τούτα όπου λέγω ας γίνουν.
Και ιδού σας είπα ό,τι καλόν μού εφάνη δια την ώραν·
525 και άλλ᾽ άμα φέξει θέλ᾽ ειπώ των ιπποδάμων Τρώων.
Στον Δία και όλους τους θεούς εύχομ᾽ εγώ κι ελπίζω
εκείνα τα μοιρόφερτα σκυλιά να διώξω εδώθε
που οι Μοίρες έφεραν εδώ στα ολόμαυρα καράβια.
Την νύκτα να μην πάθομεν ωστόσο ας φυλαχτούμε·
530 και αύριο τα χαράματα με τ᾽ άρματα ας χυθούμε
τον Άρην τον ορμητικόν να εγείρομεν στα πλοία·
θα δοκιμάσω αν ο δεινός Τυδείδης με θα διώξει
στο τείχος απ΄ τα πλοία των ή εγώ θενά του σχίσω
το στήθος κι αιματόβρεκτα θα πάρω τ᾽ άρματά του.
535 Και αύριον την ανδρείαν του θα μάθει, αν θα υπομείνει
της λόγχης μου το κίνημα. Θα πέσει, θαρρώ, πρώτος
από το χέρι μου και αυτός και των συντρόφων πλήθος
ο ήλιος άμα σηκωθεί· και ομοίως να ημπορούσα
αθάνατος και αγέραστος να είμαι στον αιώνα
540 και να τιμώμαι ως η Αθηνά δοξάζεται και ο Φοίβος,
όσο κακή των Αχαιών τούτων θα φέξ᾽ η ημέρα».
Ο Έκτωρ είπε, κι έκαμαν αλαλαγμόν οι Τρώες·
τότ᾽ έλυσαν απ᾽ τον ζυγόν τους ιδρωμένους ίππους
και με λουριά τους πρόσδεσαν στες άμαξες πλησίον·
545 από την πόλιν έφεραν ερίφια και μοσχάρια
ογρήγορα, κι ευφραντικό κρασί προμηθευθήκαν
και άρτον απ᾽ τα σπίτια τους και πολλά ξύλα εκόψαν·
κι επρόσφεραν προς τους θεούς εξαίσιες εκατόμβες,
και ανέβαζαν οι άνεμοι στον ουρανόν την κνίσαν
550 γλυκείαν· αλλ᾽ οι μάκαρες θεοί δεν την δεχόνταν
ποσώς, ότι απεστρέφοντο την Ίλιον την αγίαν,
τον Πρίαμον και τον λαόν του δυνατού Πριάμου
και αυτοί με μέγα φρόνημα στες τάξες του πολέμου
εκάθοντο και ολονυκτίς πολλά πυρά εκαίαν.
555 Και ως τ᾽ άστρα, οπού σπιθοβολούν σ᾽ ανάνεμον αιθέρα
χαριτωμένα ολόγυρα στην φωτεινήν σελήνην —
φαίνεται κάθε κορυφή, καθ᾽ άκρη, κάθε πλάγι,
ως άνοιξε απ᾽ τον ουρανόν απέραντος αιθέρας,
που τ᾽ άστρα όλα εφανέρωσε και χαίρονται οι ποιμένες·
560 τόσ᾽ άστραφταν στην Ίλιον εμπρός πυρά που εκαίαν
οι Τρώες τότε ανάμεσα στον Ξάνθον και στα πλοία.
Χίλια στον κάμπον καίονταν πυρά και στο καθένα
άνδρες στην λάμψιν του πυρός εκάθηντο πενήντα.
Κι οι ίπποι ορθοί στες άμαξες σιμά κριθάρι ετρώγαν
565 και την καλόθρονην Ηώ να φθάσει επεριμέναν.
-back to top-
Ιλιάδα - Ι
Η Έως άπλωνε η χρυσή σ᾽ όλην την γην το φως της,
κι εσυγκαλούσε τους θεούς ο υπέρτατος Κρονίδης
στην ακροτάτην κορυφήν του πολυλόφου Ολύμπου.
Έλεγε αυτός και όλ᾽ οι θεοί προσέχαν εις τον λόγον:
5 «Αθάνατοι και αθάνατες θεές, ακούσετ᾽ όλοι
ό,τι στα στήθη μου η ψυχή να ειπώ παρακινεί με·
μήτε θεός μήτε θεά τολμήσει ν᾽ αντικόψει
τούτον που λέγω τον σκοπόν και στέρξετ᾽ όλοι αντάμα
ώστε στα έργα τούτα εγώ γοργό να δώσω τέλος.
10 Και όποιον θεόν αλλόγνωμα νοήσω να βοηθήσει
τους Τρώας ή τους Δαναούς, άσχημα κτυπημένος
στον Όλυμπον θα στρέψει αυτός ή θα τον ρίξω κάτω
με τούτα εγώ τα χέρια μου στα σκότη του Ταρτάρου,
πολύ μακράν στα τρίσβαθα του κόσμου καταχθόνια,
15 που πύλες έχει σιδηρές και χάλκινο κατώφλι,
κάτω απ᾽ τον Άδη όσο της γης ο ουρανός απέχει·
τότε θα μάθει αν τους θεούς νικώ στην ρώμην όλους.
Και δοκιμάσετε, ω θεοί, να το γνωρίσετ᾽ όλοι.
Χρυσήν κρεμάσετ᾽ άλυσον απ᾽ τ᾽ ουρανού την άκρην,
20 και αθάνατοι και αθάνατες όλοι απ᾽ αυτήν πιασθείτε.
Αλλά δεν θα ᾽σθε δυνατοί μ᾽ όσον και αν βάλτε κόπον
να σύρετ᾽ απ᾽ τον ουρανόν τον πάνσοφον Κρονίδην.
Αλλ᾽ αν εγώ το ήθελα θα εδύνομουν και μόνος
μ᾽ όλην την γην και θάλασσαν επάνω να σας σύρω·
25 και θα ᾽δενα την άλυσον στην κορυφήν του Ολύμπου
ώστε τα πάντ᾽ ανάερα να μείνουν εις τον κόσμον·
τόσον ανώτερος εγώ θεών και ανθρώπων είμαι».
Είπεν αυτά κι εσίγησεν, άφωνοι εμείναν όλοι·
ότι με φόβον άκουσαν τον αυστηρόν του λόγον·
30 και τέλος η γλαυκόματη θεά σ᾽ εκείνον είπε:
«Κρονίδη, ω πατέρα μας, των βασιλέων πρώτε,
το ηξεύρομ᾽ ότι αντίσταση δεν έχ᾽ η δύναμίς σου·
αλλ᾽ όμως δια τους Δαναούς πονούμε τους ανδρείους,
οπού θα πάθουν και άσφαλτα θ᾽ αδικοθανατήσουν·
35 αλλ᾽ όμως θέλει απέχομεν, ως θέλεις, απ᾽ την μάχην.
Πλην συμβουλήν θα δώσομεν καλήν εις τους Αργείους,
να μη χαθούν όλοι δια μιας απ᾽ το βαρύ σου μίσος».
Της είπε με χαμόγελον ο νεφελοσυνάκτης:
«Παρηγορήσου, τέκνον μου· με την ψυχήν δεν είπα
40 τον λόγον οπού επρόφερα· και μαλακόν θα μ᾽ έβρεις».
Είπε· στ᾽ αμάξι έζεψε τα ορμητικά πουλάρια,
χαλκόποδα, μ᾽ ολόχρυσην και φουντωμένην κόμην,
ολόχρυσ᾽ άρματα και αυτός εζώσθηκε κι επήρε
χρυσήν ωραία μάστιγα και ανέβηκε στον θρόνον
45 κι εράβδισε να κινηθούν και πρόθυμα επετούσαν
τ΄ άλογ᾽ ανάμεσα στην γην και τ᾽ ουρανού τ᾽ αστέρια.
Έφθασε στην πολύβρυσην και θηριοθρέπτραν Ίδην,
στο Γάργαρον, που του Διός έχει βωμόν και κτήμα·
αυτού εστάθη των θεών και ανθρώπων ο πατέρας,
50 και τ᾽ άλογ᾽ αφού ξέζεψε και τα ᾽ζωσε με νέφος,
στην κορυφήν περήφανος εκάθισε να βλέπει
των Τρώων και των Αχαιών την πόλιν και τα πλοία.
Και εις τες σκηνές των οι Αχαιοί το πρόγευμά τους παίρναν
σύντομα και αρματώνονταν ευθύς κατόπιν όλοι,
55 και οι Τρώες εις την πόλιν των, και αν και ολιγότερ᾽ ήσαν,
διψούσαν δια τον πόλεμον, βιασμένοι απ᾽ την ανάγκην,
δια τες γυναίκες, την ζωήν, δια τα παιδιά να βάλουν·
οι πύλες όλες άνοιξαν κι εχύνονταν τα πλήθη,
πεζοί και ιππείς, και αλαλαγμός μεγάλος ακουόνταν.
60 Και ότ᾽ έφθασαν και εβρέθηκαν εις έναν τόπον όλοι,
τα τόμαρα και τ᾽ άρματα και τ᾽ ανδρειωμένα στήθη,
τα χαλκοθώρηκτ᾽ έσμιξαν· κι οι ομφαλωτές ασπίδες
απ᾽ τα δυο μέρη εγγίζονταν, και ο κόσμος εβροντούσε.
Κι εκεί κραυγή χαράς ανδρών που φόνευαν και βόγγος
65 ανδρών οπού εφονεύοντο και η γη πλημμύριζ᾽ αίμα.
Και όσο ήτο αυγή και τ᾽ άγιο φως αύξαινε της ημέρας,
επέφταν και των δυο στρατών άνδρες πολλοί στην μάχην.
Και όταν ο ήλιος τ᾽ ουρανού στην μέσην είχε φθάσει,
τα χρυσά τάλαντ᾽ άνοιξεν ο ύψιστος πατέρας
70 και εις το καθέν᾽ απέδωσε πικρού θανάτου μοίραν,
των χαλκοφράκτων Αχαιών, των ιπποδάμων Τρώων·
τα σήκωσε κι έκλιν᾽ ευθύς των Αχαιών η μοίρα·
των Αχαιών εκάθισαν κάτω στην γην οι μοίρες·
των Τρώων ως τον ουρανόν οι μοίρες πεταχθήκαν·
75 και από την Ίδην βρόντησεν ο Ζευς και αστροπελέκι
φρικτόν στην μέσην έριξε των Αχαιών· κι εκείνοι
την φλόγα ως είδαν έμειναν και αχνός τούς πήρε φόβος.
Και τότε μήτ᾽ ο Ιδομενεύς και μήτ᾽ ο Αγαμέμνων
μήτ᾽ οι ανδρειωμένοι Αίαντες κει να σταθούν τολμούσαν·
80 μόνος ο Νέστωρ έμεινε, κι εκείνος εξ ανάγκης·
αδημονούσ᾽ ο ίππος του, που ᾽χε ακοντίσει ο Πάρις
στην κορυφήν της κεφαλής που οι πρώτες τρίχες βγαίνουν
των ίππων εις το καύκαλο, κι είναι ακριβό το μέρος·
και η λόγχη στον εγκέφαλον εμπήχθη και απ΄ τον πόνον
85 οπίσ᾽ ορθός σηκώθηκε και με την λόγχην όλην
χάμω εκυλιόταν κι έβαλε τους ίππους άνω κάτω
να κόψει τα παράζυγα καθώς επροσπαθούσεν
ο γέρος με την μάχαιραν, του Έκτορος εφθάσαν
οι ταχείς ίπποι στον διωγμόν κι εφέρναν κυβερνήτην
90 απότολμον τον Έκτορα· ούδ᾽ είχε σωτηρίαν·
αλλά τον είδε ο δυνατός Τυδείδης και μεγάλην,
τρομερήν έσυρε κραυγήν να ειπεί στον Οδυσσέα:
«Λαερτιάδη, διογενή, πολύτεχνε Οδυσσέα:
πού φεύγεις, πού με τους πολλούς δειλός τα νώτα στρέφεις;
95 Μη, καθώς φεύγεις, τρυπηθείς στην ράχην αλλά μείνε,
εμείς απ᾽ άνδρ᾽ απάνθρωπον να σώσομεν τον γέρον».
Είπεν, αλλ᾽ ο πολύπαθος ο θείος Οδυσσέας
ποσώς δεν τον εισάκουσε κι έτρεχε προς τα πλοία·
τότε ο Τυδείδης πρόμαχος πετάχθη, κι ήταν μόνος
100 κι εστήθη εμπρός στην άμαξαν του γέροντος Νηλείδη,
κι εκείνον επροσφώνησε με λόγια φτερωμένα:
«Ω γέρε, τώρα μαχηταί στενοχωρούν σε νέοι,
σ᾽ ήβρε το γήρας το κακό και η δύναμίς σου εκόπη,
αδύναμον θεράποντα και αργούς τους ίππους έχεις·
105 και ανέβα εδώ στ᾽ αμάξι μου να ιδείς τους ανδρειωμένους
ίππους που ήσαν του Τρωός κι επήρ᾽ απ᾽ τον Αινείαν,
πώς κυνηγούνται ή κυνηγούν, πετούν εις το πεδίον·
ας έχουν οι θεράποντες των ίππων σου φροντίδα
κι εμείς με τούτ᾽ ας τρέξουμε τα φοβερά πουλάρια
110 των Τρώων μες στες φάλαγγες, ο Έκτωρ να γνωρίσει
εάν εις την παλάμην μου τούτη μανίζ᾽ η λόγχη».
Είπε και ο Νέστωρ έστερξε τον λόγον του Τυδείδη·
τότε οι λαμπροί θεράποντες φροντίσαν δια τους ίππους
του Νέστορος, ο Σθένελος κι ο ανδρείος Ευρυμέδων·
115 και ο Νέστωρ εις την άμαξαν με τον Τυδείδη ανέβη·
τους λαμπρούς πήρε χαλινούς κι εράβδισε τους ίππους
κι έφθασαν ως τον Έκτορα που επάνω τους εχύθη.
Πετάχθη ευθύς αλλ᾽ έσφαλε το βέλος του Τυδείδη
κι εύρηκε τον ακόλουθον καλόν Ηνιοπήα,
120 που γόνος ήταν του υψηλού στο φρόνημα Θηβαίου,
στα στήθη, ενώ τους χαλινούς των ίππων εκρατούσε·
κυλίσθη από την άμαξαν κι οι ταχείς ίπποι οπίσω
επήδησαν, και η δύναμις εκόπη και η πνοή του·
εζάλισε τον Έκτορα ο πόνος του συντρόφου·
125 θλιμμένος κει τον άφησε κι εζήτα κυβερνήτην
να έβρει άλλον ατρόμητον· ουδέ πολληώρα εμείναν
οι ίπποι δίχως οδηγόν, ότι τον Ιφιτίδην
ήβρε τον Αρχιπτόλεμον, ατρόμητον κι επήρε
στην άμαξαν και του ᾽δωκε τους χαλινούς των ίππων.
130 Όλεθρος τότε θα ᾽ρχονταν· καταστροφή των Τρώων,
και μες στα τείχη ωσάν αρνιά θα τους μανδρίζαν όλους·
το νόησ᾽ όμως των θεών κι ανθρώπων ο πατέρας·
και με φωνήν τρομακτικήν λευκόν αστροπελέκι
στην γην απέλυσ᾽ έμπροσθεν των ίππων του Τυδείδη,
135 και από το θειάφι όπ᾽ άναβε δεινή σηκώθη φλόγα·
ετρόμαξαν στην άμαξαν ζεμένα τα πουλάρια·
οι χαλινοί του Νέστορος από τα χέρια φύγαν
και φόβος τον κυρίευσε και στον Τυδείδην είπε:
«Τυδείδη, στρέψε δια φυγήν τ᾽ ακούραστα πουλάρια·
140 δεν βλέπεις ότι του Διός δεν σε βοηθεί το χέρι;
εις τούτον τώρα εχάρισε την δόξαν ο Κρονίδης,
σήμερα· κι ύστερα σε μας θα την χαρίσει, αν θέλει.
Θνητός την γνώμην του Διός του μεγαλοδυνάμου,
όσον και αν είναι ανδράγαθος, ποτέ δεν θα κρατήσει».
145 Σ᾽ εκείνον τότε απάντησεν ο ανδρείος Διομήδης:
«Αυτά που λέγεις, γέροντα, ορθόν τον λόγον έχουν·
αλλ᾽ είναι τούτο που βαθιά πληγώνει την ψυχήν μου·
μια μέρα θέλει καυχηθεί ο Έκτωρ προς τους Τρώας:
«Τον Διομήδη έκαμα εγώ να φύγει προς τα πλοία».
150 Αυτό θα ειπεί, και η μαύρη γη τότε ας ανοίξει εμπρός μου». Του απάντησ᾽ ο Γερήνιος ο Νέστορας ιππότης:
«Οϊμένα, υιέ του συνετού Τυδέως του ιπποδάμου,
και αν ο Έκτωρ άνανδρον σε ειπεί, πώς θα το στέρξουν
των Τρώων και Δαρδανιδών τ᾽ ασπιδοφόρα πλήθη,
155 κι εξόχως οι γυναίκες των που τους ανδρειωμένους
συντρόφους είδαν από σε να κυλισθούν στο χώμα; »
Κι έστρεψε ο γέρος δια φυγήν τ᾽ ακούραστα πουλάρια
με τον λαόν όπ᾽ έφευγε, και ο Έκτωρ με τους Τρώας
μ᾽ αλαλαγμόν επάνω τους τα πικρά βέλη εχύναν.
160 Τότε μακράν τού έσυρε κραυγήν ο μέγας Έκτωρ:
«Τυδείδ᾽, οι άνδρες Δαναοί με θέσιν σ᾽ ετιμούσαν
πρώτην, με κρέας άφθονον, μ᾽ ολόγεμα ποτήρια·
τώρα που εφάνηκες γυνή θα σε καταφρονέσουν.
Ω χάσου, κόρη ουτιδανή· στους πύργους μας να φθάσεις,
165 δούλες εις τα καράβια σας να πάρεις τες γυναίκες
δεν θα σ᾽ αφήσω και από εμέ θα ιδείς την κακήν ώραν».
Είπε και τότε μέσα του στοχάσθη ο Διομήδης
εάν θα στρέψει τ᾽ άλογα ν᾽ αντιταχθεί σ᾽ εκείνον·
και τρεις φορές εις της ψυχής τα βάθη το εστοχάσθη,
170 και τρεις εβρόντησε φορές της Ίδης απ᾽ τα όρη
στους Τρώας νίκης μήνυμα ο πάνσοφος Κρονίδης.
Και φωνήν έβγαλε τρανήν ο Έκτωρ προς τους Τρώας:
«Τρώες, Λύκιοι, Δάρδανοι και σεις κονταρομάχοι,
ως άνδρες την πολεμικήν ορμήν σας αισθανθείτε.
175 Ξεύρ᾽ ότι νίκην ένδοξον ευδόκησε ο Κρονίδης
σ᾽ εμέ να δώσει και κακό μεγάλο εις τους Αργείους
που σοφισθήκαν οι μωροί τα τείχη αυτά που βλέπω
τ᾽ αδύνατα τ᾽ αψήφιστα· κι η ανδρειά μας θα τα σπάσει
και τ᾽ άλογα τον λάκκον τους ευκόλως θα πηδήσουν.
180 Και όταν περάσω κι ευρεθώ σιμά στα κοίλα πλοία,
φωτιά να μου ετοιμάσετε, μη λησμονείτε, ω φίλοι,
να καύσω τα καράβια τους κι εκείνους να φονεύσω,
τους Αχαιούς κει που ο καπνός θα τους στενοχωρήσει».
Είπε κι επαρακίνησε με την φωνήν τους ίππους:
185 «Ω Ξάνθε και συ Πόδαργε Αίθων και Λάμπε θείε,
τώρα να μου αποδώσετε τες τόσες καλοσύνες,
που η γεννημένη απ᾽ τον λαμπρόν Αετίων᾽ Ανδρομάχη
έχει δια σας και πρόθυμα σας ετοιμάζει πρώτα
γλυκό σιτάρι και κρασί, κι ευφραίνεται η καρδιά σας,
190 παρά σ᾽ εμέ που σύντροφος καυχώμαι αγαπητός της.
Συντρέχτε με σπουδακτικά και τότε την ασπίδα
του Νέστορος θα πάρομεν, που ως τ᾽ άστρ᾽ ανέβ᾽ η φήμη,
πως είναι ολόκληρη χρυσή με τα ραβδιά της όλα,
και από τους ώμους έπειτα του δυνατού Τυδείδη
195 τον θώρακα να πάρομεν έργον λαμπρόν του Ηφαίστου.
Αν αυτά πάρομεν ημείς, οι Αχαιοί, νομίζω
την νύκτα τούτην θ᾽ ανεβούν στα γρήγορα καράβια».
Στο καύχημά του εθύμωσεν η Ήρα κι εταράχθη
στον θρόνον η σεπτή θεά και ο Όλυμπος εσείσθη.
200 Κι έπειτα εστράφη κι έλεγε στον μέγαν Ποσειδώνα:
«Στην δύναμίν σου, απέραντε, μεγάλε κοσμοσείστη,
δεν θλίβεσαι των Δαναών να βλέπεις τους θανάτους;
Και σου ανεβάζουν στες Αιγές και στην Ελίκην δώρα
καλά και πάμπολλα· και συ το θέλεις να νικήσουν.
205 Εάν όσ᾽ είμαστε βοηθοί των Αχαιών τον Δία
θέλαμε να κρατήσομε κι εσπρώχναμε τους Τρώας,
μόνος στην Ίδην θα ᾽μενεν ο Βροντητής θλιμμένος».
Εβάρυνε και απάντησε, ο μέγας κοσμοσείστης:
«Στην γλώσσαν αχαλίνωτη, ποιον λόγον είπες, Ήρα;
210 Εις μάχην να ᾽λθομεν ημείς οι άλλοι με τον Δία
εγώ δεν θα ᾽θελα, επειδή πολύ ᾽ναι ανώτερός μας».
Αυτά ελέγαν οι θεοί· και ωστόσ᾽ όλον τον τόπον,
οπού του τείχους έκλειεν ο λάκκος προς τα πλοία,
ίπποι γεμίζαν στριμωκτά και πλήθη ασπιδοφόρα·
215 και τους εστρίμωνε ο γοργός ισόπαλος του Άρη,
ο Έκτωρ, αφού ήθελε να τον δοξάσει ο Δίας.
Και αφεύκτως τότε θα ᾽καιε τα ισόπλευρα καράβια,
αν στου Αγαμέμνονος τον νουν δεν έβαζεν η Ήρα
να κινηθεί, τους Αχαιούς ο ίδιος να εμψυχώσει.
220 Των Αχαιών εις τες σκηνές επήγε κι εκρατούσε
μέγαν μανδύαν πορφυρόν, και εις το τρανό καράβι
του Οδυσσέως έμεινε, που ευρίσκετο στην μέσην,
ώστε ν᾽ ακούεται η φωνή στο ᾽να και στ᾽ άλλο μέρος·
και στες σκηνές του Αίαντος του Τελαμωνιάδη
225 και του Αχιλλέως, που ακρινά τα πλοία τους εστήσαν,
στην δύναμίν τους ήσυχοι και στην πολλήν ανδρείαν·
και ψιλήν έσυρε φωνήν στων Δαναών τα πλήθη:
«Αίσχος, Αργείοι θαυμαστοί στην όψιν, αλλ᾽ αχρείοι!
Πού επήγαν τα καυχήματα πολεμικής ανδρείας
230 που στον αέρα ερίχνετε στην Λήμνον συναγμένοι,
τρώγοντας κρέατα πολλά βοδιών ορθοκεράτων,
πίνοντας το γλυκό κρασί στα ολόγεμα ποτήρια,
πως ένας θ᾽ αντιστέκονταν προς διακοσίους Τρώας;
Και τώρα άξιοι δεν είμασθεν δι᾽ έναν όλοι αντάμα,
235 τον Έκτορα, που ιδού φωτιά θα βάλει στα καράβια.
Απ᾽ τους μεγάλους βασιλείς τάχ᾽ άλλον, ω πατέρα,
εις τόσην ζάλην έριξες και στέρησιν της δόξης;
Και όμως κανέναν των λαμπρών βωμών σου δεν αφήκα
καθώς αρμένιζα για δω —ποτέ να μη ᾽χα φθάσει—
240 χωρίς των μόσχων τα μηριά και λίπος να σας κάψω,
δια να κερδίσ᾽ ως ήθελα την πυργωμένην Τροίαν.
Αλλά, πατέρα, στέρξε μου καν τούτην την ευχήν μου·
καν την ζωήν να σώσομεν ευδόκησε, μη θέλεις
οι Δαναοί να συντριβούν, ως βλέπεις, απ᾽ τους Τρώας».
245 Είπε, και τον λυπήθηκε, που εδάκρυζε, ο πατέρας
κι ευδόκησε απ᾽ τον όλεθρον να σώσει τον λαόν του.
Κι έστειλ᾽ απ᾽ τα πετούμενα το πλέον τελεσφόρον,
τον αετόν όπ᾽ έσφιγγε στα νύχια ελαφομόσχι,
και τ᾽ άφησε στον εύμορφον βωμόν σιμά να πέσει,
250 όπου θυσιάζαν οι Αχαιοί στον πάμφημον Κρονίδην.
Και ως είδαν κείνοι το πτηνόν σταλμένο από τον Δία,
δίψαν πολέμου αισθάνθηκαν κι εχύθηκαν στους Τρώας».
Και όλων εκεί των Δαναών κανείς δεν εκαυχήθη
πως του Τυδείδη πρότερα τους ίππους είχε στρέψει
255 πέραν του λάκκου να στηθεί, την μάχην ν᾽ απαντήσει·
εκείνος πρώτος κτύπησε πολεμιστήν των Τρώων,
Αγέλαον του Φράδμονος υιόν· και όπως τους ίππους
έστρεψ᾽ εκείνος να σωθεί τ᾽ ακόντι μες στους ώμους
του έμπηξε και απ᾽ τα στήθη του η λόγχη εβγήκε πέρα.
260 Έπεσε αυτός κι επάνω του βροντήσαν τ᾽ άρματά του.
Κατόπι του εις τον πόλεμον κατέβηκαν οι Ατρείδαι,
οι Αίαντες μ᾽ αδάμαστην ζωσμένοι ανδραγαθίαν,
ο Ιδομενεύς και ο σύντροφος εκείνου Μηριόνης,
φρικτός, ως ο Ενυάλιος· ο Ευρύπυλος ο ανδρείος,
265 ο Ευαιμονίδης, κι ένατος μ᾽ αυτούς ο Τεύκρος ήλθε
με τόξ᾽ οπισθοτέντωτο, και κάτω απ᾽ την ασπίδα
έμεινε αυτός του Αίαντος του Τελαμωνιάδη.
Και την ασπίδα έβαζ᾽ εμπρός ο Αίας· τότε ο Τεύκρος
στο πλήθος γύρω εκοίταζε· και όποιον ετόξευ᾽ άνδρα,
270 κάτω τον έριχνε και αυτός του Αίαντος οπίσω
πάλιν εκρύβετ᾽, ως παιδί στον κόλπον της μητρός του·
και ο Αίας τον εσκέπαζε με την λαμπρήν ασπίδα.
Ποιον απ᾽ τους Τρώας έριξεν ο θείος Τεύκρος πρώτον;
Πρώτ᾽ έπεσε ο Ορσίλοχος, κατόπιν κι οι ανδρειωμένοι
275 Δαίτωρ, Χρομίος, Όρμενος και ισόθεος Λυκοφόντης,
ο Οφελέστης έπεσε και ο ήρως Αμοπάων
Πολυαιμονίδης κι ύστερον η ανδρειά του Μελανίππου.
Και ως είδ᾽ αυτόν που αφάνιζε τες φάλαγγες των Τρώων
του τόξου με την δύναμιν, εχάρη ο βασιλέας
280 ο Αγαμέμνων, κι έμεινε σιμά του και του είπε·
«Ω Τεύκρε Τελαμώνιε, γλυκέ μου πολεμάρχε,
καθώς το κάμνεις, τόξευε, των Δαναών να φέρνεις
χαράν και εις τον πατέρα σου που σ᾽ έχει θρέψει βρέφος
και τρυφερά σ᾽ ανάστησε στο σπίτι, αν κι ήσουν νόθος·
285 και συ μακρόθεν λάμπρυνε με δόξαν τον γονέα.
Και άκουσε πράγμα οπού θα ειπώ και άσφαλτ᾽ αυτό θα γίνει·
εάν ο Ζευς κι η Αθηνά δώσουν σ᾽ εμέ την χάριν,
την πόλιν την καλόκτιστην να πάρω της Ιλίου
σ᾽ εσέ πρώτον κατόπι μου θα δώσω εγώ βραβείον
290 ή τρίποδα ή στην άμαξαν ζεμένα δυο πουλάρια
ή κορασίδα σύντροφον της κλίνης να την έχεις».
Και ο Τεύκρος του αποκρίθηκεν: «Ω δοξασμένε Ατρείδη,
εμέ κινείς τον πρόθυμον, ως βλέπεις, στον αγώνα;
Και μ᾽ όσην έχω δύναμιν εγώ δεν ησυχάζω·
295 απ᾽ την στιγμήν που εσπρώξαμεν αυτούς κατά την πόλιν,
μ᾽ αυτό το τόξο καρτερώ τους άνδρες και φονεύω.
Οκτώ μου βέλη αγκυλωτά που έριξα εμπηχθήκαν
όλα σ᾽ ανδρείων σώματα· και όμως το λυσσασμένο
τούτο σκυλί δεν δύναμαι να το κτυπήσω ακόμη».
300 Είπε κι ευθύς απ᾽ την χορδήν ετράβηξε άλλο βέλος,
τον Έκτορα που ᾽χε αντικρύ ποθώντας να ΄πιτύχει.
Τον έσφαλε κι εκτύπησε στο στήθος τον γενναίον
εύμορφον Γοργυθίωνα, αγόρι του Πριάμου
που ᾽χε γεννήσει νυμφευτή γυνή του απ᾽ την Αισύμην.
305 η ωραία Καστιάνειρα, ωσάν θεά στο σώμα.
Και ως παπαρούνα φουντωτή που απ᾽ του καρπού το βάρος
και απ᾽ ανοιξιάτικες δροσιές την κεφαλήν της γέρνει,
την κεφαλήν έγειρε αυτός του κράνους απ᾽ το βάρος.
Και βέλος άλλο τράβηξεν ο Τεύκρος να κτυπήσει
310 τον Έκτορα κατάντικρυς, αλλ᾽ έσφαλε και πάλιν
ότι το βέλος αλλαχού τού έστριψεν ο Φοίβος·
του Έκτορος τον τρομερόν ανδρείον κυβερνήτην
ήβρε, τον Αρχιπτόλεμον, το βέλος, εις το στήθος.
Από τ᾽ αμάξι εβρόντησε και οι ταχείς ίπποι οπίσω
315 εσύρθηκαν και η δύναμις εκόπη και η πνοή του.
Βαθιά τον Έκτορα έπληξε του κυβερνήτου ο πόνος,
θλιμμένος κει τον άφησε, κι είπε στον Κεβριόνην,
τον αδελφόν που ήταν σιμά τους χαλινούς να πάρει,
και τον υπάκουσε ο αδελφός· και αυτός απ᾽ τον ωραίον
320 θρόνον στην γην επήδησε και τρομερά βοώντας
έπιασε στρογγυλόπετραν κι εχύθη προς τον Τεύκρον,
να τον κτυπήσει πρόθυμος· και ο Τεύκρος παίρνει βέλος
απ᾽ την φαρέτραν φονικό και στην χορδήν τ᾽ αρμόζει,
και ως την τραβούσαν άνωθεν στην κλείδωση της πλάτης,
325 που στήθος δένει και λαιμόν κι είναι ακριβό το μέρος,
ο Έκτωρ κει τον κτύπησε με το σκληρό λιθάρι
και την χορδήν τού έσπασεν· ενάρκωσε η παλάμη
εις τον αρμόν κι έπεσε αυτός στα γόνατα κι εστάθη
ακίνητος και του ᾽πεσε το τόξο από το χέρι.
330 Στον αδελφόν όπ᾽ έπεσε δεν έλειψεν ο Αίας,
κι εμπρός του με το σώμα του και την ασπίδα εστάθη.
Και δυο καλοί του σύντροφοι, ο Μηκιστεύς, του Εχίου
υιός, με τον Αλάστορα στους ώμους των τον φέραν,
οπού βαριαναστέναζε στα βαθουλά καράβια.
335 Και ορμήν στους Τρώας έβαλε και πάλιν ο Κρονίδης·
και ως εις τον λάκκον τον βαθύν τους Αχαιούς εσπρώξαν,
και ο Έκτωρ πρώτος μ᾽ έπαρσιν πολλήν στην δύναμίν του,
και ωσάν σκυλί γοργόποδο, που κυνηγά λεοντάρι
ή άγριον χοίρον, τα μεριά τού πιάνει και τες φτέρνες,
340 και εις όποιο μέρος και αν στραφεί, ποτέ δεν τον αφήνει,
παρόμοια τους Αχαιούς πατούσε ο μέγας Έκτωρ
κι όπως εφεύγαν πάντοτε τον ύστερον κτυπούσε.
Και αφού διαβήκαν οι Αχαιοί του λάκκου τους πασσάλους,
και πλήθος καθώς έφευγαν εφόνευσαν οι Τρώες,
345 πλησίον στα καράβια τους εμείναν ενωμένοι
και ν᾽ ανδρειωθούν εκραύγαζαν ο ένας προς τον άλλον
και στους Θεούς εδέοντο με χέρια σηκωμένα·
και ο Έκτωρ περιέστρεψεν ολόγυρα τους ίππους
με μάτια ως είναι της Γοργούς και του ανδροφόνου Άρη.
350 Τους είδε κι ελεήθηκεν η Ήρα η λευκοχέρα,
κι έλεγε προς την Αθηνά: «Ω του Κρονίδη κόρη,
οϊμέ, πόνον δεν θα ᾽χομεν εμείς οι δύο πλέον
δια την φθοράν των Δαναών στην ύστερην καν ώραν;
Κι εύκολον είναι ολόβολοι να κακοθανατίσουν
355 ενός ανδρός απ᾽ την ορμήν· του Έκτορος η λύσσα
τούτη δεν υποφέρεται και θρήνον έχει κάμει».
Τότε η γλαυκόματη Αθηνά στην Ήραν αποκρίθη:
«Εύκολ᾽ από των Δαναών τα χέρια την ανδρείαν
και την ζωήν θα ᾽χανε αυτός στο πατρικό του χώμα·
360 αλλ᾽ ο πατέρας μου κακά μανίζει ο διεστραμμένος
που πάντοτε ό,τι εγώ ποθώ και βούλομαι εμποδίζει.
Λησμόνησε πόσες φορές το τέκνον του έχω σώσει,
όταν το εβασάνιζαν οι αγώνες του Ευρυσθέως.
Στον ουρανόν εκλαίονταν εκείνος, και ο Κρονίδης
365 εμέν᾽ από τα ουράνια βοηθόν τού προβοδούσε.
Αν τούτα ο νους μου πρόβλεπεν όταν την είχε στείλει
στον Άδη, από το Έρεβος στον κόσμον ν᾽ ανεβάσει
τον σκύλον που ο τρομακτικός θεός στην πύλην έχει,
δε θα ᾽βγαινε από της στυγός το απέραντο ποτάμι.
370 Και τώρα εμέ μισεί και ιδού τον πόθον φέρ᾽ εις τέλος
της Θέτιδος, που πρόσπεσε κλιτή στα γόνατά του,
να της τιμήσει τον υιόν πολιορκητήν Πηλείδην.
Θα έλθ᾽ η ώρα να με ειπεί και πάλι αγαπητήν του.
Αλλά συ τώρα ευτρέπισε τα δυνατά πουλάρια,
375 ώσπου να ζώσω τ᾽ άρματα στο δώμα του πατρός μου
να ετοιμασθώ στον πόλεμον, να μάθ᾽ ο λοφοστείστης
ο Έκτωρ του Πριάμου υιός αν θα γελάσει οπόταν
ν᾽ αναφανούμε μας ιδεί στους δρόμους του πολέμου.
Τρώες θα πέσουν πάμπολλοι σιμά στα κοίλα πλοία
380 και τα πουλιά στες σάρκες των και οι σκύλοι θα χορτάσουν». Είπε και την υπάκουσεν η Ήρα η λευκοχέρα.
Πήγε τα χρυσοστέφανα πουλάρια να ευτρεπίσει
η Ήρα σεβαστή θεά του Υψίστου Κρόνου η κόρη,
κι η Αθηνά κόρη σεμνή του αιγιδοφόρου Δία
385 εις του πατρός το έδαφος τον πέπλον απολύει
τον αγανόν και πλουμιστόν που εκέντησεν εκείνη,
και τον χιτώνα ως έλαβε του αστραποφόρου Δία
στην μάχην την πολύθρηνην να ορμήσει αρματωνόνταν.
Ανέβηκε στο φλογερόν αμάξι και κοντάρι
390 φούκτωσε μέγα, στερεό —μ᾽ αυτά δαμάζ᾽ ηρώων
τα πλήθη, αν η πατράγαθη θεά μ᾽ αυτούς θυμώσει.
Κι η Ήρα με την μάστιγα σφοδρά κεντά τους ίππους.
Βρόντησε τότε τ᾽ Ουρανού η πύλη και του Ολύμπου
αφ᾽ εαυτού της· την φρουρούν οι Ώρες πόχουν έργον
395 το πυκνό νέφος ν᾽ αφαιρούν ή να το επαναφέρουν.
Και ως τα κεντούσαν, τ᾽ άλογα περάσαν απ᾽ την πύλην.
Τους ξάνοιξε και οργίσθηκεν ο Ζευς από την Ίδην,
κι έλεγε προς την Ίριδα, χρυσόπτερην μηνύτραν:
«Γοργόποδ᾽ Ίρι, πήγαινε και οπίσω γύρισέ τες,
400 να ᾽λθουν μ᾽ εμένα εις πόλεμον κακόν μη τες αφήσεις.
Κι ιδού το λέγω φανερά και ο λόγος μου θα γίνει·
θα τους χολώσω τ᾽ άλογα στα αμάξια τους ζεμένα·
αυτές θα ρίξω απ᾽ το θρονί, τ᾽ αμάξι θα συντρίψω
και χρόνοι δέκα δεν θ᾽ αρκούν να κλείσουν οι πληγές των
405 όσες χαράξει ο κεραυνός· και τότε η γλαυκομάτα
θα ιδεί τι είναι πόλεμον να κάμει στον πατέρα.
Στην Ήραν δεν χολεύομαι και δεν θυμώνω τόσο,
τι ξέρω που αντιφέρεται σ᾽ όποιον κι αν είπω λόγον».
Είπε, κι ευθύς εκίνησεν η ανεμόποδ᾽ Ίρις
410 προς τον υψηλόν Όλυμπον της Ίδης απ᾽ τα όρη·
στην πύλην τες σταμάτησε του πολυλόφου Ολύμπου
ως βγαίναν και τους είπ᾽ ευθύς τον λόγον του Κρονίδη:
«Πού τρέχετε, τι μάνητα τον νουν σας συνεπήρε;
Δεν στέργει ο Ζευς των Δαναών βοηθοί να κατεβείτε.
415 Και ακούτε ό,τ᾽ είπε, και άσφαλτα θα κάμει ο υιός του Κρόνου· θα σας χολώσει τ᾽ άλογα στ᾽ αμάξια σας ζεμένα,
εσάς θα ρίξει απ᾽ το θρονί, τ᾽ αμάξι θα συντρίψει,
και χρόνοι δέκα δεν θ᾽ αρκούν να κλείσουν οι πληγές σας,
που θα χαράξει ο κεραυνός· και τότε, ω γλαυκομάτα,
420 θα ιδείς τι είναι πόλεμον να κάμνεις του πατρός σου.
Της Ήρας δεν χολεύεται και δεν θυμώνει τόσο
τι ξέρει ότι αντιφέρεται σ᾽ όποιον κι αν είπει λόγον.
Αλλά συ σκύλ᾽ αδιάντροπη, συ πάγκακη, αν τωόντι
στον Δία το θεόρατο κοντάρι θα σηκώσεις».
425 Αυτά τους είπε κι έφυγεν η ανεμόποδ᾽ Ίρις,
κι η Ήρα προς την Αθηνά τον λόγον τούτον είπε:
«Κόρη ω μεγάλη του Διός, εγώ δεν στέργω πλέον
πόλεμον χάριν των θνητών να κάμομεν στον Δία.
Ας αποθάνουν κει στην γην άλλοι και άλλοι ας ζήσουν,
430 όπως του τύχει καθενός· και όπως του λέγει ο νους του
τους Τρώας και τους Δαναούς, ως πρέπει ας κρίνει εκείνος».
Είπε και οπίσω εγύρισε τα δυνατά πουλάρια·
κι οι Ώρες τα καλότριχα τους ξέζεψαν πουλάρια,
κατόπιν εις τ᾽ αμβρόσια παχνιά τους τα προσδέσαν,
435 και προς τους τοίχους πόλαμπαν την άμαξαν εκλίναν.
Κι οι δυο θεές ανάμεσα των άλλων αθανάτων
καθίσαν εις χρυσά θρονιά με θλίψιν στην ψυχήν τους.
Κίνησε το καλότροχον αμάξι από την Ίδην
ο Ζευς, κι ήλθε στον Όλυμπον στην σύνοδον την θείαν.
440 Και τ᾽ άλογ᾽ αφού ξέζεψεν ο μέγας Κοσμοσείστης
τ᾽ αμάξι επάνω στους βωμούς εσκέπασε με πέπλον·
εκάθισεν ο Βροντητής εις τον χρυσόν του θρόνον
και ο Όλυμπος σαλεύετο στα πόδια του αποκάτου.
Και μόνες του Διός μακράν η Αθηνά κι η Ήρα
445 καθίζαν ούδ᾽ ερώτησιν ή λόγον τού προφέραν.
Και ο Ζευς καλά τες νόησε κι είπε: «Αθηνά και Ήρα,
τι στέκεσθε περίλυπες; Δεν έχετε κοπιάσει,
θαρρώ, πολύ στον πόλεμον, όπου δοξάζοντ᾽ άνδρες,
τους Τρώας ν᾽ αφανίσετε, που φοβερά μισείτε.
450 Τόσ᾽ η δική μου δύναμις και των χεριών μου ο τρόμος,
που όλ᾽ οι θεοί στον Όλυμπον την γνώμην δεν μου αλλάζουν.
Και σας των δύο πάγωσαν τα τρυφερά σας μέλη
πριν καν να ιδείτε τους φρικτούς αγώνες του πολέμου.
Και ακούτε ό,τι είπα και άφευκτα θα ήταν τελειωμένο·
455 κρουσμένες απ᾽ τον κεραυνόν δεν θα ᾽χετ᾽ επανέλθει
με την δικήν σας άμαξαν στα δώματα του Ολύμπου».
Είπε, κι εγόγγυσαν κρυφά η Αθηνά κι η Ήρα·
σιμά καθίζαν και όλεθρον των Τρώων μελετούσαν.
Λόγον δεν έλεγε η Αθηνά και στον πατέρα Δία
460 μ᾽ αγρίαν μάνιζε χολήν· αλλ᾽ η χολή στης Ήρας
το στήθος δεν εχώρεσε, και προς εκείνον είπε:
«Κρονίδη τρομερότατε, ποιον λόγον είπες τώρα!
Το ηξεύρομ᾽ ότι αντίστασιν δεν έχ᾽ η δύναμίς σου.
Αλλ᾽ όμως δια τους Δαναούς πονούμε τους ανδρείους
465 οπού θα πάθουν και άσφαλτα θ᾽ αδικοθανατίσουν.
Αλλ᾽ όμως θέλει απέχουμεν, ως θέλεις, απ᾽ την μάχην
και συμβουλήν θα δώσομεν καλήν εις τους Αργείους,
να μη χαθούν όλοι δια μιας απ᾽ τον βαρύν θυμόν σου».
Και ο Δίας της απάντησεν: «Άμα χαράξ᾽ η μέρα
470 τον Δία τον υπέρτατον θα ιδείς, αν θέλεις, Ήρα
ω μεγαλόφθαλμη θεά, χειρότερον να φέρει
αφανισμόν εις τον στρατόν των μαχητών Αργείων.
Ότι την μάχην ο βαρύς Πριαμίδης δεν θ᾽ αφήσει,
πριν απ᾽ τα πλοία σηκωθεί ο ανίκητος Πηλείδης,
475 οπόταν πέσει ο Πάτροκλος και δια το νεκρόν σώμα
θα μάχονται με στένωσιν φρικτήν σιμά στα πλοία.
Η μοίρ᾽ αυτό διόρισε και προσοχήν δεν δίδει
εις τον θυμόν σου, κι εάν πας στης γης και της θαλάσσης
τα πέρατα, όπου κατοικούν ο Ιαπετός και ο Κρόνος,
480 κι ούτε τους τέρπουν άνεμοι, ούτε το φως του ηλίου,
και Τάρταρος βαθύτατος παντού τους περιζώνει.
Αν απ᾽ το πείσμα σου ως αυτού θα φθάσεις, δεν με μέλει·
ότι άλλο πράγμ᾽ αδιάντροπον, ως είσ᾽ εγώ δεν είδα».
Είπεν ο Ζευς κι εσώπαινεν η Ήρα η λευκοχέρα.
485 Κι έπεσε στον Ωκεανόν το λαμπρό φως του ηλίου
την μαύρην νύκτα σέρνοντας στην γην την σιτοδότραν.
Τότε να εσβήσθηκε το φως δεν άρεσε των Τρώων,
πλην των Αργείων ποθητό πολύ το σκότος ήλθε.
Ο Έκτωρ πάλιν σύνοδον συνάθροιζε των Τρώων
490 μακράν των πλοίων και σιμά στου ποταμού το ρεύμα,
που από νεκρούς ελεύθερος είχε απομείνει ο τόπος.
Από τ᾽ αμάξια εξέζεψαν και του Έκτορος του θείου
τον λόγον ακροάζονταν κι έσφιγγε αυτός στο χέρι
κοντάρι ενδεκάπηχο κι εμπρός σπιθοβολούσε
495 η χάλκιν᾽ άκρη και χρυσό την έδενε στεφάνι.
Σ᾽ εκείνο στηριζόμενος ομίλει προς τους Τρώας:
«Ακούτε, Τρώες, Δάρδανοι και όσ᾽ ήλθετε βοηθοί μας.
Τους Αχαιούς θαρρούσα εγώ να εξολοθρεύσω απόψε
όλους και τα καράβια τους, και στην ανεμισμένην
500 Ίλιον να γύρω νικητής· αλλ᾽ έσωσε το σκότος
αυτούς και τα καράβια τους στην άκραν της θαλάσσης.
Και τώρ᾽ ας υπακούσομεν κι εμείς στην μαύρην νύκτα.
Τον δείπνον ετοιμάσετε, και τα καλά πουλάρια
από τ᾽ αμάξια λύσετε και βάλετε τροφήν τους.
505 Βόδια κι ερίφια παχιά θα φέρετε απ᾽ την πόλιν
ογρήγορα κι ευφραντικό κρασί προμηθευθείτε
και άρτον απ᾽ τα σπίτια σας συνάξετε και ξύλα
πολλά διότι ολόνυκτα θα καίμε, ώσπου να φέξει,
πυρά πολλά που η λάμψις των θα φθάσει ως τον αιθέρα,
510 οι κομοφόροι Αχαιοί μήπως την νύκτα ορμήσουν
στα νώτα επάνω τα πλατιά της θάλασσας να φύγουν.
Μη τους αφήσουμ᾽ ήσυχοι ν᾽ ανέβουν στα καράβια,
αλλά και κάποιος απ᾽ αυτούς στο σπίτι του ας χωνεύει
την ακοντιά που θα ᾽λαβε πηδώντας εις το πλοίον·
515 ώστε και άλλοι στο εξής να φέρουν θα τρομάξουν
τον Άρην τον πολύθρονον στους ιπποδάμους Τρώας·
και οι κήρυκες οι σεβαστοί στην πόλιν ν᾽ αναγγείλουν.
Οι γέροντες οι ασπρόμαλλοι, τα ουράνια παλικάρια
στους πύργους, κτίσμα των θεών, να ξενυκτήσουν όλοι,
520 και οι γυναίκες σπίτι τους φωτιά πολλήν ας έχουν
αδιάκοπα, και ανύστακτη φρουρά να στέκει μήπως
ξάφνου στην πόλιν έμπει εχθρός, οι άνδρες ενώ λείπουν.
Ω Τρώες μεγαλόψυχοι, τούτα όπου λέγω ας γίνουν.
Και ιδού σας είπα ό,τι καλόν μού εφάνη δια την ώραν·
525 και άλλ᾽ άμα φέξει θέλ᾽ ειπώ των ιπποδάμων Τρώων.
Στον Δία και όλους τους θεούς εύχομ᾽ εγώ κι ελπίζω
εκείνα τα μοιρόφερτα σκυλιά να διώξω εδώθε
που οι Μοίρες έφεραν εδώ στα ολόμαυρα καράβια.
Την νύκτα να μην πάθομεν ωστόσο ας φυλαχτούμε·
530 και αύριο τα χαράματα με τ᾽ άρματα ας χυθούμε
τον Άρην τον ορμητικόν να εγείρομεν στα πλοία·
θα δοκιμάσω αν ο δεινός Τυδείδης με θα διώξει
στο τείχος απ΄ τα πλοία των ή εγώ θενά του σχίσω
το στήθος κι αιματόβρεκτα θα πάρω τ᾽ άρματά του.
535 Και αύριον την ανδρείαν του θα μάθει, αν θα υπομείνει
της λόγχης μου το κίνημα. Θα πέσει, θαρρώ, πρώτος
από το χέρι μου και αυτός και των συντρόφων πλήθος
ο ήλιος άμα σηκωθεί· και ομοίως να ημπορούσα
αθάνατος και αγέραστος να είμαι στον αιώνα
540 και να τιμώμαι ως η Αθηνά δοξάζεται και ο Φοίβος,
όσο κακή των Αχαιών τούτων θα φέξ᾽ η ημέρα».
Ο Έκτωρ είπε, κι έκαμαν αλαλαγμόν οι Τρώες·
τότ᾽ έλυσαν απ᾽ τον ζυγόν τους ιδρωμένους ίππους
και με λουριά τους πρόσδεσαν στες άμαξες πλησίον·
545 από την πόλιν έφεραν ερίφια και μοσχάρια
ογρήγορα, κι ευφραντικό κρασί προμηθευθήκαν
και άρτον απ᾽ τα σπίτια τους και πολλά ξύλα εκόψαν·
κι επρόσφεραν προς τους θεούς εξαίσιες εκατόμβες,
και ανέβαζαν οι άνεμοι στον ουρανόν την κνίσαν
550 γλυκείαν· αλλ᾽ οι μάκαρες θεοί δεν την δεχόνταν
ποσώς, ότι απεστρέφοντο την Ίλιον την αγίαν,
τον Πρίαμον και τον λαόν του δυνατού Πριάμου
και αυτοί με μέγα φρόνημα στες τάξες του πολέμου
εκάθοντο και ολονυκτίς πολλά πυρά εκαίαν.
555 Και ως τ᾽ άστρα, οπού σπιθοβολούν σ᾽ ανάνεμον αιθέρα
χαριτωμένα ολόγυρα στην φωτεινήν σελήνην —
φαίνεται κάθε κορυφή, καθ᾽ άκρη, κάθε πλάγι,
ως άνοιξε απ᾽ τον ουρανόν απέραντος αιθέρας,
που τ᾽ άστρα όλα εφανέρωσε και χαίρονται οι ποιμένες·
560 τόσ᾽ άστραφταν στην Ίλιον εμπρός πυρά που εκαίαν
οι Τρώες τότε ανάμεσα στον Ξάνθον και στα πλοία.
Χίλια στον κάμπον καίονταν πυρά και στο καθένα
άνδρες στην λάμψιν του πυρός εκάθηντο πενήντα.
Κι οι ίπποι ορθοί στες άμαξες σιμά κριθάρι ετρώγαν
565 και την καλόθρονην Ηώ να φθάσει επεριμέναν.
-back to top-
Ιλιάδα - Ι
- HOME -
Share this